Matthias de Vriespenning voor dr. Frans Debrabandere

Op zaterdag 18 maart ontving dr. Frans Debrabandere op het symposium ‘Zeeuwen door de eeuwen. Verhalen over Zeeuwse familienamen’ in het Belfort in Sluis de Matthias de Vriespenning uit handen van prof. dr. Frieda Steurs, directeur van het Instituut voor de Nederlandse Taal.

De Stichting Matthias de Vriesfonds werd bijna veertig jaar geleden opgericht en heeft tot doel de Nederlandse lexicologie in het algemeen te bevorderen. De naam van de stichting verwijst naar Matthias de Vries (1820-1892), een Nederlands taalkundige die zich als Leids hoogleraar sterk maakte voor de Nederlandse letteren, de taalkunde en de lexicografie. Samen met L.A. te Winkel zette hij het Woordenboek der Nederlandsche Taal op, in de later naar hen beiden genoemde spelling-De Vries en Te Winkel.

Traditie

Het Matthias de Vriesfonds reikte vroeger al de Matthias de Vriespenning uit aan mensen die zich zeer verdienstelijk hebben gemaakt voor de lexicologie. De zilveren penning is een kleine versie van de plaquette op de gevel van het voormalige woonhuis van De Vries aan het Rapenburg in Leiden.

Nu het Instituut voor Nederlandse Lexicologie (INL) hervormd is tot een ruimer Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) met een nieuw elan en een bredere missie, vindt het INT het een goede gelegenheid om weer aan te knopen bij de traditie van de Matthias de Vriespenning. Deze zal worden uitgereikt aan verdienstelijke taalkundigen die zich sterk hebben ingezet voor het Nederlands.

Gedroomde taalkundige

Prof. dr. Frieda Steurs overhandigde de penning na het uitspreken van de volgende laudatio: “Het is een eer voor ons om de penning vandaag uit te reiken aan dr. Frans Debrabandere, die de lexicologie van het Nederlands op excellente wijze gediend en geïnspireerd heeft. Dr. Debrabandere is onmisbaar geweest voor de totstandkoming van het Vroegmiddelnederlands Woordenboek en het Oudnederlands Woordenboek. Deze woordenboeken zijn nu tot onze grote trots digitaal beschikbaar voor alle gebruikers via onze Geïntegreerde Taalbank. Tegelijk was dr. Debrabandere de hoofdredacteur van het vierdelige Etymologisch woordenboek van het Nederlands. Dit prachtige kwaliteitsvolle werk kwam onder zijn kundige leiding tot stand. Talrijk zijn de prijzen die hij mocht ontvangen; we noemen onder meer de prijs voor Taalkunde van de Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde, de ANV-Visser Neerlandia Prijs, en de Kruyskamp-prijs van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde. Frans Debrabandere is de gedroomde taalkundige, actief op het gebied van de naamkunde, dialectologie, taalzorg, etymologie en lexicografie. Hij publiceerde 17 boeken, waaronder 6 woordenboeken en zowat 1100 artikelen en boekbesprekingen.”

Randschrift

Daarna overhandigde zij hem de Matthias de Vriespenning, waarin als randschrift staat: Dr. Frans Debrabandere, met bewondering voor de orde die hij met namen in de chaos schiep.

Op het symposium, georganiseerd door de Stichting Johan Hendrik van Dale, de Stichting Cultureel Erfgoed Zeeland en de gemeente Sluis, waren er lezingen over (Zeeuwse) familienamen door Leo Hollestelle, Huib Uil, Jeanine Dekker en Veronique De Tier, Magda Devos, Piet van Sterkenburg en Frans Debrabandere.