In
In
een
een
wereld
ivereld
van
van
décors
decors
KAREL
KAREL
APPEL
APPEL:
:
van
van
voren
voren
af
af
aan
aan
.
Verzet
Verzet
tegen
tegen
overgeleverde
overgeleverde
waarden
waarden
Grote
Grote
groepen
groepen
mensen
mensen
staan
staan
telkens
telkens
weer
weer
voor
voor
de
de
etalage
etalage
van
van
kunsthandel
kunsthandel
Van
Van
Lier
Lier
op
op
het
het
Rokin
Rokin
te
te
Amsterdam
Amster- dam.
.
En
En
zij
zij
lachen
lachen.
.
Zij
Zij
lachen
lachen
zoals
zoals
de
de
rechtgeaarde
rechtgeaarde
Nederlander
Nederlander
dat
dat
doet
doet
als
als
hij
hij
iets
iets
ziet
ziet,
,
dat
dat
hij
hij
niet
niet
direct
direct
thuis
thuis
kan
kan
brengen
brengen,
,
of
of
als
als
hij
hij
het
het
vermoeden
ver- moeden
heeft
heeft,
,
dat
dat
de
de
een
een
of
of
ander
ander
hem
hem
bij
bij
de
de
neus
neus
wil
wil
nemen
nemen.
.
En
En
wat
wat
wil
wil
de
de
schilder
schilder
Karei
Karel
Appel
Appel
anders
anders?
?
Het
Het
onderwerp
onderwerp
van
van
de
de
belangstelling
be- langstelling
en
en
van
van
het
het
gelach
gelach
is
is
een
een
schilderij
schilderij
van
van
een
een
kat
kat.
.
Maar
Maar
wat
wat
voor
voor
een
een
kat
kat!
!
Het
Het
lieftallig
lieftallig
huisdier
huisdier
is
is
een
een
monster
monster
geworden
geworden,
,
dat
dat
ons
ons
met
met
verwoede
verwoede
blikken
blikken
aanstaart
aan- staart
als
als
een
een
demon
demon.
.
Rode
Rode,
,
groene
groene,
,
gele
gele
strepen
strepen,
,
met
met
kennelijk
kennelijk
welbehagen
welbe- hagen
op
op
het
het
doek
doek
gesmeerd
gesmeerd,
,
dat
dat
is
is
de
de
kat
kat
van
van
Karel
Karel
Appel
Appel.
.
Tenminste
Tenminste,
,
met
met
enige
enige
goede
goede
wil
wil
is
is
er
er
een
een
kat
kat
uit
uit
te
te
herkennen
herkennen.
.
De
De
mensen
mensen
voor
voor
de
de
etalage
etalage
zijn
zijn
het
het
er
er
allen
allen
gloeiend
gloeiend
over
over
eens
eens:
:
Appel
Appel
is
is
een
een
oplichter
oplichter
of
of
hij
hij
is
is
gek
gek.
.
Het
Het
is
is
natuurlijk
natuurlijk
erg
erg
gemakkelijk
gemakkelijk
dat
dat
te
te
zeggen
zeggen.
.
Maar
Maar
Karel
Karel
Appel
Appel
staat
staat
niet
niet
alleen
alleen.
.
In
In
Amsterdam
Amsterdam
is
is
er
er
een
een
groep
groep
schilders
schilders,
,
die
die
zo
zo
werkt
werkt.
.
En
En
ook
ook
in
in
Brussel
Brussel,
,
in
in
Parijs
Parijs,
,
in
in
Kopenhagen
Kopenhagen,
,
in
in
New
New
York
York
en
en
waar
waar
al
al
niet
niet.
.
Schilders
Schil- ders,
,
die
die
allemaal
allemaal
in
in
dezelfde
dezelfde
geest
geest
werken
werken.
.
Allemaal
Allemaal
oplichters
oplichters
en
en
allemaal
alle- maal
gekken
gekken?
?
Laten
Laten
we
we
die
die
kat
kat
een
een
ogenblik
ogenblik
vergeten
verge- ten
en
en,
,
al
al
was
was
het
het
maar
maar
uit
uit
nieuwsgierigheid
nieuwsgie- righeid,
,
proberen
proberen
aan
aan
de
de
weet
weet
te
te
komen
ko- men
wat
wat
deze
deze
schilders
schilders,
,
die
die
zich
zich
De
De
Experimentelen
Experimentelen
noemen
noemen,
,
bezielt
bezielt.
.
Zij
Zij
hebben
hebben
alle
alle
waarden
waarden
welke
welke
de
de
schilderkunst
schilder- kunst
in
in
de
de
loop
loop
van
van
vele
vele
eeuwen
eeuwen
heeft
heeft
verworven
verworven,
,
over
over
boord
boord
gegooid
gegooid,
,
om
om
als
als
het
het
ware
ware
bij
bij
het
het
nulpunt
nulpunt
te
te
beginnen
beginnen.
.
Zij
Zij
malen
malen
niets
niets
om
om
perspectief
perspectief,
,
om
om
wat
wat
men
men
doorgaans
doorgaans
schoonheid
schoonheid
pleegt
pleegt
te
te
noemen
noemen,
,
om
om
alles
alles
wat
wat
er
er
op
op
de
de
academies
academies
wordt
wordt
onderwezen
onderwezen.
.
Zij
Zij
schilderen
schilderen
zoals
zoals
het
het
kind
kind
dat
dat
doet
doet,
,
zonder
zon- der
remmingen
remmingen,
,
zij
zij
leven
leven
zich
zich
uit
uit
in
in
kleur
kleur
en
en
vorm
vorm
in
in
een
een
vrijheid
vrijheid
van
van
beelding
beelden
melding
beelding,
,
die
die
aan
aan
de
de
ene
ene
kant
kant
een
een
ontkenning
ontkenning
is
is
van
van
onze
onze
eeuwen
eeuwen
geduurd
ge- duurd
hebbende
hebbende
culturele
culturele
ontwikkeling
ontwikke- ling,
,
aan
aan
de
de
andere
andere
kant
kant
een
een
openleggen
open- leggen
van
van
een
een
dikwijls
dikwijls
schrikbarend
schrikbarend
gebied
gebied:
:
dat
dat
van
van
het
het
onderbewustzijn
onderbewustzijn.
.
Wat
Wat
de
de
experimentelen
experimentelen
tegen
tegen
zich
zich
hebben
hebben,
,
is
is
dat
dat
hun
hun
streven
streven
niet
niet
oorspronkelijk
oorspron- kelijk
is
is,
,
maar
maar
een
een
voortzetting
voortzetting
van
van
wat
wat
de
de
Dadaïsten
Dadadsten
midden
midden
in
in
de
de
eerste
eerste
wereldoorlog
we- reldoorlog
in
in
het
het
neutrale
neutrale
Zwitserland
Zwitserland
begonnen
begonnen.
.
Dada
Dada
voerde
voerde
de
de
logische
logische
consequentie
con- sequentie
door
door
van
van
een
een
vernietigingssfeer
vernietigings- sfeer,
,
die
die
geheel
geheel
Europa
Europa
beheerste
beheerste.
.
Bij
Bij
de
de
experimentelen
experimentelen
vinden
vinden
we
we
dezelfde
dezelfde
afbraak
afbraak,
,
dezelfde
dezelfde
ontkenning
ontkenning
van
van
cultuur
cul- tuur
en
en
wereld
wereld,
,
dezelfde
dezelfde
poging
poging
"
opnieuw
"op- nieuw
te
te
beginnen
beginnen".
"
.
Geen
Geen
wonder
wonder
dan
dan
ook
ook,
,
dat
dat
men
men
in
in
hun
hun
manifesten
manifesten
en
en
geschriften
ge- schriften
veel
veel
aantreft
aantreft,
,
wat
wat
anderen
anderen
reeds
reeds
voor
voor
hen
hen
hebben
hebben
gezegd
gezegd.
.
Wanhoop
Wanhoop
In
In
hun
hun
schilderijen
schilderijen
komt
komt
dezelfde
dezelfde
wanhoop
wan- hoop
tot
tot
uiting
uiting,
,
die
die
we
we
zo
zo
menigmaal
menigmaal
in
in
de
de
kunst
kunst
van
van
na
na
de
de
eerste
eerste
wereldoorlog
wereld- oorlog
vinden
vinden.
.
Het
Het
geloof
geloof,
,
en
en
hiermee
hiermee
is
is
dan
dan
niet
niet
alleen
alleen
religie
religie
bedoeld
bedoeld,
,
is
is
verdwenen
verdwenen.
.
Er
Er
bestaat
bestaat
voor
voor
Karei
Karel
Appel
Ap- pel
en
en
zijn
zijn
groepsgenoten
groepsgenoten
geen
geen
toekomstbeeld
toe- komstbeeld
als
als
voortzetting
voortzetting
van
van
deze
deze
wereld
wereld,
,
zij
zij
zien
zien
zich
zich
geplaatst
geplaatst
tegenover
tegenover
"
een
"een
wereld
wereld
van
van
decors
decors
en
en
schijnfacades
schijnfaga- des".
"
.
Hun
Hun
zienswijze
zienswijze
is
is
geboren
geboren
uit
uit
de
de
losgeslagenheid
losgeslagenheid,
,
die
die
een
een
deel
deel
der
der
jeugd
jeugd
in
in
de
de
eerste
eerste
jaren
jaren
na
na
1945
1945
kenmerkte
kenmerkte.
.
Terecht
Terecht
komt
komt
de
de
vraag
vraag
op
op
of
of
uit
uit
dit
dit
levensgevoel
levensgevoel
van
van
ontreddering
ontreddering
een
een
kunst
kunst
kan
kan
ontstaan
ontstaan,
,
die
die
zin
zin
en
en
betekenis
be- tekenis
heeft
heeft.
.
Veel
Veel
dingen
dingen,
,
die
die
de
de
mensen
mensen
vroeger
vroeger
vreemd
vreemd
waren
waren,
,
zijn
zijn
in
in
onze
onze
eeuw
eeuw
geaccepteerd
geaccepteerd.
.
De
De
primitieve
primi- tieve
kunst
kunst
wordt
wordt
als
als
zinvoller
zinvoller
beschouwd
be- schouwd
dan
dan
als
als
alleen
alleen
exotisch
exotisch,
,
in
in
de
de
kindertekening
kindertekening
heeft
heeft
men
men
een
een
eigen
eigen
kracht
kracht
en
en
soms
soms
ook
ook
schoonheid
schoonheid
ontdekt
ontdekt.
.
De
De
normen
normen
volgens
volgens
welke
welke
de
de
beeldende
beeldende
kunst
kunst
wordt
wordt
beoordeeld
beoor- deeld,
,
hebben
hebben
ingrijpende
ingrijpende
wijzigingen
wijzigingen
ondergaan
ondergaan,
,
als
als
gevolg
gevolg
van
van
de
de
revolutionnaire
revo" lutionnaire
verandering
verandering
die
die
zich
zich
in
in
de
de
moderne
moderne
kunst
kunst
heeft
heeft
voltrokken
voltrokken.
.
Beschouwd
Beschouwd
in
in
verband
verband
met
met
de
de
primitieve
primi- tieve
kunst
kunst,
,
de
de
volkskunst
volkskunst
en
en
de
de
kindertekening
kindertekening,
,
welke
welke
alle
alle
de
de
sterke
sterke
expressie
expressie
gemeen
gemeen
hebben
hebben,
,
komen
komen
de
de
schilderijen
schilderijen
van
van
Appel
Appel
in
in
een
een
ander
ander
licht
licht
te
te
staan
staan.
.
Zijn
Zijn
werk
werk
is
is
als
als
een
een
schreeuw
schreeuw
en
en
heeft
heeft
ook
ook
alle
alle
eigenschappen
eigen- schappen
daarvan
daarvan:
:
onbeheerstheid
onbeheerstheid,
,
emotionaliteit
emotionaliteit
en
en
ongeremdheid
ongeremdheid.
.