De
De
Matthaus-Passion
Matthöus-Passion
te
te
Amsterdam
Amsterdam
Van
Van
Beinums
beinum
deinum
Beinums
streven
streven
zet
zet
door
door
(
Van
(Van
onze
onze
Amsterdamse
Amsterdamse
muziek
muziek-
medewerkster
medewerkster)
)
Sinds
Sinds
de
de
vrede
vrede
wordt
wordt
de
de
Amsterdamse
Amster damse
uitvoering
uitvoering
van
van
de
de
Matthaus-Passion
Matthaus Passion
door
door
Toonkunst
Toonkunst
gedirigeerd
gediri geerd
door
door
van
van
Beinum
Beinum,
,
en
en
hoewel
hoewe
er
er
ieder
ieder
jaar
jaar
meer
meer
aanzetten
aanzetten
merkbaar
merk baar
zijn
zijn
geweest
geweest
tot
tot
een
een
vernieuwde
ver nieuwde,
,
d.w.z.
d.w.z.
niet
niet
door
door
sleur
sleur
verstarde
verstarde
opvatting
opvatting,
,
was
was
het
het
resultaat
resul taat
verleden
verleden
jaar
jaar
nog
nog
weinig
weinig
bevredigend
bevredigend.
.
Alles
Alles
was
was
nog
nog
te
te
veel
veel
bij
bij
het
het
oude
oude
gebleven
gebleven
en
en
dat
dat
oude
oude
had
had
geen
geen
inhoud
inhoud
meer
meer.
.
Het
Het
was
was
zeer
zeer
begrijpelijk
begrijpelijk
dat
dat
de
de
noodzakelijke
noodza- kelijke
vernieuwing
vernieuwing
zomaar
zomaar
niet
niet
ineens
ineens
kon
kon
doorbreken
doorbreken,
,
want
want
er
er
moest
moest
veel
veel
uitgewist
uitgewist
worden
worden
dat
dat
zich
zich
hardnekkig
hardnekkig
in
in
het
het
muzikale
muzikale
geheugen
geheugen
had
had
vastgezet
vastgezet
en
en
er
er
moest
moest
helemaal
helemaal
opnieuw
opnieuw
en
en
van
van
binnen
binnen
uit
uit
geluisterd
geluisterd
worden
worden.
.
Maar
Maar
nu
nu
heeft
heeft
dan
dan
eindelijk
eindelijk
-
-
welk
welk
een
een
opluchting
opluchting
voor
voor
wie
wie
er
er
lang
lang
op
op
gewacht
gewacht
hebben
hebben!
!
-
-
de
de
uitvoering
uitvoering
van
van
de
de
Matthaus-Passion
Matthaus-Passion
weer
weer
het
het
accent
accent
van
van
waarachtigheid
waarachtigheid
gekregen
gekre- gen
zonder
zonder
welke
welke
zij
zij
een
een
onding
onding
is
'»,
.
Het
Het
moet
moet
lang
lang
geleden
geleden
zijn
zijn
dat
dat
Amsterdam
Amsterdam
dit
dit
beleefd
beleefd
heeft
heeft,
,
want
want
na
na
Mengelbergs
Mengelbergs
zilveren
zilveren
jubileum
jubileum
in
in
1920
1920,
,
toen
toen
bij
bij
hem
hem
de
de
virtuoos
virtuoos
reeds
reeds
in
in
de
de
plaats
plaats
gekomen
gekomen
was
was
van
van
de
de
levende
levende
musicus
musicus,
,
was
was
zijn
zijn
Matthaus-Passion
Matthaus-Passion
al
al
niet
niet
meer
meer
aanvaardbaar
aanvaardbaar
voor
voor
wie
wie
door
door
de
de
schijn
schijn
heen
heen
keek
keek.
.
(
deel
teer
mist
veel
)
van
mee
Christus
gemoeid, met
op
waarachtige
dwaalwegen
wordt
uitvoering
geleid
.
Van
van
Beinum
de 'n. daar
is
immer?
er
nu
het
in
leid
geslaagd
der inten-
dit
ties
drama
in de m:
tot
kernorobleem
een
levende
,
werkelijke
!"ien op- noht*
gebeurtenis
van ten dTama a*
te
het
maken
lijden
.
Dat
van
is
Christus
de
grote
winst
op
van
dwaalwegen
deze
uitvoering
wordt geleid.
.
Dat
Van
er
Beinum
toch
nog
is
gedeelten
er nu in ge-
zijn
slaagd
die
dit
om
drama
verdere
tot een
herziening
levende, wer-
vragen
kelijke
,
spreekt
gebeurtenis
vanzelf
te maken.
.
Er
Dat
hangt
is de
natuurlijk
grote winst
heel
van
veel
deze
af
uitvoering.
van
de
solisten
Dat er toch
.
Ik
nog
heb
wel
gedeelten
eens
gedacht
zijn
,
dat
die
van
om
Beinum
verdere
nooit
herziening
tot
een
vragen,
gelukkig
spreekt
resultaat
vanzelf. Er
zou
hangt
komen
natuurlijk
,
als
heel
hij
veel
niet
ai van
zijn
de
solisten-groep
solisten. Ik heb wel
radicaal
eens
vernieuwde
gedacht, dat van
.
Nu
Beinum
echter
was
nooit
er
zoveel
tot een
hoopgevends
gelukkig
in
resultaat
alle
partijen
te
zou
horen
komen,
,
dat
als
het
hij
mij
niet
mogelijk
zijn
schijnt
solisten-groep
voor
de
dirigent
radicaal
om
ver
stap
nieuwde.
voor
stap
Nu echter
zijn
was er
solist
zovee
en
hoopgevende
ertoe
te
in
brengen
alle
alle
partijen
zangersroutine
te horen dat het mij
opzij
mogelijk
te
zetten
schijnt
.
Op
voor
zijn
d dirigent
orkest
om stap
heeft
voor
hij
stap
reeds
zijn
zijn
solis
intenties
ten ertoe
ten
te
volle
brengen
kunnen
alle
overbrengen
zangers
:
men
routine
hoorde
tientallen
opzij te
merkwaardige
zetten. Op zijn
expressiviteit
orkes heeft hij reeds
en
zijn
,
waar
intenties
gewoonlijk
maar
ten
overheen
voll kunnen
gespeeld
overbrengen:
wordt
en
men
die
hoord
toch
voor
tientallen
Bach
,
als
merkwaardige
uitdrukking
van
expressivi
zijn
intense
gevoeligheid
teiten, waar
voor
gewoonlijk
deze
tekst
maar over
,
veel
heengespeeld
betekend
moeten
wordt
hebben
en die
.
Maar
toch
niet
voo
alleen
Bach, als
het
uitdrukking
orkest
,
ook
van
het
zijn
koor
intense
heeft
prachtig
gevoeligheid
gereageerd
voor deze
.
Laat
tekst,
ik
beginnen
veel be
met
tekend
te
zeggen
moeten
dat
hebben.
het
Maar
Toonkunst-koor
niet alleen het
sinds
orkest,
vele
ook
jaren
het
niet
koor
zo
heeft
mooi
prachtig
van
kwaliteit
gereageerd.
is
Laat
geweest
ik beginnen
.
Hiervan
met te
heeft
zeggen
de
heer
dat
Cleuver
leuker
leuven
het
alle
Toonkunst-koor
eer
.
De
sinds
sonoriteit
vele jaren niet
echter
zo mooi
is
van
niet
kwa-
het
liteit
voornaamste
is geweest.
waar
Hiervan
het
hier
heeft
om
de
gaat
heer
.
Het
denver
belangrijkste
alle eer. De
is
sonoriteit
de
natuurlijke
bewogenheid
echter is
,
de
niet
afwezigheid
het voornaamste
van
waar
starre
het hier
ingestudeerdheid
om gaat. het belangrijkste
.
Verleden
is de
jaar
natuurlijke
was
het
aan
bewogenheid,
de
de
koralen
afwe-
merkbaar
zigheid
dat
van
van
starre
Beinum
gezocht
ingestudeerdheid.
had
naar
een
Verleden
eenvoudige
jaar was het
voordracht
aan de koralen
,
vrij
merkbaar
van
dat
koorzang-maniertjes
van Beinum gezocht had
:
maar
naar
de
een
grote
eenvoudige
koren
voordracht,
van
vrij
begin
van
,
midden
koorzang-maniertjes:
en
maar
slot
de grote
waren
koren
toen
van
nog
begin,
onbelangrijk
midden en slot
,
zonder
waren
accent
toen
van
nog
echtheid
onbelangrijk,
.
Hoe
zon-
mooi
der
daarentegen
accent van
vormden
echtheid.
zij
Hoe
nu
mooi
het
daarentegen
kader
vormden
van
zij
het
nu
grote
het kader
geheel
van het
.
Zeer
grote
dramatisch
geheel. Zeer
,
steeds
dramatisch,
uitlopend
steeds
op
uitlopend
een
op
hevig
een
stringendo
hevig strin-
(
niet
gendo
bij
(niet
alle
bij
even
alle
terecht
even
,
naar
terecht,
mijn
naar
mening
mijn
)
waren
mening)
de
waren
koren
de koren
der
der
Joden
Joden.
.
Naar
Naar
gelang
gelang
van
van
wat
wat
één
één
uit
uit
de
de
massa
massa
(
de
(de
solist
solist)
)
naar
naar
voren
voren
heeft
heeft
gebracht
gebracht,
,
geloof
geloof
ik
ik
dat
dat
de
de
koralen
koralen
toch
toch
gedifferentieerder
gedifferentieerder
kunnen
kunnen
zijn
zijn
dan
dan
van
van
Beinum
Bcir.um
ze
ze
dirigeerde
d
.
Het
Het
ene
ene
behandelt
behandelt
schuld
schuld,
,
het
het
andere
andere
dank
dank
enz.
enz..
en
en
de
de
uitdrukking
uitdrukking
daarvan
daarvan
kan
kan.
,
lijkt
mij.
mij
ook
,
ook
bij ee
bij
te
een
genuanr
menigte
genuanceerd
¦ der en
van
verduidelijking
intonatie
zijn
kun-
.
Psychologisch
nen ondergaan. De
moet
rollen
dit
gedeelte
van
van
Christus
het
werk
,
evenals
en
de
de
partijen
Evange- list
der
ziin
solisten
natuurlijk
,
nog
de
een
moeilijkste.
verduidelijking
kunnen
Het is
ondergaan
jammer dat
.
De
Pears,
rollen
van
die
Christus
als operazanger
en
zich
de
Evangelist
in het verhaal
zijn
dat hij
natuurlijk
te doen heeft
de
goed
moeilijkste
Kan indenken,
.
Het
zijn
is
jammer
orgaan
dat
niet
Pears
mee
,
die
heeft.
als
operazanger
Voor deze epiek
zich
zou
in
een
het
ruiger
verhaal
dat
geluid
hij
te
beter
doen
heeft
passen
goed
kan
-
indenken
er is
,
zijn
zoveel
orgaan
bin-
niet
nenkamerse
mee
heeft
.
Voor
beschaving
deze
epiek
in Pears'
zou
manier
een
van
ruiger
zingen.
geluid
Maar
beter
bestaat
passen
de ware
-
er
tenor
is
zoveel
hiervoor
binnenkamerse
binnenskamers
op het ogenblik?
beschaving
Wanneer
in
Pears
Pears
'
manier
en Ernst
van
Hafliger
zingen
-
.
Maar
die
bestaat
bijzonder
de
mooi
ware
tenor
de
hiervoor
tenoraria's
op
het
gezongen
ogenblik
?
heeft
Wanneer
Pears
-
en
van
Ernst
plaats
Heiliger
zouden
-
die
verwisselen,
bijzonder
mooi
zou
de
de
tenor
moei-
aria's
lijkheid
gezongen
nog niet
heeft
opgelost
-
van
zijn.
plaats
want
zouden
ook Hafliger
verwisselen
ontbreekt het,
,
zou
naar 't
de
mij
moeilijkheid
toe- schijnt,
nog
aan de
niet
nodige
opgelost
spontanedteit
zijn
,
want
van
ook
dictie.
Hafliger
Bij Bogtman
ontbreekt
mis ik niet
het
de
,
naar
eenvoud,
't
mij
toeschijnt
hij zingt
,
aan
de
de
Christus-partij
nodige
spontaneïteit
zonder mooi- doenerij.
van
maar
dictie
ik mis
.
Bij
variëring
Bogtman
mis
ik
in
niet
de
de
stemmingen
eenvoud
,
hij
Ik
zingt
geloof
de
dat
Christus-partij
ik het al eer- der gezegd
zonder
heb. hij
mooidoenerij
zou moeten
,
maar
afzien
ik
mis
van
variëring
variëren
zijn verlangen
in
naar
de
stemmingen
altijddurende
.
Ik
welluidendheid.
geloof
dat
ik
Er
het
is
al
menige
eerder
gezegd
plaats
heb
in
,
hij
het
zou
reciet
moeten
van
afzien
Matthaus
van
zijn
waar
verlangen
Christus
naar
vermoeid
altijddurende
is, wat kortaf,
welluidendheid
bitter zelfs
.
Er
(jegens
is
de
menige
slapende
plaats
leerlingen).
in
het
Hij
reciet
is zeer
van
verlaten,
Matthaus
waar
planeert
Christus
niet als een
vermoeid
god boven
is
de
,
wat
dingen,
kortaf
gelijk
,
bitter
Bogtman
zelfs
ons wil
(
jegens
doen
de
geloven,
slapende
leerlingen
maar heeft
)
.
Hij
als
is
mens
zeer
zwaar
verlaten
te lijden
,
planeert
Dit alles
niet
moet
als
in de
een
grootst
god
boven
de
mogelijke
dingen
,
gelijk
variatie
Bogtman
van
ons
timbre
wil
doen
tot
geloven
uit-
,
maar
drukking
heeft
als
komen.
mens
Jo
zwaar
Vincent,
te
hoewel
lijden
Dit
neigend
alles
moet
tot
in
traag-
de
grootst
heid in het
mogelijke
tempo, heeft
variatie
met een
van
zuivere
timbre
tot
kinderlijkheid
uitdrukking
komen
iets
.
Jo
heel
Vincent
ontroerends
,
hoewel
aan haar
neigend
aria's
tot
gegeven.
traagheid
Een
in
uitzondering
het
tempo
,
heeft
moet
met
ik
een
maken
zuivere
voor "Blute
kinderlijkheid
nur" Hier is een
iets
heel
heel
andere
ontroerends
expressie
aan
vereist
haar
aria's
gegeven
Een hart
.
Een
dat
uitzondering
bloedt om het
moet
onrecht
ik
maken
de
voor
geliefde
"
Blute
aangedaan,
nur
"
Hier
vindt
is
een
an-
heel
dere
andere
accenten
expressie
dan deze serene
vereist
van Jo Vincent.
.
Een
Een
hart
syncope
dat
bloedt
als die
om
in
het
de
onrecht
melodie
de
van
geliefde
..Blute
aangedaan
nur"
,
vindt
betekont
andere
voor
accenten
ons die
dan
twee
deze
serene
eeuwen
van
later
Jo
Vincent
leven
.
Een
niets,
syncope
maar voor
als
Bach
die
heeft
in
de
zij
melodie
zeker
van
een
"
Blute
smachten
nur
"
betekent
uitgedrukt,
voor
ons
even
die
goed
twee
als die
eeuwen
figuur
later
met de
leven
twee
niets
afgenomen
,
maar
noten
voor
in de
Bach
orkestpartij.
heeft
zij
zeker
Annie
een
Woud,
smachten
haar zwaar
uitgedrukt
geluid tot een
,
even
lichte
goed
warmte
als
die
intomend,
figuur
met
was
de
bijna
twee
afgenomen
steeds heel
noten
mooi
in
van
de
stemming.
orkestpartij
.
Annie
Mis-
Woud
schien
,
haar
is
zwaar
haar
geluid
volgehouden
tot
een
lichte
pianissimo
warmte
intomend
in de aria
,
was
..Können
bijna
steeds
Thranen"
heel
wat
mooi
ge-
van
forceerd,
stemming
aangezien
.
Misschien
Bach in de
is
grote
haar
volgehouden
sprongen van
pianissimo
de slotphrase
in
de
de
dramatiek
aria
"
Können
kunnen
kennen
niet
Thränen
tranen
turnen
tornen
vermiidt De
"
wat
bas-aria's
geforceerd
zijn
,
aangezien
gezongen
Bach
door
in
de
Ravelli
grote
sprongen
en de kleine
van
bas-partijen
de
slotphrase
de
door
dramatiek
Leo Rommerts.
niet
die van
vermijdt
zijn perso-
.
De
nages
bas-aria's
zijn
een
gezongen
zekere
door
typering
Ravelli
en
wist
de
kleine
te geven,
bas-partijen
hetgeen lang
door
niet
Leo
gemakkelijk
Rommerts
,
die
is.
van
Alles
zijn
tezamen
personages
genomen is de
een
ver-
zekere
nieuwing
typering
in de opvatting
wist
der Mat-
te
thaus-nassion.
geven
,
hetgeen
de uiting
lang
van
niet
het
gemakkelijk
mensHi-k-lpvmde
is
.
Alles
dus.
tezamen
zeer hnop-
genomen
¦¦id
is
de
aanwerij
vernieuwing
in
geweest
de
opvatting
en met vreugde
der
kan
Matthaus-passion
do voltooiing der
,
de
ver-
uiting
nieu ¦
van
hc<
het
volgend
menselijk-levende
jaar te- gemoet geiien
dus
worden.
,
zeer
hoopgevend
aanwezig
geweest
en
met
vreugde
kan
de
voltooiing
der
vernieuwing
voor
het
volgend
jaar
tegemoet
gezien
worden
.