Verhulde
esthetiek
bij
ontwerpen
MVRDV
Het
architectenbureau
MVRDV
,
een
acroniem
van
Maas
,
Van
Rijs
en
De
Vries
,
maakte
in
de
jaren
negentig
een
vliegende
start
.
Door
gebouwen
als
de
Villa
VPRO
in
Hilversum
,
de
WoZoCo's
in
Amsterdam
en
het
Nederlandse
paviljoen
voor
de
wereldtentoonstelling
in
Hannover
kreeg
het
bureau
veel
aandacht
en
lof
.
Maar
juist
nu
het
bureau
wereldberoemd
is
,
lijkt
de
productie
te
stokken
,
zo
blijkt
op
de
expositie
de
Hungry
Box
:
de
eindeloze
interieurs
van
MVRDV
in
het
Nederlands
Architectuurinstituut
in
Rotterdam
.
Negen
"
sleutelprojecten
"
uit
de
jaren
1997
-
2002
zijn
hier
te
zien
,
maar
de
meeste
daarvan
,
zoals
de
ontwerpen
voor
het
Musee
Universel
universal
universele
universeel
in
Parijs
,
het
ontwerp
voor
de
Hogeschool
Arnhem-Nijmegen
en
de
Provinciale
Bibliotheek
Centrale
Noord-Brabant
in
Eindhoven
,
zullen
niet
worden
uitgevoerd
.
Dit
werpt
de
vraag
op
of
het
eigenlijk
nog
wel
zo
goed
gaat
met
de
jonge
Nederlandse
architectuur
in
het
algemeen
en
met
MVRDV
in
het
bijzonder
.
Hungry
Box
is
de
eerste
van
een
serie
tentoonstellingen
over
het
werk
van
"
jonge
"
Nederlandse
architectenbureaus
die
het
NAi
maakt
en
die
na
de
presentatie
in
Rotterdam
rondreizen
door
Europa
en
Amerika
.
De
expositie
is
een
uitvloeisel
van
de
jaren
negentig
toen
de
Nederlandse
architectuur
veel
buitenlandse
belangstelling
trok
.
Verbaasd
keken
buitenlandse
critici
en
architecten
toen
naar
Nederland
waar
jonge
,
experimentele
architecten
ongekende
kansen
krijgen
.
En
hoewel
jong
een
relatief
begrip
is
en
de
oudste
van
de
drie
MVRDV'ers
inmiddels
ook
al
weer
44
is
,
heeft
MVRDV
van
de
jonge
bureaus
de
grootste
reputatie
gekregen
.
Die
hebben
ze
niet
alleen
te
danken
aan
hun
spectaculaire
gebouwen
,
maar
ook
aan
de
rechtvaardigingen
van
hun
ontwerpen
.
MVRDV
presenteert
zijn
gebouwen
als
datascapes
,
als
de
resultaten
van
"
onderzoek
naar
alle
zichtbare
en
onzichtbare
factoren
"
,
zo
valt
ook
nu
weer
te
lezen
in
de
korte
inleiding
op
de
expositie
.
Bij
die
zichtbare
en
onzichtbare
factoren
moet
worden
gedacht
aan
wensen
van
opdrachtgever
en
gebruikers
en
aan
bouwvoorschriften
en
wettelijke
bepalingen
.
Natuurlijk
zijn
dit
dingen
waarmee
iedere
architect
rekening
moet
houden
,
maar
MVRDV
zet
,
aldus
de
inleiding
op
Hungry
Box
,
al
deze
gegevens
om
in
een
zo
"
simpel
mogelijke
en
flexibel
mogelijke
structuur
"
.
Zo
wordt
het
appartementencomplx
op
de
Silodam
in
Amsterdam
,
een
opeenstapeling
van
verschillende
woningtypen
die
doet
denken
aan
op
elkaar
gezette
scheepscontainers
,
op
de
expositie
omschreven
als
het
"
bevroren
"
resultaat
van
onderhandelingen
over
heel
verschillende
wensen
van
opdrachtgevers
,
investeerders
en
toekomstige
bewoners
.
Door
hun
werk
zo
te
presenteren
doet
MVRDV
alsof
de
ontwerpen
eigenlijk
alleen
een
kwestie
van
analyse
en
statistiek
is
.
Maar
Hungry
Box
maakt
duidelijk
hoe
verhullend
deze
"
objectieve
"
presentatie
eigenlijk
is
.
Want
ook
MVRDV's
datascapes
zijn
uiteindelijk
toch
eerder
het
gevolg
van
esthetische
beslissingen
dan
van
statistische
overwegingen
.
Neem
bijvoorbeeld
het
ontwerp
voor
het
Eyebeam
Institute
,
een
mediacentrum
in
New
York
.
Het
bestaat
uit
een
holle
toren
waarin
zeer
verschillende
gevormde
ruimtes
hangen
die
met
elkaar
zijn
verbonden
door
roltrappen
,
liften
en
luchtbruggen
.
De
vorm
van
de
toren
-
recht
van
onder
onderen
,
schuin
van
boven
-
is
inderdaad
het
gevolg
van
de
wettelijke
eisen
die
het
stadsbestuur
stelt
aan
wolkenkrabbers
:
hoe
hoger
een
toren
wordt
,
hoe
verder
deze
moet
terugspringen
om
een
behoorlijke
lichttoetreding
in
de
straat
te
garanderen
.
Maar
dit
is
dan
ook
het
enige
"
objectieve
"
aspect
van
het
ontwerp
.
De
rest
-
de
vorm
de
verschillende
ruimtes
,
de
plek
waar
ze
komen
te
hangen
,
de
verbindingen
ertussen
,
het
materiaal
waarvan
ze
worden
gemaakt
-
zijn
het
gevolg
van
de
willekeurige
,
subjectieve
wensen
van
MVRDV
.
Ook
MVRDV
ontsnapt
niet
aan
esthetiek
.
Dit
geldt
ook
voor
de
tentoonstelling
zelf
die
mede
door
MVRDV
is
vormgegeven
:
ook
Hungry
Box
is
vooral
het
resultaat
van
esthetische
overwegingen
.
Behalve
uit
korte
toelichtingen
en
een
paar
doorsnedes
,
plattegronden
en
fraaie
maquettes
van
de
projecten
bestaat
de
tentoonstelling
vooral
uit
lange
lappen
kunststof
waarop
foto's
van
de
gebouwen
en
ontwerpen
zijn
geprint
.
De
lappen
moeten
de
bezoekers
het
gevoel
geven
dat
ze
zich
in
de
meestal
niet
gerealiseerde
ontwerpen
bevinden
,
maar
ze
hangen
zo
dicht
op
elkaar
dat
ze
als
een
soort
abstracte
kunstwerken
worden
ervaren
.
Zo
schieten
ze
hun
doel
-
het
tonen
van
ontwerpen
-
voorbij
.
Maar
mooi
zijn
ze
wel
.
Tentoonstelling
:
De
Hungry
Box
:
de
eindeloze
interieurs
van
MVRDV
.
T-m
5-1
in
Nederlands
Architectuurinstituut
,
Museumpark
25
Rotterdam
.
Geopend
:
di-za
:
10-17u.en
zon
-
en
feestdagen
:
11-17u
.
Provinciale
Bibliotheek
Centrale
Noord-Brabant
in
Eindhoven
.
Niet
uitgevoerd
ontwerp
.
(
Foto
MVRDV
)
Archeologie
;
Kunst
en
Cultuur
;
Geschiedenis