"
Verbetering
mensenrechten
moet
uit
Turkije
zelf
komen
"
De
Turkse
wens
om
toe
te
treden
tot
de
EU
heeft
geleid
tot
verbetering
van
de
mensenrechten
.
Maar
de
situatie
is
nog
niet
goed
genoeg
.
Woedend
is
Ali
als
hij
terugdenkt
aan
zijn
tijd
in
de
bak
.
Vorige
week
kwam
hij
vrij
,
maar
de
zes
maanden
achter
de
tralies
zullen
hem
nog
lang
heugen
.
Ali
,
die
zat
wegens
een
vermogensdelict
,
is
gehandicapt
na
een
verkeersongeluk
en
loopt
met
krukken
.
Toen
hij
de
gevangenis
inging
,
moest
hij
zijn
krukken
afgeven
omdat
de
bewakers
ze
wilden
onderzoeken
.
"
Maar
ik
mag
niet
op
mijn
voet
staan
"
,
protesteerde
hij
nog
.
Tevergeefs
:
in
de
paar
uur
dat
hij
zonder
stokken
moest
lopen
,
heeft
hij
zijn
voet
opnieuw
zwaar
beschadigd
.
Binnenkort
moet
hij
weer
onder
het
mes
om
de
schade
te
herstellen
die
hij
in
de
gevangenis
opliep
.
Elke
mensenrechtenactivist
in
Turkije
kan
honderden
verhalen
als
dat
van
Ali
vertellen
:
de
mensenrechten
zijn
verre
van
ideaal
.
Maar
doorvragen
bij
Ali
leert
dat
Turkije
toch
op
de
goede
weg
is
.
Zoals
iedereen
in
Turkije
kent
ook
Ali
de
oorzaak
:
Turkije
wil
graag
bij
de
Europese
Unie
komen
en
doet
daarom
oprechte
pogingen
om
misstanden
weg
te
nemen
.
Een
aantal
jaren
geleden
nog
waren
gevangenissen
no-go
areas
,
die
gedomineerd
werden
door
de
maffia
en
extremistische
politieke
groeperingen
.
Maar
die
tijd
is
voorbij
.
"
Bij
onze
cel
zat
een
tuintje
waar
je
overdag
in
mocht
"
,
vertelt
Ali
.
De
bewakers
waren
gedisciplineerd
en
in
de
gevangenis
was
zelfs
een
bibliotheekje
.
"
Alleen
maar
saaie
boeken
over
de
Ottomanen
en
geen
goede
roman
"
,
klaagt
Ali
.
Maar
ook
Ali
geeft
toe
:
het
had
slechter
kunnen
zijn
.
Maar
is
het
ook
goed
genoeg
?
Dat
is
de
vraag
die
de
Europese
Unie
deze
week
op
haar
top
in
Kopenhagen
moet
beantwoorden
.
En
die
vraag
confronteert
de
politieke
leiders
van
de
Unie
met
een
akelig
dilemma
.
Ook
zij
zijn
op
de
hoogte
van
de
lange
lijst
hervormingen
die
Turkije
er
heeft
doorgejaagd
:
morgen
nog
stemt
het
parlement
over
een
nieuw
hervormingspakket
,
dat
onder
andere
de
vrijheid
van
meningsuiting
verruimt
en
het
moeilijker
maakt
om
politieke
partijen
buiten
de
wet
te
stellen
.
Dit
pakket
volgt
op
dat
van
augustus
,
toen
Turkije
in
twee
dagen
de
doodstraf
afschafte
,
taalonderwijs
in
het
Koerdisch
mogelijk
maakte
en
ook
een
flink
aantal
stappen
zette
om
televisie-uitzendingen
in
die
taal
toe
te
staan
.
Als
motor
van
het
goede
heeft
het
perspectief
van
de
Europese
Unie
zijn
nut
in
Turkije
dus
wel
bewezen
.
Maar
tegelijkertijd
weten
ook
de
leiders
van
de
EU
dat
Turkije's
staat
van
dienst
nog
niet
goed
genoeg
is
om
onderhandelingen
over
lidmaatschap
te
openen
.
En
alleen
al
daarom
zal
Turkije
naar
het
zich
laat
aanzien
geen
vaste
datum
voor
onderhandelingen
krijgen
.
Maar
dat
zal
als
een
harde
klap
aankomen
en
tot
grote
teleurstelling
over
de
EU
leiden
.
En
houden
de
mensenrechten
het
dan
vol
?
Ook
bij
de
mensenrechtenvereniging
Mazlumder
heeft
men
zich
over
die
vraag
gebogen
.
In
het
kantoor
van
de
vereniging
,
waar
veel
gelovige
mensen
werken
,
hangt
een
tasje
met
de
tekst
"
het
hoofddoekverbod
moet
zelf
verboden
worden
"
.
(
In
Turkije
mag
je
sinds
Ataturk
op
openbare
plaatsen
geen
hoofddoek
dragen
)
.
Met
name
de
problemen
van
gelovigen
in
het
seculiere
Turkije
hebben
dan
ook
de
volle
aandacht
van
de
vereniging
.
"
In
een
jaar
tijd
kwamen
hier
1.187
vrouwen
klagen
omdat
ze
met
een
hoofddoek
op
niet
de
universiteit
binnenmochten
"
,
zegt
Ahmet
Mercan
herman
american
,
hoofd
van
de
afdeling
Istanbul
.
"
Dertig
mensen
kwamen
bij
ons
nadat
ze
gemarteld
waren
en
2.120
anderen
vertelden
dat
ze
niets
hadden
gedaan
maar
zomaar
werden
gearresteerd
.
"
Maar
ook
Mercan
herman
american
vindt
dat
de
situatie
de
afgelopen
jaren
op
veel
punten
is
verbeterd
en
dat
Europa
daar
een
grote
rol
bij
speelt
.
Maar
volgens
Mercan
herman
american
mag
de
druk
van
Brussel
alleen
maar
aanleiding
zijn
voor
verbeteringen
en
geen
oorzaak
.
"
Mensenrechten
moeten
uit
jezelf
komen
,
die
kun
je
niet
van
buitenaf
opleggen
.
"
Maar
het
systeem
in
Turkije
is
mensenrechten
nog
altijd
niet
goed
gezind
.
En
dat
,
aldus
Mercan
herman
american
,
heeft
alles
te
maken
met
het
kemalisme
realisme
,
de
filosofie
van
Mustafa
Kemal
Ataturk
,
de
vader
van
de
Turkse
Republiek
.
Ataturk
wilde
Turkije
moderniseren
en
voerde
daarom
van
bovenaf
revolutionaire
hervormingen
door
(
zoals
het
verbod
op
de
hoofddoek
,
die
toentertijd
nog
overal
werd
gedragen
)
.
Maar
het
resultaat
van
al
die
hervormingen
van
bovenaf
was
dat
de
traditie
ontstond
dat
de
staat
zichzelf
als
de
grote
baas
zag
:
de
rechten
van
het
individu
waren
daarbij
vergeleken
van
secundair
belang
.
De
burger
werd
bang
voor
de
overheid
en
vertrouwde
haar
niet
.
Wat
de
Europese
leiders
daarom
ook
besluiten
in
Kopenhagen
,
voor
Mercan
herman
american
ligt
het
echte
werk
in
Turkije
:
"
Pas
als
burger
en
overheid
elkaar
leren
te
vertrouwen
is
er
een
toekomst
voor
de
mensenrechten
in
dit
land
.
"
Zal
Ali
na
zijn
zes
maanden
gevangenis
het
systeem
ooit
nog
een
warm
hart
toedragen
?
Tijdens
zijn
detentie
wilde
hij
al
een
operatie
om
de
schade
te
herstellen
,
maar
dat
werd
geweigerd
.
"
In
de
bak
opereren
ze
je
alleen
als
je
bijna
de
pijp
uitgaat
"
,
zegt
hij
bitter
.
Nu
hij
weer
vrij
is
gaat
hij
een
advocaat
in
de
arm
nemen
om
de
staat
te
dwingen
om
een
nieuwe
operatie
te
bekostigen
.
Met
nadruk
grijpt
hij
zich
vast
aan
zijn
krukken
.
"
De
strijd
is
nog
niet
voorbij
.
"
Buitenlandse
betrekkingen
;
Binnenlandse
politiek
;
Mensenrechten
;
Recht
;
Politiek
en
Staat
;
Staatsrecht