IN
GROTE
POPULATIES
MAAKT
SEKS
SNELLE
EVOLUTIE
MOGELIJK
Geslachtelijke
voortplanting
heeft
in
een
grote
populatie
een
veel
groter
effect
op
de
verspreiding
van
voordelige
mutaties
dan
in
een
kleine
populatie
.
Grote
populaties
hebben
dus
meer
baat
bij
seks
om
zich
snel
evolutionair
aan
te
kunnen
passen
aan
nieuwe
omstandigheden
.
De
Schotse
bioloog
Nick
Colegrave
van
de
Universiteit
van
Edinburgh
heeft
dat
nu
aangetoond
aan
de
hand
van
proeven
met
de
eencellige
groene
alg
Clamydomonas
reinhardtii
,
die
zich
zowel
seksueel
als
ongeslachtelijk
kan
voortplanten
(
Nature
,
12
dec
)
.
Nooit
eerder
was
dit
principe
experimenteel
aangetoond
.
Seksuele
voorplanting
heeft
als
groot
voordeel
ten
opzichte
van
ongeslachtelijke
voortplanting
dat
de
eigenschappen
van
beide
ouders
in
een
nieuwe
combinatie
aan
de
kinderen
worden
doorgegeven
.
Als
beide
ouders
bijvoorbeeld
een
gunstige
mutatie
bezitten
,
kunnen
zij
nageslacht
krijgen
waarin
die
beide
gunstige
mutaties
in
een
organisme
verenigd
zijn
.
Bij
ongeslachtelijke
voortplanting
(
klonale
lokale
koloniale
locale
deling
)
zijn
de
nakomelingen
een
exacte
kopie
van
hun
ouders
en
kunnen
alleen
toevallig
optredende
mutaties
de
evolutie
beinvloeden
.
Colegrave
begon
met
vier
basispopulaties
van
groene
algen
die
hij
ieder
had
opgekweekt
uit
een
enkele
spore
.
Alle
algen
behoorden
zo
tot
geslachtstype
+
,
waardoor
zij
zich
alleen
ongeslachtelijk
konden
voortplanten
.
Hij
plaatste
ze
in
een
groeimedium
met
daaraan
toegevoegd
een
klein
beetje
natriumbicarbonaat
,
een
stof
die
de
groei
van
de
algen
remt
.
Colegrave
liet
zo
twintig
experimentele
algenlijnen
algerijnen
evolueren
gedurende
250
generaties
.
De
algen
plantten
zich
hierbij
alleen
ongeslachtelijk
voort
.
Tijdens
de
proef
manipuleerde
de
onderzoeker
de
omvang
van
de
populaties
door
hen
vijf
keer
een
"
bottleneck
"
te
laten
passeren
,
waarbij
de
populatie
werd
teruggebracht
naar
1000
tot
een
miljoen
cellen
.
Enkele
populaties
liet
hij
op
een
gegeven
moment
ook
seksueel
voortplanten
.
Daarbij
was
het
voldoende
om
aan
de
experimentele
algen
die
alle
van
geslachtype
+
waren
een
-
stam
toe
te
voegen
.
Colegrave
zag
dat
seks
duidelijk
het
aanpassingsvermogen
(
gemeten
in
groeisnelheid
,
in
aanwezigheid
van
de
groeiremmer
)
van
een
populatie
vergrootte
.
Maar
dit
gunstige
effect
van
seks
bleek
veel
groter
in
grote
populaties
dan
in
de
kleine
.
Volgens
Colegrave
is
dit
seksvoordeel
voor
grote
populaties
simpel
te
verklaren
uit
kansberekening
.
In
een
populatie
van
een
geringe
omvang
treden
relatief
minder
spontane
mutaties
op
,
zodat
ook
recombinatie
nog
niet
veel
aanpassingsvermogen
oplevert
.
Met
weinig
nuttige
mutaties
in
de
populatie
,
wijkt
het
aanpassingsvermogen
van
seksuele
populaties
niet
veel
af
van
dat
van
ongeaslachtelijke
ongeslachtelijk
ongeslachtelijke
populaties
.
In
grote
populaties
daarentegen
is
aan
nuttige
mutaties
geen
gebrek
.
Via
seks
kunnen
die
voordelige
mutaties
in
een
alg
gecombineerd
worden
.
Zo
kan
een
snelle
evolutie
plaatsvinden
.
Eencellige
groene
alg.
Clamydomonas
reinhardtii
UNIVERSITY
OF
HAWAII
Seksualiteit
;
Evolutie
;
Wetenschap
en
Techniek
;
Exacte
Wetenschappen
;
Biologie
;
Maatschappij
;
Sociaal
Cultureel