Muizengenoom
In
een
paginagroot
artikel
(
W
&
O
,
7
dec
)
besteedde
NRC
Handelsblad
aandacht
aan
de
opheldering
van
het
muizengenoom
.
Genetisch
blijkt
de
muis
grote
verwantschap
te
hebben
met
de
mens
.
Die
grote
verwantschap
zou
de
muis
,
nu
al
het
meest
gebruikte
dier
in
de
onderzoekslaboratoria
,
een
nog
geschikter
proefdier
maken
.
Volgens
Huub
Schellekens
,
hoofd
van
het
Utrechtse
Gemeenschappelijke
Dierenlaboratorium
,
staat
we
zelfs
aan
de
vooravond
van
een
nieuwe
"
muizenplaag
"
.
Op
het
eerste
gezicht
lijkt
dit
een
logisch
gevolg
van
de
grote
genetische
verwantschap
tussen
mens
en
muis
.
Als
beide
organismen
in
zo
veel
genen
op
elkaar
lijken
,
dan
moet
het
goed
mogelijk
zijn
om
ziektes
en
afwijkingen
,
die
normaal
alleen
bij
mensen
voorkomen
,
bij
de
muis
te
introduceren
om
zo
inzicht
te
krijgen
in
bijvoorbeeld
het
ziektebeeld
.
Die
grote
verwantschap
tussen
mens
en
muis
rechtvaardigt
een
buitengewoon
grote
terughoudendheid
als
het
gaat
om
het
gebruik
van
deze
dieren
als
proefdier
en
het
genetisch
manipuleren
van
proefdieren
.
Want
nu
de
muis
op
het
gebied
van
fysiologie
en
genetica
zoveel
overeenkomst
vertoont
met
de
mens
,
is
het
goed
voorstelbaar
dat
er
ook
op
het
gebied
van
hersenfuncties
overeenkomst
is
.
Van
terughoudendheid
op
het
gebied
van
het
gebruik
van
muizen
is
nu
echter
nauwelijks
sprake
.
In
Nederland
zijn
in
2001
,
zo
blijkt
uit
recente
cijfers
van
de
Keuringsdienst
van
Waren
,
ruim
82.000
transgene
muizen
gebruikt
in
onderzoek
.
Daarnaast
zijn
er
in
dat
jaar
100.000
transgene
dieren
(
hoofdzakelijk
muizen
)
gedood
zonder
dat
ze
in
een
dierproef
werden
gebruikt
.
Het
gaat
hier
dus
om
zeer
grote
aantallen
dieren
.
De
"
muizenplaag
"
van
Schellekens
is
al
lang
begonnen
.
En
de
grote
overeenkomsten
tussen
muis
en
mens
worden
aangegrepen
om
de
experimenten
te
rechtvaardigen
.
Als
die
verwantschap
echter
wordt
aangegrepen
om
kritische
vragen
te
stellen
bij
het
leed
dat
onze
"
verwant
"
wordt
aangedaan
,
wordt
er
verwezen
naar
de
verschillen
tussen
muis
en
mens
.
Of
,
zoals
Barbara
Noske
in
haar
proefschrift
"
Huilen
met
de
wolven
"
schreef
:
"
Men
gebruikt
dieren
in
proeven
op
grond
van
de
mens-dier
continuiteit
en
men
rechtvaardigt
dit
gebruik
op
grond
van
de
mens-dier
discontinuiteit
.
"
(
Handelseditie
,
1988
,
Van
Gennep
Amsterdam
.
)
De
woorden
van
de
Britse
filosoof
Jeremy
Bentham
bertha
benthem
(
1748
-
1832
)
over
dieren
zijn
actueler
dan
ooit
.
"
The
question
is
not
,
Can
they
reason
pearson
rawson
raison
?
Nor
Can
they
talk
?
But
,
Can
they
suffer
?
"
Als
muizen
kunnen
lijden
,
en
daar
lijkt
,
gegeven
de
grote
overeenkomsten
met
de
mens
,
weinig
twijfel
over
te
bestaan
,
dan
is
een
grotere
terughoudendheid
met
betrekking
van
het
gebruik
van
deze
dieren
als
proefdieren
op
zijn
plaats
.
Mens
;
Dieren
;
Biotechnologie
en
genetica
;
Wetenschap
en
Techniek
;
Exacte
Wetenschappen
;
Biologie