De
beurs
als
deeltjesversneller
Deze
week
toonden
de
gespannen
financiele
markten
fraaie
staaltjes
van
logica
.
Want
enkel
onder
extreme
druk
ontstaan
de
meest
exotische
verschijnselen
.
Kan
iets
dalen
omdat
het
daalt
?
In
de
gewone
wereld
overlapt
de
oorzaak
van
een
fenomeen
zelden
zijn
gevolg
.
Enkel
onder
extreme
omstandigheden
doen
zich
exotische
verschijnselen
voor
.
Natuurkundigen
gebruiken
daar
deeltjesversnellers
voor
,
koelen
materie
af
tot
vlakbij
het
absolute
nulpunt
,
of
kijken
miljarden
jaren
terug
het
heelal
in
.
Beleggers
kunnen
toe
met
een
financiele
markt
onder
zware
stress
.
Kijk
naar
Aegon
deze
week
.
De
koers
van
de
verzekeraar
daalt
,
omdat
de
waarde
van
zijn
beleggingen
daalt
.
Die
beleggingen
,
gemeten
met
aandelenindices
,
dalen
omdat
Aegon
en
zijn
collegaverzekeraars
er
in
meewegen
.
Tja
,
en
dan
moet
Aegon
natuurlijk
mee
omlaag
.
Let
op
goud
.
Aan
goud
heeft
een
belegger
hoegenaamd
niets
.
Er
zijn
geen
lopende
inkomsten
uit
goud
,
zoals
rente
,
dividend
(
of
ingehouden
en
aan
de
waarde
toegevoegde
winst
)
of
huur
.
Goud
kost
alleen
maar
geld
,
en
de
enige
manier
om
de
kosten
van
opslag
gedeeltelijk
terug
te
verdienen
is
,
zoals
centrale
banken
dat
plegen
te
doen
,
het
uitlenen
als
onderpand
voor
schrijvers
van
termijncontracten
.
Maar
goud
staat
te
boek
als
een
veilig
toevluchtsoord
als
de
aandelenkoersen
onderuit
gaan
.
De
goudprijs
steeg
deze
week
naar
zijn
hoogste
punt
sinds
(
een
tussentijds
piekje
daargelaten
)
oktober
1997
.
Beleggers
vluchten
in
goud
,
omdat
zij
denken
dat
iedereen
in
goud
vlucht
.
Enkel
daarom
is
goud
,
dat
in
het
Westen
als
verzekering
tegen
inflatie
al
lang
geleden
heeft
afgedaan
,
een
succesvolle
vluchthaven
.
Als
in
de
gewone
wereld
brand
uitbreekt
in
de
bioscoop
,
en
iedereen
wil
naar
dezelfde
nooduitgang
,
is
er
een
probleem
.
Als
op
de
financiele
markten
brand
uitbreekt
,
en
iedereen
wil
naar
dezelfde
nooduitgang
,
is
iedereen
blij
.
Dergelijke
verschijnselen
komen
op
de
markten
zo
vaak
voor
,
dat
een
week
al
vele
voorbeelden
oplevert
.
De
Nikkei-index
in
Japan
daalde
de
hele
week
,
omdat
gisteren
veel
optieseries
afliepen
.
Schrijvers
van
put-opties
,
voornamelijk
banken
en
andere
financiele
partijen
,
hebben
het
dan
zwaar
.
De
kans
dat
meer
bezitters
van
de
put-opties
hun
recht
uitoefenen
,
en
aandelen
tegen
een
hogere
koers
dan
de
marktkoers
mogen
leveren
aan
de
schrijvers
van
de
opties
,
neemt
toe
naarmate
de
koersen
dalen
.
De
schrijvers
moeten
al
vast
op
voorhand
de
aandelen
zien
te
lozen
die
zij
geleverd
zullen
krijgen
.
Door
de
verkopen
oefenen
zij
een
neerwaartse
druk
uit
op
de
koersen
,
waardoor
zij
hun
probleem
enkel
verergeren
.
Vraag
maar
aan
de
voormalige
Barings-handelaar
Nick
Leeson
wat
er
gebeurt
als
je
met
opties
of
termijncontracten
aan
de
verkeerde
kan
van
de
Nikkei
zit
.
En
vooral
als
alle
andere
marktpartijen
dat
eenmaal
doorhebben
.
Nu
leidt
acuut
groepsgedrag
niet
zelden
tot
uitkomsten
die
minder
verstandig
zijn
dan
de
intelligentie
van
de
afzonderlijke
leden
van
de
groep
zou
doen
vermoeden
.
En
de
financiele
markten
zijn
een
van
de
weinige
plekken
waar
een
uitzonderlijk
grote
groep
spelers
doorlopend
acuut
met
elkaar
in
verbinding
staat
en
elkaars
onderlinge
handelen
beinvloedt
beinvloeden
beinvloed
beïnvloed
.
Dat
leidt
tot
eigenaardige
uitkomsten
.
De
zakenbank
Salomon
Smith
Barney
selecteert
elk
jaar
twee
Europese
aandelenportefeuilles
.
Portefeuille
een
doet
aan
momentum-beleggen
:
er
wordt
belegd
in
de
tien
aandelen
die
het
afgelopen
jaar
het
sterkst
zijn
gestegen
,
en
short
gegaan
(
waarmee
winst
wordt
gemaakt
op
een
koersdaling
)
in
de
tien
aandelen
die
het
afgelopen
jaar
het
sterkst
zijn
gedaald
.
Portefeuille
twee
is
de
contraire
portefeuille
:
daarbij
wordt
juist
short
gegaan
in
de
tien
aandelen
die
het
afgelopen
jaar
het
sterkst
zijn
gestegen
,
en
wordt
belegd
in
de
tien
aandelen
die
het
sterkst
waren
gedaald
.
De
uitkomst
over
2002
:
de
momentum-portefeuille
heeft
de
contraire
portefeuille
verpletterend
verslagen
.
"
Koop
de
winnaars
en
verkoop
de
verliezers
"
maakte
ruim
55
procent
winst
.
De
contraire
portefeuille
maakte
juist
ruim
55
procent
verlies
.
Sterker
nog
:
in
vijf
van
de
afgelopen
zeven
jaar
versloeg
de
momentum-strategie
de
contraire
strategie
.
Het
is
in
de
wereld
van
de
financiele
markten
dus
vaak
slim
om
dom
te
zijn
.
Komt
dat
in
de
gewone
wereld
ook
voor
?
Soms
.
Zo
is
,
weet
het
gros
van
de
automobilisten
,
beredeneerde
domheid
de
beste
manier
om
het
theorie-examen
voor
het
rijbewijs
te
halen
.
Beurs
en
goud
in
spiegelbeeld
NRC
Handelsblad
141202
-
Bron
:
Thomson
Financial
Datastream
Financiele
markten
;
Economie
;
Financien