Onverwachte
hoek
De
pensioenreserves
slinken
.
De
premies
worden
verhoogd
en
hoop
wordt
geput
uit
de
wetenschap
dat
beurskoersen
niet
eeuwig
kunnen
blijven
dalen
.
Dan
verschijnt
een
bericht
dat
van
grote
invloed
is
op
de
wenselijke
omvang
van
de
pensioenreserves
,
maar
dat
door
niemand
als
zodanig
wordt
uitgelegd
.
Hoe
omvangrijk
die
reserves
moeten
zijn
is
afhankelijk
van
de
vraag
hoe
lang
gepensioneerden
ervan
profiteren
,
en
dus
van
de
vraag
hoe
oud
we
worden
.
De
pensioenfondsen
hebben
er
altijd
rekening
mee
gehouden
dat
onze
levensduur
stukje
bij
beetje
toeneemt
,
wat
de
afgelopen
decennia
ook
steeds
het
geval
is
geweest
.
Maar
wat
blijkt
nu
?
Dankzij
de
medische
progressie
kunnen
we
wel
langer
leven
,
maar
we
doen
dat
niet
.
Onze
levensduur
wordt
niet
langer
,
maar
korter
.
Zo
komt
de
oplossing
uit
onverwachte
hoek
.
Eveneens
uit
onverwachte
hoek
komt
de
volgende
bijdrage
aan
de
oplossing
van
het
lerarentekort
.
Het
lager
beroepsonderwijs
is
de
afgelopen
decennia
steeds
meer
veralgemeniseerd
:
van
ambachtschool
naar
lagere
technische
school
,
naar
voorbereidend
beroepsonderwijs
(
vbo
)
,
naar
basisvorming
.
Ten
slotte
werd
het
algemeen
vormende
karakter
van
het
vbo
nog
eens
extra
benadrukt
door
het
samen
te
voegen
met
de
mavo
tot
vmbo
.
Dit
beleid
was
het
resultaat
van
een
ideologische
ontkenning
van
de
problemen
waarmee
veel
scholen
te
maken
hadden
en
steeds
meer
mee
te
maken
hebben
.
Die
moeten
een
pakket
aan
vakken
aanbieden
dat
niet
alleen
de
interesse
maar
ook
de
vermogens
van
veel
leerlingen
teboven
tevoren
beloven
teeven
gaat
.
We
doen
er
verstandig
aan
die
leerlingen
als
alternatief
beroepsgerichte
scholing
aan
te
bieden
.
Dat
deden
sommige
scholen
al
en
dat
werd
oogluikend
toegestaan
,
maar
inmiddels
zijn
ze
daar
ook
formeel
toe
gerechtigd
.
Leerlingen
mogen
al
vanaf
hun
veertiende
,
vijftiende
jaar
stage
gaan
lopen
.
Drie
dagen
werken
,
twee
dagen
naar
school
.
Het
spreekt
vanzelf
dat
met
deze
ontwikkeling
de
behoefte
aan
leraren
in
die
sector
zal
afnemen
.
De
begeleiding
van
leerlingen
die
werken
kan
immers
net
zo
goed
of
zelfs
beter
gedaan
worden
door
mensen
met
een
andersoortige
opleiding
en
ervaring
.
Overigens
denk
ik
niet
dat
alle
vmbo-scholen
hun
leerlingen
dit
soort
werk-leertrajecten
moeten
aanbieden
.
Daardoor
zou
de
verleiding
voor
veel
leerlingen
die
meer
en
beter
kunnen
wel
eens
te
groot
kunnen
worden
.
Als
ik
overheid
was
zou
ik
scholen
daarom
verplichten
dergelijke
constructies
onder
te
brengen
op
aparte
locaties
.
Ten
slotte
iets
heel
anders
.
Vorige
week
schreef
ik
over
een
manifest
waarin
werd
bepleit
om
alle
leerlingen
van
alle
basisscholen
in
Nederland
te
verplichten
naast
het
Nederlands
twee
vreemde
talen
te
laten
leren
.
Dit
pleidooi
was
bedoeld
ter
rechtvaardiging
van
het
onderwijs
in
allochtone
talen
.
Door
alle
leerlingen
op
de
basisschool
naast
het
Engels
nog
een
tweede
vreemde
taal
te
laten
leren
,
behandel
je
alle
kinderen
immers
hetzelfde
.
Het
manifest
werd
ondertekend
door
onderwijsprominenten
als
Van
Kemenade
,
Wallage
en
Ginjaar-Maas
.
Als
dit
onzinnige
idee
ooit
wordt
ingevoerd
,
weet
u
dus
wie
u
daar
dankbaar
voor
moet
zijn
.
Ik
tekende
daarbij
aan
:
Blijkbaar
bang
om
zich
aan
de
multiculturele
samenleving
te
branden
onthield
iedereen
zich
van
commentaar
.
Dit
nu
blijkt
onjuist
.
Rene
Appel
,
niet
alleen
schrijver
van
spannende
boeken
maar
ook
hoogleraar
taalkunde
,
laat
me
weten
in
discussies
voor
de
radio
verschillende
keren
het
voorstel
te
hebben
bekritiseerd
.
prick@nrc.nl
ILLUSTRATIE
ANKI
POSTHUMUS