tegenstrijdige vorm van diplomatie waarbij twee verschillende partijen die een en dezelfde overheid vertegenwoordigen een tegengestelde aanpak kiezen
Vorige week bezocht PVV-leider Geert Wilders premier Netanyahu en president Herzog in Israël. Zijn bezoek zorgde voor irritatie bij het kabinet. Zoals NOS Nieuws schreef: “Zo zei minister van Buitenlandse Zaken Veldkamp eerder dat het bezoek aan nederzettingen op de Westoever haaks staat op het regeerprogramma.” Het is niet de eerste keer dat Wilders op eigen houtje handelt in verband met Israël. Na de Maccabi-rellen van begin november trad hij op als onofficiële gastheer van Israëlische bewindslieden, terwijl de officiële, protocollaire ontvangst bij het vliegtuig werd gedaan door minister van Justitie David van Weel. Arnout Brouwers schreef er in de Volkskrant over: “Waar minister Van Weel aankondigde alles te zullen doen de daders ‘op te sporen en te straffen’, zat Wilders op een totaal ander spoor: ‘Dat is allemaal niet genoeg! Waarom was er onvoldoende politie? Waarom was dit niet voorzien? Waarom stuur je dit tuig niet het land uit?’ Daarmee was de crisisdiplomatie vrijdag een voorlopig hoogtepunt van de ‘Jekyll-en-Hyde’-diplomatie van dit kabinet en een perfecte uitdrukking van de twee gezichten van het huidige staatsbestuur: een kabinet dat binnen de lijnen van de rechtsstaat kleurt, gesouffleerd door de grootste coalitiepartij, die dat niet doet.”
Een jekyll-en-hyde (vaker geschreven als Jekyll and Hyde) is iemand met een gespleten persoonlijkheid, zoals de hoofdpersoon in het boek Strange Case of Dr Jekyll and Mr Hyde van Robert Louis Stevenson. Daarin ontwikkelt de arts Dr Jekyll in zijn zoektocht naar de werking van goed en kwaad een middel waardoor hij verandert in een kwaadaardig schepsel: Mr Hyde. Als hij dat heeft genomen, begaat hij vreselijke misdaden die hij in zijn hoedanigheid als Dr Jekyll nooit zou plegen. Van een jekyll-en-hydefiguur, iemand met twee gezichten, zeg je dat hij aan een jekyll-en-hydesyndroom of een jekyll-en-hydecomplex lijdt.
Ook instellingen of verschijnselen kunnen een jekyll-and-hydekarakter hebben, zoals in dit geval dus een diplomatie. Diplomatieën kunnen sowieso allerlei vormen aannemen. Eerder is in deze rubriek al de wittekaasdiplomatie beschreven: ‘verbetering van de geopolitieke betrekkingen op Cyprus dankzij toekenning van een beschermde oorsprongsbenaming aan het streekproduct halloumi ongeacht of het in het Grieks-Cypriotische of in het Turks-Cypriotische deel van het eiland wordt geproduceerd’. Ook onschuldig klinken basketbaldiplomatie, gastrodiplomatie, pandadiplomatie en rockdiplomatie. Een minder geruststellende indruk maken dan weer gijzeldiplomatie, kanonneerboordiplomatie en megafoondiplomatie. De lijst samenstellingen op ‑diplomatie is hoe dan ook lang en laat zien dat er vele manieren zijn om de betrekkingen tussen staten te onderhouden. Goede én slechte.
Bronnen:
de Volkskrant, 9 november 2024
NOS Nieuws, 8 december 2024