In oktober zijn de kranten nog niet uitgeschreven over drones, het vrijwilligerskorps, antifa en azc’s. Maar in Nederland ging de aandacht deze maand vooral uit naar de verkiezingsprogramma’s, en België was in de ban van btw-verhoging.
Btw-verhoging
Sinds februari 2025 is de Belgische regering bezig met het opstellen van een meerjarenbegroting. Tot nu toe zonder succes. Een van de maatregelen die de regering wil treffen om het gat in de begroting te dichten is een btw-verhoging, een verhoging van de belasting op bijvoorbeeld supermarktproducten of een knipbeurt bij de kapper. Die btw-verhoging ligt nogal gevoelig, want het is een gemakkelijke inkomstenbron voor de overheid. Sinds 2005 spellen we btw met kleine letters in plaats van met hoofdletters. Het is namelijk geen naam, maar een afkorting voor een soort belasting. Een andere maatregel die voorgesteld is om de begroting rond te krijgen is het activeren van langdurig zieken.
Verkiezingsprogramma’s
Op 29 oktober vonden de Tweede Kamerverkiezingen plaats in Nederland. Oorspronkelijk zouden de verkiezingen pas in 2028 plaatsvinden maar ze werden vervroegd in verband met de val van kabinet-Schoof op 3 juni 2025. Er werd daarom volop bericht over de verkiezingsprogramma’s van de partijen, en ook over de woorden die daarmee samenhingen. Zo kwam de term remigratie, terugkeer van geëmigreerde mensen naar het geboorteland, in vijf partijprogramma’s voor.
Sjorders
Ander nieuws in oktober ging over een grote staking in de Rotterdamse haven. Sjorders, mensen die containers losmaken of vastzetten met sjorbanden, legden het werk neer omdat ze het niet eens waren met een nieuw cao-voorstel. Tientallen schepen moesten daarom wachten voor de Nederlandse kust omdat ze niet konden laden of lossen.
Tomahawks, gedragscode & vrijwilligerskorps
Veelbesproken in de Belgische kranten waren de Tomahawks: Amerikaanse langeafstandsraketten die Oekraïne graag wil hebben in de oorlog tegen Rusland. Verder was er veel commotie rondom de gedragscode die atlete Nafi Thiam weigerde te ondertekenen voor het WK atletiek in Tokio, omdat ze oordeelde dat haar commerciële belangen werden geschonden. Eerst mocht ze daarom niet mee naar het WK, na dreiging met juridische procedures toch wel, maar haar kinesist mocht niet mee het stadion in. En de eerste vrijwilligerskorpsen gingen in oktober officieel aan de slag. Een vrijwilligerskorps bestaat uit burgers die in een crisissituatie een handje kunnen helpen. Het woord piekte in september al in de Vlaamse kranten.
Twintigpuntenplan
Andere kenmerkende woorden in de kranten waren vredesplan en twintigpuntenplan (ook wel gespeld als 20-puntenplan), beide verwijzend naar het uit twintig punten bestaande voorstel van Trump aan Netanyahu om het geweld in Gaza te stoppen.
Welke woorden zijn het meest kenmerkend voor de afgelopen periode? Maandelijks brengen we een Woordpeiling uit op basis van een data-analyse van zo’n tien miljoen krantenartikelen uit de periode 2000-2025 uit het Corpus Hedendaags Nederlands (CHN), samen goed voor 3 miljard woorden tekst. We kijken per maand hoe vaak elk woord voorkwam (frequentie), de ontwikkeling en toename van het gebruik ervan de jaren voorafgaand aan de maand, en de mate waarin een begrip tijdelijk piekte. Functiewoorden en lidwoorden zijn buiten beschouwing gelaten, evenals woorden die maar in één krant voorkwamen of in een enkel artikel.
.