Op 9 november 2020 is het precies tweehonderd jaar geleden dat de Nederlandse taal- en letterkundige Matthias de Vries werd geboren. De Vries heeft veel voor de studie van het Nederlands betekend en is onder andere grondlegger van het grootste woordenboek ter wereld, het Woordenboek der Nederlandsche Taal. Om deze belangrijke wetenschapper te eren roept het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) 2020 uit tot Matthias de Vriesjaar, en lanceert het in samenwerking met de Leidse Universiteit en de stad Leiden verschillende publicaties en evenementen.
“De aartsvader van de neerlandistiek”, noemde historisch letterkundige Frits van Oostrom Matthias de Vries ooit. En terecht: De Vries zorgde onder meer voor belangrijke tekstedities van Boendales Lekenspiegel (1844) en, in samenwerking met Eelco Verwijs, van Maerlants Spiegel Historiael (1863); in 1849 werd hij op 29-jarige leeftijd hoogleraar Nederlands in Groningen, een professoraat dat hij in 1853 inruilde voor de leerstoel Nederlands en Geschiedenis in Leiden. Maar het is met name zijn pionierswerk in de wetenschappelijke beschrijving van de woordenschat waar hij binnen de neerlandistiek om geroemd wordt.
Boekpresentatie
In het najaar verschijnt een boek over de geschiedenis van het Instituut voor de Nederlandse Taal (voorheen Instituut voor Nederlandse Lexicologie) van de hand van voormalig INT-directeur Piet van Sterkenburg en Frieda Steurs, de huidige directeur van het instituut. Daarin komen De Vries en zijn taalkundige nalatenschap uitgebreid aan bod. Het boek zal op 5 november gepresenteerd worden op een symposium over Matthias de Vries.
Stadswandeling en dictee
Daarnaast organiseert het INT een publiekslezing over het Leidse karakter van het Woordenboek der Nederlandsche Taal, een Matthias de Vrieswandeling door Leiden, een Matthias de Vriesquiz en -expositie en, tot slot, een dictee waarbij niet het Groene Boekje leidend zal zijn, maar de regels van de spelling-De Vries en Te Winkel. Dat is de spelling die in 1863 speciaal voor het schrijven van het Woordenboek der Nederlandsche Taal ontworpen werd en kort daarna in Nederland en Vlaanderen ook als de officiële spelling zou gaan gelden. Het precieze programma van het Matthias de Vriesjaar wordt bekendgemaakt op de website van het INT, ivdnt.org.