Januari 2012 begon zo zacht dat er sprake was van een heuse voorlente. In mei stelde men de geuro voor: een nieuwe munt als er grexit zou komen, de Griekse uittreding uit de eurozone. De hockeydames smurften goud op het Olympisch smurturf in juli, en in december bracht Diederik Stapel een boek vol slodderwetenschap uit. Zoveel gebeurtenissen, zoveel nieuwe woorden. Aan de hand van deze neologismen kijken we terug op 2012.
Januari – voorlente
Bloesems groeiden aan de bomen en narcissen staken hun kopje al boven de grond. Het jaar 2012 begon zo zacht dat er sprake was van een heuse voorlente: een periode in de winter waarin de temperatuur zo hoog is, dat bomen en planten vroegtijdig gaan bloeien en het lijkt of het al lente is.
Februari – fatsoenskloof
Op 20 februari 2012 werd Rutger Castricum van PowNews flink aangepakt in De Wereld Draait Door. Journalist Frénk van der Linden gebruikte de term fatsoenskloof, om aan te geven dat Castricum in zijn journalistieke methoden de fatsoensgrenzen zou overschrijden.
Maart – struikelmat
Vertraging, uitvallende treinen en onbruikbare sporen. In de eerste helft van 2012 waren er 220 incidenten op het spoor door koperdiefstal. ProRail trof maatregelen en zette de zogenaamde struikelmat in: een mat van keihard rubber met kunststof punten, waardoor er nauwelijks op te lopen is.
April – stapspion
Een nieuwe beroepsgroep in Den Haag: de stapspion. Deze spion controleert of mensen bij uitgaansgelegenheden zoals disco’s de toegang geweigerd wordt op grond van hun afkomst. De D66-fractie in de Haagse gemeenteraad introduceerde de functie naar aanleiding van een klacht: allochtone jongeren zouden zonder opgaaf van redenen niet toegelaten worden in horecagelegenheden.
Mei – geuro
Griekenland uit de eurozone oftewel grexit, een hot item in 2012. In mei pleitte Thomas Mayer, hoofdeconoom van de Deutsche Bank, voor de geuro: een munt die Griekenland zou kunnen gebruiken als het land besluit de eurozone te verlaten. De geuro kan ervoor zorgen dat terugkeer naar de drachme overbodig wordt en Griekenland ondanks alles toch in de eurozone kan blijven.
Juni – voetbalvrouwing
De hype rondom het EK-voetbal dit jaar bracht een nieuwe trend: voetbalvrouwing. In het leven geroepen door cabaretière Katinka Polderman die zichzelf fotografeerde als voetbalvrouw: grote zonnebril, getuite lippen, loshangend haar en een nadrukkelijk zichtbaar decolleté. Het woord is een knipoog naar de eerdere plankingrage.
Juli – zijdecolleté
Juli begon met veel regen en met gemiddeld 17 graden was het koud. Aan het einde van de maand kroop de zomer alsnog uit zijn schulp en kon eindelijk het zijdecolleté uit de kast; dé modetrend van 2012. Het zijdecolleté is een lage uitsnijding aan de zijkanten van een jurk of topje, in plaats van aan de voorkant zoals bij een klassiek decolleté.
Augustus – smurfturf
In augustus was Nederland massaal aan de buis gekluisterd om onze hockeydames Olympisch goud te zien winnen op smurfturf: de bijnaam voor het blauwgekleurde speelveld. De smurfachtige kleur zorgt ervoor dat de gele speelbal zichtbaarder is, vooral voor tv-registratie.
September – klikhit
Een klikhit is een YouTubefilmpje dat vaak aangeklikt wordt en daardoor heel succesvol is. Het woord bestaat al zo’n drie jaar maar het gebruik nam in 2012 enorm toe. In september trok een reclamefilmpje van een Deense busmaatschappij wereldwijd de aandacht. Deze klikhit werd niet veel later overtroffen door de parachutesprong van Felix Baumgartner. Ruim 8 miljoen mensen bekeken op 14 oktober zijn recordsprong rechtstreeks via YouTube.
Oktober – knuffelcrimineel
Sinds Willem Holleeder op vrije voeten is, schrijft hij wekelijks een column in het tijdschrift Revu. Rapper Lange Frans maakte een nummer over Holleeder, BN’ers laten zich met Willem fotograferen en op 12 oktober was hij te gast bij het tv-programma College Tour. Deze publieke omarming van Holleeder bracht hem de licht spottende naam knuffelcrimineel.
November – tabletkramp
Het einde van het jaar nadert en de eerste kerstcadeaus worden ingekocht: games, smartphones en tablets. De sms-duim is passé, meldt NOS in november, nu ligt tabletkramp op de loer: spierkramp die ontstaat door verkeerd of te intensief gebruik van tablets en smartphones. Deze en andere e-klachten hebben we verzameld in een e-klachtenwoordenboekje.
December – slodderwetenschap
We sluiten 2012 af met het eindrapport over de fraude van Diederik Stapel. Commissievoorzitter Pim Levelt introduceerde de term slodderwetenschap: vorm van wetenschap waarin gefraudeerd is met onderzoeksresultaten of waarin onderzoeksresultaten op een andere manier gemanipuleerd zijn. Als klap op de vuurpijl verschijnt er een boek van Stapel, getiteld ‘Ontsporing’.