Vanwege een serververhuizing in het datacenter van de Universiteit Leiden is ivdnt.org op 27 november 2024 tijdelijk niet bereikbaar.
Onze excuses voor het ongemak!

Categorieën
Grammaticasafari

Er zit een lichaam in het woord ‘belachelijk’ verstopt

Het achtervoegsel -lijk kon vroeger wél zelfstandig voorkomen.

Sommige delen van woorden hebben een opvallende geschiedenis. Dit is het geval met het achtervoegsel lijk dat in woorden zit als vrolijk, wonderlijk en belachelijk. Achtervoegsels zoals -lijk (maar ook voorvoegsels) kunnen niet zelfstandig voorkomen. Kijk maar naar on- in onzin en -er in visser.

Geschiedenis in de spelling

Nu is het zo dat sommige achter- of voorvoegsels vroeger wél zelfstandige woorden waren. De spelling vormt hierbij een aanwijzing voor de geschiedenis van die woorden. Hoewel -lijk in belachelijk wordt uitgesproken als ‘luk’, schrijf je het met een lange ij. Die lange ij werd vroeger gespeld als een i en lik was het woord voor ‘lichaam’. Het woord lijk voor ‘dood lichaam’ is hiervan afgeleid. De oude vorm lik komt ook nog steeds voor, namelijk in likdoorn en litteken, dat eerder gespeld werd als licteken.

Achter- en voorvoegsels kunnen dus meer betekenis met zich meedragen dan je in eerste instantie zou denken!


Meer lezen

Ga naar de inhoud