Vanwege een serververhuizing in het datacenter van de Universiteit Leiden is ivdnt.org op 27 november 2024 tijdelijk niet bereikbaar.
Onze excuses voor het ongemak!

Categorieën
Nieuw woord van de week

complotbot

Laat je uit je fabeltjesfuik praten.

chatbot die met op feiten gebaseerde argumenten laat zien dat samenzweringstheorieën onjuist zijn

Het ontkrachten of ontzenuwen van complottheorieën noem je debunken. Een chatbot die onlangs speciaal is gebouwd om dat te kunnen doen, heeft dan ook de naam debunkbot meegekregen. Deze virtuele debunker, of complotbot, zoals hij in de Volkskrant wordt genoemd, “dempte met op feiten gebaseerde argumenten het geloof van complotdenkers in beruchte samenzweringstheorieën”. De bondige samenstelling complotbot heeft een lekker bekkend binnenrijm. Het woorddeel –bot kun je eventueel zien als een zelfstandig naamwoord, een verkorte vorm van robot met de betekenis ‘computerprogramma’. Nog beter kun je het zien als een deel (‘splinter’) van chatbot ‘computerprogramma ingezet als chatpartner’. Een soortgelijk gevormd woord is rouwbot ‘chatbot, virtuele communicatiepartner, waarmee rouwenden schijnbaar kunnen communiceren met een overleden dierbare’.

In het Engelse leenwoord chatbot zelf komt bot van robot in de zin van ‘computerprogramma’. Hetzelfde geldt voor bijvoorbeeld mailbot ‘geautomatiseerd softwareprogramma dat e-mails kan verzenden, ontvangen en verwerken zonder menselijke tussenkomst’ en infobot ‘geautomatiseerd softwareprogramma dat informatie verzamelt, verwerkt en levert aan gebruikers op basis van hun verzoeken’. Er zijn ook woorden op –bot waarbij meer gedacht moet worden aan de klassieke robot of een robotachtig wezen. Denk aan fembot ‘type vrouw dat zich kenmerkt door haar koele, emotieloze, afstandelijke houding en een sterke hang naar zelfstandigheid en vrijheid’ of een cobot ‘collaboratieve robot; robot die samenwerkt met mensen’.

Illustratie door Maartje Reijnders

We kunnen gezien de ontwikkelingen op AI-gebied nog legio botuitvindingen verwachten, maar voor eentje hoeft in elk geval geen nieuw woord meer te worden bedacht. De Volkskrant waarschuwt namelijk: “Zo zouden kwaadwillenden met een variant op de ‘complotbot’ zélf complottheorieën kunnen gaan verspreiden.”

Bron:
de Volkskrant, 12 september 2024


Meer lezen

Ga naar de inhoud