manier van denken waarbij vooral oudere mensen als ‘dor hout’ worden gezien, alsof ze niet meer van genoeg betekenis zijn om nog veel langer te blijven leven
Columnist Kustav Bessems introduceerde het nieuwe woord dorhoutdenken onlangs in de Volkskrant. Bessems heeft kritiek op het voorstel van D66 om mensen die de diagnose dementie hebben gekregen te verplichten om binnen drie maanden hun wensen met betrekking tot hun levenseinde vast te leggen. Bessems schrijft: “Ooit was de mediacode om niet specifiek en zeker niet romantiserend te berichten over methoden voor zelfdoding. Nu mag een euthanasie-arts in een krant leeglopen over ‘de mooiste middelen’ en hoe je ‘leuk kunt gaan’. […] Maar meerdere dingen kunnen tegelijk aan de hand zijn: dat euthanasie soms nog te moeilijk is, dat je nooit alle situaties tot in de puntjes kunt regelen én dat het dorhoutdenken doorslaat”.
In de samenstelling dorhoutdenken valt de beruchte woordgroep dor hout op. Dor hout wordt al sinds eind jaren negentig in een figuurlijke betekenis gebruikt, en het is dan vooral een verzamelnaam voor werknemers die niet meer als productief of creatief worden gezien. Tijdens de coronapandemie kreeg dor hout er nog een extra, ook figuurlijke betekenis bij. Schrijver Marianne Zwagerman noemde tijdens de coronapandemie namelijk ook mensen in risicogroepen en dan met name ouderen ‘dor hout’ en dat kwam haar op veel kritiek te staan. “De meesten zeggen het niet zo bot, maar sinds de pandemie is het een geaccepteerde gedachte: we laten mensen wel érg oud worden, dat mag ietsje minder”, legt Bessems verder uit.
Nieuwe woorden op –denken zie je vaker, bijvoorbeeld stoornisdenken. Die term komt al sinds ongeveer 2010 voor en betekent volgens het Woordenboek van Nieuwe Woorden (WNW) ‘manier van denken waarbij ieder (psychisch) probleem direct gelabeld wordt als een bepaalde stoornis’. Veel nieuwe vormen van denken zijn een vorm van hokjesdenken: je deelt mensen in in categorieën, terwijl ze vaak onderling heel sterk verschillen. Als je aan dorhoutdenken doet, plaats je ook alle kwetsbare mensen in een hokje: je gaat ervanuit dat ze allemaal dezelfde ideeën hebben over hun verdere leven.
Bron: de Volkskrant, 15 maart 2025