speciale winkel waar je niets kunt kopen maar waar je verpakkingen met statiegeld erop kunt inleveren, bijvoorbeeld blikjes en flesjes, ook in zeer grote hoeveelheden
Begin mei werden in Nederland de eerste statiegeldwinkels geopend. Het is een nieuw woord dat er eigenlijk best saai uitziet en bij eerste lezing al redelijk goed te begrijpen is, al is het wel bijzonder dat het hier een winkel betreft waar niets verkocht wordt. “Een winkel waar je geld krijgt, in plaats van dat je het uitgeeft”, legt Jeroen Hillen uit. Hillen is directeur van Statiegeld Nederland, de initiatiefnemer van deze nieuwe winkel die dus eigenlijk geen echte winkel is. In de statiegeldwinkel staat ook een bulkmachine, waarin je grote hoeveelheden verpakkingen in één keer kwijt kunt.
Nu er op steeds meer verpakkingen statiegeld wordt geheven, neemt het aantal statiegeldgerelateerde neologismen ook toe. Sinds 2017 bestaat het woord statiegeldjager. Dat is volgens het Woordenboek van Nieuwe Woorden (WNW) ‘iemand die op straat weggegooide blikjes en flesjes met statiegeld erop zoekt, om dat statiegeld vervolgens te kunnen innen’. Ook het synoniem statiegeldvanger komt voor. Voor mensen die zelf wat minder fanatiek statiegeldjagen, bestaat er de zogeheten doneerring. Dat is een speciale houder met ronde gaten waarin mensen hun lege statiegeldflesjes en statiegeldblikjes kunnen zetten, zodat anderen ze mee kunnen nemen om het statiegeld te innen. Dergelijke houders zijn trouwens niet allemaal ringvormig: soms zijn ze hoekig en hangen ze aan de zijkant van een vuilnisbak. Dan worden ze ook wel doneerrekjes genoemd.
Toen er nog geen statiegeld op blikjes zat, werden er andere dingen gedaan om te voorkomen dat mensen hun blikjes zomaar op straat wierpen. Het opstellen van blikvangers hielp wel wat. Het woord blikvanger bestond natuurlijk al wel, maar vooral in de figuurlijke betekenis ‘iets wat de aandacht trekt; eyecatcher’. Maar het woord kreeg er een nieuwe, wat letterlijker betekenis bij. Een blikvanger is namelijk ook een speciaal net waarin je blikjes en ander afval kunt opvangen. Opgeruimd in netjes dus.
Bron:
Algemeen Dagblad, 2 mei 2025 (alleen toegankelijk voor abonnees)