samenleving waarin spontane sociale interactie steeds zeldzamer wordt doordat allerlei dagelijkse bezigheden zonder menselijke tussenkomst digitaal afgehandeld worden
Het woord zelfscansamenleving werd afgelopen week door columnist Jamie Li geïntroduceerd in Linda. Een nieuwe samenstelling waarin het eerste stuk verwijst naar de zelfscankassa, waar je zelf zonder hulp van een kassamedewerker je boodschappen kunt scannen. Het hele woord verwijst wat breder naar een samenleving waarin allerlei dagelijkse bezigheden ‘contactloos’ verlopen. Jamie Li legt uit: “Alles moet maar digitaal. Kijk ik uit naar een babbeltje, krijg ik direct een QR-code onder mijn neus geduwd. Van een kop koffie bestellen tot een postpakketje wegbrengen. Zelfs de kortste sociale interacties sneuvelen”, legt ze uit. Contactgestoord word je ervan, aldus Jamie Li.
Het woord past goed in een trend: de afgelopen jaren kwamen er tientallen woorden bij die een bepaalde samenleving beschrijven. Jamie Li noemt zichzelf “sociaal vervreemd geraakt sinds covid”, dus de anderhalvemetersamenleving heeft er vast ook voor gezorgd dat ze haar smalltalkskills verloor. In het Woordenboek van Nieuwe Woorden (WNW) zijn een heleboel andere nieuwe samenleving-woorden opgenomen. Maar de zelfscankassa – die niet erg geliefd is – is ook een bron van nieuwe samenstellingen: zelfscankassahaat, zelfscankassaleed en zelfscankassaterreur bijvoorbeeld.
Jamie Li heeft wel een oplossing om sociaal contact te forceren, zelfs bij de zelfscankassa. Ze zorgt ervoor dat de kassa op tilt slaat, zodat er wel een levend iemand te hulp moet schieten. “Ik doe dat niet alleen voor mezelf, maar steun hiermee mijn medemens, die zo zijn prietpraatvaardigheden fatsoenlijk kan trainen. Uiteindelijk zijn we als samenleving immers allemaal slachtoffer van het zelfscantijdperk”.
Bron:
Linda, 26 februari 2025