De snip is een vogel met een opvallend lange, dunne snavel. De bekendste soorten zijn de watersnip, de houtsnip en de poelsnip. Als iemand buitengewoon verkouden is, noemen we die persoon snipverkouden. Heeft dat iets met deze inheemse steltloper te maken?
Vermoedelijk wel, al lopen de theorieën uiteen. In het Nederlands is snipverkouden voor het eerst in 1917 aangetroffen, maar ouder zijn uitdrukkingen als zo verkouden als een poelsnip (1861) en verkouden als een snip (1909).
Dronken
Volgens één theorie gaan deze oude uitdrukkingen zelf terug op nóg oudere woordgroepen, zoals kijken als een (poel)snip ‘beteuterd kijken’ en dronken of bezopen als een (poel)snip ‘zeer dronken’. Deze uitdrukkingen zouden hun oorsprong te danken hebben aan de kenmerkende, zigzaggende vlucht van de poelsnip als hij er bij gevaar vandoor gaat. Alsof hij straalbezopen is. Hoe een dronken vogel verandert in een verkouden vogel blijft echter onduidelijk.
Druppels
Volgens een andere, meer waarschijnlijke theorie heeft snipverkouden niets te maken met vermeende dronkenschap, maar met een andere eigenschap van de watersnip en poelsnip. Bij het zoeken naar voedsel heeft de vogel vaak druppels of waterige modder aan zijn snavel hangen. Het lijkt erop alsof het snot uit zijn ‘neus’ loopt en alsof hij erg verkouden is. Snipverkouden, om precies te zijn.
- snipverkouden in de Etymologiebank
- snipverkouden in het Algemeen Nederlands Woordenboek