In de middeleeuwen kende men de uitdrukking al moeder ene. Daarin betekende het woord ene ‘verlaten van, verlaten door’. Al moeder ene betekende dus ‘zelfs door zijn moeder verlaten’. Ene verdween in deze betekenis echter uit het actieve taalgebruik en werd in de zeventiende eeuw vervangen door het nog wel bekende alleen ‘eenzaam, verlaten’. Al moeder ene werd zo moeder allene. Om de uitdrukking te versterken voegde men aan het eerste element het woordje mens of ziel toe en ontstonden vormen als moedermens alleen en moederziel alleen. Er zijn zelfs voorbeelden van de vorm moederchristenziel alleen. In het algemene taalgebruik is de uitdrukking moederziel alleen blijven bestaan. Moederziel betekent daarin dus niet zozeer de ziel van de moeder, maar duidt op de moeder zelf.
Categorieën