Taal in transformatie. Technologie, economie en de kracht van generatieve AI (2024)
Frieda Steurs – uitgeverij Scriptum
Sinds de lancering van ChatGPT in 2022 lijkt het wel alsof plots alle aandacht gaat naar taalmodellen en kunstmatige intelligentie. Voor het grote publiek is het soms wat beangstigend: neemt de computer ons taalvermogen over; is het nog nodig dat kinderen vreemde talen leren en moeten studenten nog wel een masterproef leren schrijven?
In dit boek maakt Frieda Steurs de stand van zaken op: waar staat het Nederlands vandaag, in een sterk veranderende wereld waarin de technologische vernieuwingen zeer snel na elkaar gelanceerd worden.
Daar is geen woord Frans bij. Het beeld van vreemde talen in Nederlandse uitdrukkingen (2023)
Nicoline van der Sijs – uitgeverij Scriptum
Daar is geen woord Frans bij. Aan het eind van zijn Latijn zijn. Dat komt mij Spaans voor. Het Nederlands kent honderden uitdrukkingen waarin taalnamen voorkomen. In dit boek onderzoekt Nicoline van der Sijs wat die uitdrukkingen voor beeld schetsen van andere talen.
In Daar is geen woord Frans bij presenteert Nicoline van der Sijs een uitputtende inventarisatie van uitdrukkingen met taalnamen in modern en ouder Nederlands. En in Nederlandse dialecten.
Leukerlands. Taalplezier in stukjes (2022)
Rob Tempelaars – uitgeverij Scriptum
Rob Tempelaars was 36 jaar lang woordenboekmaker aan het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT). In de loop der jaren heeft hij talloze vermakelijke ‘stukjes’ geschreven voor websites, boeken, tijdschriften en de taalkalenders van Onze Taal. Dit is daaruit bloemlezing.
Leer er een paar scheldwoorden bij (gleuffiesrijer!) en hoe je wat vrolijke variatie kunt aanbrengen in je verwensingen (krijg de polio aan je jodokio!). En kijk ook welke nieuwe woorden (neologismen) er de laatste jaren bij zijn gekomen, van doemscrollen tot het profetische dikketruiendag.
Knuffelcontact & waterwappie. De kracht van nieuwe woorden (2021)
Vivien Waszink, Veronique De Tier – uitgeverij Scriptum
Wat betekent knalpotterreur ? En knaldrang? Bent u een woke boomer of behoort u tot de havermelkelite? En wat is het verschil tussen lippenstiftfeminisme en beyoncéfeminisme?
In Knuffelcontact & waterwappie geven INT-taalkundigen Vivien Waszink en Veronique De Tier meer informatie over nieuwe woorden en hun achtergronden: waar, waarom en hoe zijn ze ontstaan, en wanneer noemen we een woord eigenlijk nieuw?
Matthias de Vries aan het woord (2020)
Roland de Bonth, Dirk Geirnaert, Rob Tempelaars – uitgeverij Scriptum
In 2020 was het tweehonderd jaar geleden dat Matthias de Vries (1820-1892), grondlegger van het Woordenboek der Nederlandsche Taal, werd geboren in Haarlem. Het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) riep 2020 daarom uit tot Matthias de Vriesjaar. Ter afronding van het jubileumjaar werd dit boekje gemaakt als nieuwjaarsgeschenk. De samenstellers laten De Vries hierin zelf aan het woord via een selectie uit de vele taalkundige stukken en woordstudies die hij schreef.
Het boekje is voor € 15,- (incl. portokosten) bij ons te bestellen. Stuur daarvoor een mail naar secretariaat@ivdnt.org onder vermelding van uw postadres.
Geen woord te veel. Geschiedenis van INL tot INT (2020)
Piet van Sterkenburg, Frieda Steurs – uitgeverij Scriptum
Dit boek beschrijft de ontstaansgeschiedenis van het Instituut voor Nederlandse Lexicologie en de latere overgang naar het Instituut voor de Nederlandse Taal. Matthias de Vries en zijn taalkundige nalatenschap komen uitgebreid aan bod.
Heeft u interesse in het boek? U kunt het voor € 30,- (incl. portokosten) bij ons te bestellen. Stuur een mail naar secretariaat@ivdnt.org onder vermelding van uw postadres.
Klimaatschieter, dwangzoen en kastelen in Spanje (2019)
Roland de Bonth, Dirk Geirnaert – uitgeverij Scriptum
Komt een klimaatschieter op gewelddadige wijze op voor het milieu? Is een dwangzoen een typisch gevalletje #MeToo? En zijn kastelen in Spanje echt een bezoekje waard? In dit boek bespreken Dirk Geirnaert en Roland de Bonth de betekenis en herkomst van ‘woorden die we wisten’.
Kids, koffietjes & comfortzone. Waarom taal soms irritant is (2018)
Vivien Waszink, Laura van Eerten – Amsterdam University Press
Qualitytime met de kids op papadag en een koffietje doen met de collegaatjes. Vivien Waszink en Laura van Eerten bespreken en analyseren in dit boek de duizenden woorden die van 2013 – 2017 ingestuurd zijn voor de verkiezing Weg met dat woord!
Waar komt ‘suikerspin’ vandaan? (2017)
Genootschap Onze Taal, Instituut voor de Nederlandse Taal – Thomas Rap
Heeft de ‘kikkererwt’ iets met kikkers te maken? Waarom noemen we een praatziek persoon een ‘kletsmajoor’? En is een ‘nijlpaard’ echt een paard uit de Nijl? Dit boek geeft antwoorden op 100 vragen over ogenschijnlijk vanzelfsprekende woorden.
Waar komt ‘hagelslag’ vandaan? (2015)
Genootschap Onze Taal, Instituut voor de Nederlandse Taal – Thomas Rap
Wat heeft ‘ijsbergsla’ met ijsbergen te maken? Liepen er ooit ezels over een ‘ezelsbruggetje’? Waarom worden politieke partijen ‘rechts’ of ‘links’ genoemd? Is dat ‘links’ trouwens verwant aan ‘slinks’? En waar komt eigenlijk ‘de hamvraag’ vandaan? Vroeg of laat komt er een moment dat je je zoiets afvraagt. Voor zulke momenten is er dit heldere en informatieve boekje.
Waar komt ‘pindakaas’ vandaan? (2013)
Genootschap Onze Taal, Instituut voor de Nederlandse Taal – Amsterdam University Press
Wat heeft ladderzat met een ladder te maken? Waarom heet een verdieping niet een ‘verhoging’? Heeft er ooit een Aagje bestaan die heel nieuwsgierig was? Wie was dat dan? En waar zitten je ‘lurven’? Vroeg of laat komt er een moment dat je je zoiets opeens afvraagt. Met dit boekje krijgt u snel een onderhoudend antwoord op deze en 99 andere prikkelende vragen over woorden.
A Frequency Dictionary of Dutch (2013)
Carole Tiberius, Tanneke Schoonheim – Routledge
De 5.000 meest gebruikte woorden in het Nederlands zijn verzameld in het boek A Frequency Dictionary of Dutch. De Engelse vertaling van de woorden en de toevoeging van voorbeeldzinnen maken dit boek tot een waardevol naslagwerk voor iedereen die Nederlands leert.