Het Lexicon Frisicum van Joost Hiddes Halbertsma (1789-1869) is het eerste woordenboek dat (ook) het moderne Fries beschrijft en staat daarmee aan de basis van de Friese lexicografie. De schrijver overleed toen zijn woordenboek nog maar gevorderd was tot het woord feer. Het gedeelte A-Feer is in 1872 uitgegeven door zijn zoon.
Vertaling Lexicon Frisicum
Van 2018 tot 2020 is gewerkt aan het toegankelijk maken van het Fries-Latijnse Lexicon Frisicum (1872) van J.H. Halbertsma. (De uitgaven van 1874 en 1876 zijn zo goed als identiek.) De Latijnse metataal van het woordenboek is daarvoor vertaald naar het Fries. Soms zijn ook Griekse teksten vertaald.
Naast de Friese vertalingen zal de lezer ook Nederlandse vertalingen tegenkomen. Op dit moment zijn alleen de Friese vertalingen allemaal nagekeken en gecorrigeerd. Een groot deel van de Nederlandse vertalingen is ook gecorrigeerd, maar dus niet alles. Dat betekent dat de Friese en Nederlandse vertalingen mogelijk niet overal synchroon lopen.
Het aantal vertaalde artikelen bedraagt momenteel circa 75%.
Om ruimte te besparen moest Halbertsma met afkortingen werken. De meeste afkortingen zijn opgelost en vertaald. De afkortingen ‘A.v.’ en ‘Ang.v.’ verwijzen naar het Oudengels, maar bij Halbertsma is dat eerder het Middelengels. Vandaar dat we hebben gekozen om hier de term ‘Ouder Engels’ te gebruiken.
Meer lezen
- Dykstra, Anne, Het Lexicon Frisicum (1872) als uiting van cultureel nationalisme. Trefwoord, jaargang 2007.
- Dykstra, Anne, Tjalling Halbertsma en het Lexicon Frisicum. [Bijlage: Lectori Benevolo (voorrede van Tjalling op het Lexicon Frisicum plus Nederlandse vertaling)]. Trefwoord, jaargang 2007.
- Dykstra, Anne, Het bijgeloof is diep gegriffeld in het menschelijk hart, Folklore in Halbertsma’s Lexicon Frisicum (1872) Trefwoord, jaargang 2020.