In de groef

Het plezier dat elpees mij vroeger verschaften, werd van dag tot dag erger verknald door het getaktaktak, het gesssslllp en het geggggrrrlll van de naald op het grijsgedraaide vinyl. De platen die ik het liefst hoorde en het vaakst draaide, gingen meer en meer op elkaar gelijken: muziek voor orkest en schuurpapier. En daarbovenop kon je de platenspeler soms horen kreunen. Wow en flutter, noemen hifispecialisten dat. Een plaat met marsmuziek trekt zich daar niets van aan. Maar draai geen gregoriaanse zang op zo’n ratelende koffiemolen.

Ook in taal zijn er bijgeluiden. Je hebt mensen die spreken als versleten elpees. Meer dan eens springt hun naald uit de groef, van stopwoord naar stopwoord. Anderen hebben de heldere digitale kwaliteit van een cd. Nogal wat radio- en televisiemensen behoren tot de tweede klasse. Ik ben daar jaloers op. Ze brengen zonder euh’s, zonder herhalingen en zonder afbrekingen hun zinnen tot een goed eind. Ik ben al blij als dat me lukt op papier.

Als zo’n perfecte prater in gesprek is met iemand die aarzelt en zoekt naar woorden, dan gebeurt het volgende. Ik citeer letterlijk uit een programma op de Vlaamse radio. Aan het woord zijn een presentator en de curator van een tentoonstelling over moderne schilderkunst. De interviewer: “Wat een weelde hebben we toch!” Curator: “Ja, we zijn een gelukkig land, laten we zo zeggen, op euh op vlak van beeldende kunst ook een grote dynamiek hier in België voor de ondersteuning van die kunstenaars en ik dacht na dertig jaar schilderen na de conceptuelen werd er weer geschilderd in de jaren zeventig is dat weer begonnen en ik dacht dat we nu in een euh in het begin van een nieuwe eeuw wel eens een euh stand van zaken wouden wou tonen en eigenlijk een staalkaart tonen want uiteindelijk euh ’t blijft een selectie die euh veertig kunstenaars.”

Waarna de cd-spreker hem uit zijn lijden verlost met een vriendelijk dankwoord.

Stoort zo’n gestamel? Niet als je een boodschap hebt als een militaire mars. Maar het valt me op dat precies mensen die over moeilijke onderwerpen komen praten in de media, de naald niet in de groef kunnen houden.