massale gekte rondom een totale zonsverduistering
Je vindt ze niet in het woordenboek. Toch worden er soms woorden gevormd die op het Engelse –mania eindigen en die (ook) in het Nederlands gebruikelijk zijn. Beatlemania (‘Beatlegekte’) is waarschijnlijkst het allerbekendst en dient mogelijk als voorbeeld voor alle andere mania-woorden. Vaak gaat het om een combinatie met een eigennaam. Maximania was een tijdlang populair en ook Obamania en Mollemania (naar wielrenner Bauke Mollema) deden het ooit goed. De laatste lettergreep van de namen in die woorden, –ma, is ook de beginlettergreep van mania, wat er lekker bekkende blends (mixwoorden) van maakt. Nog treffender is de vooral in Engeland bekende blend Henmania, naar tennisser Tim Henman. NRC haakt nu met eclipsmania in op de gekte rondom de totale zonsverduistering van 8 april in Noord-Amerika. “In een plaatsje in Arkansas trouwen ruim driehonderd stellen op het moment dat de maan tussen de zon en de aarde schuift. Gevangenen in de staat New York hebben afgedwongen dat zij tijdens de volledige zonsverduistering gelucht worden. Delen van Texas kondigden de noodtoestand af vanwege de verwachte mensenmassa die daar het fenomeen komt bekijken dat maandag over Mexico, de Verenigde Staten en Canada trekt. […] Eclipsmania is een feit.”
Eclipsmania is een vertaling van het Amerikaans-Engelse eclipsemania. Een samenstelling met een zelfstandig naamwoord in plaats van een eigennaam, dus. Die vorming komt iets minder vaak voor, maar pandamania is er een ander voorbeeld van. Een ware pandamania laaide op toen er in 2017 twee reuzenpanda’s aankwamen in Ouwehand Dierenpark. Deze pandakoorts ging gepaard met de verkoop van allerlei pandaproducten zoals de bamboeburger. In Amerika zullen er vooral veel eclipsbrillen zijn verkocht. En wie niet in het totaliteitspad (of de totaliteitszone) van de eclips woont, kon gewoon een eclipsvlucht boeken. Zoals NRC schrijft: “Vanuit de hele wereld komen eclipsjagers – umbraphiles (schaduwliefhebbers) zeggen Amerikanen – op het verschijnsel af. Ook vanuit Nederland.”
Bron:
NRC, 7 april 2024
