‘Waarom noemde mijn moeder na haar kostschooltijd een slipje een directoire?’, werd ons gevraagd. Frans was lange tijd de taal van de elite in Nederland. Op de kostschool gaf men waarschijnlijk de voorkeur aan directoire omdat het een stuk deftiger klinkt dan onderbroek. Maar waar komt het woord eigenlijk vandaan?
Directoire of pantalon directoire is een nauwsluitende damesonderbroek met korte pijpen of zonder pijpen. De eerste exemplaren hadden pijpen tot boven de knie. De naam verwijst naar de periode waarin slanke dameskleding in de mode kwam: het Directoire in Frankrijk, 1795-1799. In deze periode was de uitvoerende macht in handen van vijf directeurs.
Frans in het Nederlands
Het Frans was in de 17e, 18e, en 19e eeuw in Nederland de voertaal van de elite. Frankrijk speelde toen een belangrijke rol in de politiek. Het Nederlands heeft uit die tijd veel Franse woorden opgenomen zoals affaire, bouillon en garage. Het gebruik van de term directoire in de betekenis ‘damesonderbroek’ is uitsluitend Nederlands. In het Frans bestaat deze betekenis niet.
- directoire in de Taalbank Nederlands
- directoire in de Etymologiebank