Deze maand publiceert het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) het vernieuwde hoofdstuk Het telwoord van de online Algemene Nederlandse Spraakkunst (e-ANS). Daarin wordt beschreven welke typen telwoorden het Nederlands kent, hoe ze gevormd worden, en hoe we ze gebruiken.
De Nederlandse telwoorden zitten vernuftig in elkaar. Er is een handjevol basisvormen, zoals een tot en met twaalf, honderd, duizend, miljoen, miljard, –tig en –en-, waarmee we alle andere hoofdtelwoorden kunnen vormen, zoals negentien en eenenzestig, maar ook vijf miljoen zeshonderdvijftigduizend driehonderdachtenzeventig. Van deze hoofdtelwoorden zijn rangtelwoorden te maken, door –ste of –de toe te voegen, bijvoorbeeld (de) achtste (druk), (het) negentiende (seizoen) en (haar) eenenzestigste (verjaardag). Zet je een hoofdtelwoord en een rangtelwoord achter elkaar, dan krijg je een breukgetal, zoals een achtste, vijf negentiende en zeven eenenzestigste.
Gemoderniseerd en uitgebreid
Het hoofdstuk is in overeenstemming gebracht met de recente taalkundige literatuur. Voor wie meer wil weten, zijn er verdiepingskaders en, onderaan elke pagina, verwijzingen naar de relevante literatuur, net als koppelingen naar taaladviesbronnen. De aansprekende voorbeelden komen uit het Corpus Hedendaags Nederlands. Ze zijn voorzien van informatie over variatie, zoals vormen die vooral in Nederland gebruikt worden, of in België, of die vooral in informeel, of juist formeel, taalgebruik voorkomen.
Redactie
Het hoofdstuk is herzien door dr. Kathy Rys, die ook al meewerkte aan het volledig nieuwe hoofdstuk over de Nederlandse klankleer in de e-ANS, onder redactie van het INT en met medewerking van diverse experts.
Herziening e-ANS
De herziening van dit hoofdstuk werd gefinancierd door de Taalunie en is onderdeel van de algemene herziening van de e-ANS. Eerder verschenen onder andere al de herziene hoofdstukken over woordvorming en woordstructuur, voorzetsels en negatie.
Studenten en docenten
Naast de herziening van het hoofdstuk over het telwoord zijn ook de pagina’s voor studenten en docenten uitgebreid. Hier zijn van elk herzien hoofdstuk samenvattingen, begrippenlijsten en lesideeën te vinden.
Meer weten? Neem contact op met Maaike Beliën of Frank Landsbergen.