paradoxale vorm van feminisme die vrouwen oproept zichzelf te zijn en ze tegelijk aanmoedigt luxe (kleding-)artikelen te kopen die bij een bepaald, meestal vrij stereotiep, beeld van de vrouw passen
Het woord is een samenstelling van kleerhanger en feminisme en werd door de Vlaamse journalist Sarah Meuleman geïntroduceerd in NRC. Meuleman kwam erop door de film Barbie. Ze zet vraagtekens bij het feministische gehalte van de film en schrijft: “De film zadelt haar kijkers op met diezelfde toxische verstrengeling: integer bedoeld commentaar op de maatschappelijke positie van de vrouw wordt afgewisseld met de promotie van een roze Barbiejumpsuit die je (exclusief!) in elke Zara kunt kopen.”
Het is nog even de vraag of kleerhangerfeminisme echt zal inburgeren, maar het past in ieder geval goed in een rijtje andere spottende benamingen voor moderne vormen van feminisme. In 2022 schreef Roxane van Iperen in haar boek Eigen welzijn eerst over draagzakfeminisme, dat vooral yogamoeders uit de ‘wellnessrechts’-hoek zouden belijden: volgens Van Iperen een “gestagneerd feminisme. Een terugval naar een conservatief vrouwbeeld verpakt in een romantisch en dromerig jasje in mooie Instagramfoto’s”. Lippenstiftfeminisme (ook jarretelfeminisme of stilettofeminisme genoemd) komt al veel langer voor: sinds ongeveer 2001. Volgens het Woordenboek van Nieuwe Woorden (WNW) is dat een ‘stroming binnen de derde feministische golf waarin feministische ideeën gecombineerd worden met traditionele ideeën van vrouwelijkheid en seksuele aantrekkingskracht’.
Ook bij beyoncéfeminisme zou een vrouw nadrukkelijk haar uiterlijk inzetten, maar ze doet intussen ook nog iets anders: ze promoot financiële afhankelijkheid van mannen. De naam van de populaire Amerikaanse zangeres Beyoncé zou in dit woord gebruikt worden omdat zij in haar liedjes “geld, ringen en aandacht” zou eisen van mannen, aldus Sander Schimmelpenninck in 2021 in de Volkskrant. Vandaar dat deze vorm van feminisme soms ook goudgraaifeminisme wordt genoemd. Maar over die goudgraai-uitleg zijn de meningen verdeeld. Beyoncéfeminisme werd niet door Schimmelpenninck bedacht maar wordt al sinds 2014 incidenteel gebruikt. En interessant genoeg in heel een andere betekenis. Dit feminisme zou namelijk juist de ultieme vorm van feminisme zijn, waarvan Beyoncé als krachtig boegbeeld wordt gezien. Want: Who run the world? Girls!
Bronnen:
- NRC, 27 juli 2023
- hetmoederfront.com, 3 juli 2023
