Vermenigvuldigingsfactor die aangeeft dat een standaardeenheid moet worden vermenigvuldigd met tien tot de dertigste macht (1030, een getal dat je schrijft als een 1 met 30 nullen). Quetta- is geen zelfstandig woord, maar wordt gebruikt als een voorvoegsel in samenstellingen met een meeteenheid. Voor wie ooit is afgehaakt bij de terabyte ‘een biljoen (1012) bytes’: hou je vast, want de quettabyte bevat maar liefst een quintiljoen (1030) bytes. “Tijdens de internationale conferentie over gewichten en maten, vorige week in Parijs, zijn overheden overeengekomen om met onmiddellijke ingang vier nieuwe termen in het internationale stelsel van eenheden op te nemen. Dit SI-stelsel bevat de standaardeenheden voor het meten van bijvoorbeeld massa (zoals een kilogram) en snelheid,” stond op 23 november in de NRC. De groeiende hoeveelheid data die het internet genereert maakte dat noodzakelijk. Het laatst (in 1991) vastgestelde voorvoegsel was yotta-, dat staat voor 1024, met als ‘kleine’ tegenhanger yocto- (10-24). Om te voorkomen dat er een wildgroei aan termen zou ontstaan voor de nog grotere (en kleinere) getallen, is het SI-stelsel nu verrijkt met vier voorvoegsels: ronna- (1027) en quetta- (1030), met als tegenhangers ronto- (10-27 of ‘een quadriljardste’) en quecto- (10-30 of ‘een quintiljoenste’). De aarde weegt bijvoorbeeld ongeveer zes ronnagram, en de massa van een elektron is ongeveer een rontogram.
De vier nieuwe termen hebben misschien iets te lang op zich laten wachten. Google gebruikt inmiddels al hellabytes i.p.v. ronnabytes, en ook het voorvoegsel bronto- is al in omloop. Beide termen voldoen niet aan de SI-richtlijnen, alleen al omdat hun beginletters al eerder zijn gebruikt. De r en de q waren de enig overgebleven letters en het alfabet is nu dus opgebruikt. Hoe het hierna verder moet is onduidelijk. Maar het schijnt nog zeker 25 jaar te duren voor we nog grotere (en kleinere) getallen nodig hebben.
Bronnen:
NRC, 28 november 2022
VRT, 22 november 2022
Hardware Info, 25 november 2022
New Scientist, 17 november 2022
