Stapel boeken waarvoor iemand zich schaamt omdat alle boeken in die stapel nog ongelezen zijn. Er is een heleboel om je voor te schamen tegenwoordig, en meestal levert dat woorden op die eindigen op –schaamte (bezorgschaamte, singleschaamte en vliegschaamte bijvoorbeeld). In schaamstapel – ook wel schaamtestapel genoemd – staat dat schamen (of die schaamte) aan het begin.
Het nieuwe woord schaamstapel kwam eind vorig jaar in het nieuws toen NRC abonnees opriep om foto’s van hun stapel in te sturen, en daarbij te beschrijven welk gevoel die oproept. Trees Roose licht haar schaamstapel zo toe: “Soms rangschik ik de wachtende boeken expres zo, dat er bijkans nieuwe romanideeën ontstaan: Zeer Fijne Boy, Sywerts miljoenen, en De gierige koning. Ik ben ook schaamteloos genoeg om mijn schrijvers te compromitteren. Dan schuif ik Reve op een klein meisje, of zadel ik Bomans op met Pfeijffer. Meestal liggen ze desondanks kalmpjes te chillen, zelfs als ik ze opzijschuif voor glaasjes rosé. Mensen denken dat ik altijd lees. Maar ’s avonds, als ik Netflix, prikken ze vals in mijn ooghoek.”
Er zijn meer nieuwe woorden die met deze heel gênante stapel ongelezen boeken te maken hebben, bijvoorbeeld lonkboek. Van Dale-hoofdredacteur Ton den Boon omschreef zo’n boek in Woord van de dag als “boek dat je gekocht hebt maar aan het lezen waarvan je om een of andere reden maar niet toekomt, waardoor het boek elke keer bij het zien ervan het aangename verlangen blijft wekken om alsnog te worden gelezen.” In het Japans komt al langere tijd het woord tsundoku voor: de gewoonte om boeken die je waarschijnlijk nooit zult lezen tot het plafond op te tasten.
Bron: NRC, 11 januari 2023
