Vanwege een serververhuizing in het datacenter van de Universiteit Leiden is ivdnt.org op 27 november 2024 tijdelijk niet bereikbaar.
Onze excuses voor het ongemak!

Categorieën
Nieuw woord van de week

verblatteren

De klad in het wereldvoetbal.

Steeds meer gaan lijken op Sepp Blatter, voormalig voorzitter van wereldvoetbalbond FIFA, door net als hij tekenen van corruptie te vertonen. Gianni Infantino is op 16 maart herkozen als FIFA-voorzitter. NOS Voetbal schrijft hierover: ‘Al snel na zijn eerste verkiezing waren er […] minder positieve geluiden over Infantino te horen. De Zwitserse hoogleraar Mark Pieth luidde de noodklok. […] Pieth zag al snel dat Infantino op zijn voorganger begon te lijken. “Hij verblattert,” zoals Pieth het omschreef, drie maanden na de verkiezing.’ En nu Infantino zijn derde termijn ingaat, is de voormalige anticorruptie-expert nog negatiever: ‘“Toen ik bij FIFA betrokken was, zag ik al behoorlijk wat aanwijzingen voor corruptie. Mijn zorgen zijn niet afgenomen door de overgang van Blatter naar Infantino. Om eerlijk te zijn: ik denk dat hij eigenlijk erger is dan Blatter.’”

Illustratie door Maartje Schuurmans

Verblatteren (vermoedelijk bedacht door een NOS-journalist, want Pieth spreekt in interviews Engels) klinkt extra negatief omdat er het werkwoord (af)bladderen in doorschemert. Het woord zelf is een gelegenheidswoord en geen ‘blijvertje’, maar volgt wel een bekend procedé om (nieuwe) woorden te maken. Het is een afleiding van Blatter die gemaakt is door het voorvoegsel ver- en de werkwoordsuitgang -en aan de eigennaam te plakken, net zoals bijvoorbeeld bij vertiktokken. Je kunt zo’n werkwoord ook vormen met een andere woordsoort als basis, bv. een bijvoeglijk naamwoord (verengelsen, vergroenen) of een soortnaam (verhufteren). Soms betekent ver- zoiets als ‘worden tot of gaan lijken op wat het basiswoord noemt’, maar het kan ook betekenen: ‘maken tot of doen lijken op wat het basiswoord noemt’, zoals in ‘natuur- en recreatiegebieden worden verpretparkt’.

De vormingsmogelijkheden zijn eindeloos, maar soms heb je, net als bij verblatteren, het geluk dat je een beetje kunt meeliften op de betekenis van een ander woord. ‘Ooit verhaspelde een oud-vakbondsman de naam Wilders tot het werkwoord verwildersen, dat zou staan voor het bedrijven van negatieve, polariserende politiek,’ zoals Ton den Boon ooit in Trouw schreef.

Bronnen:

NOS, 16 maart 2023

Trouw, 25 september 2013


Meer lezen

Ga naar de inhoud