verschijnsel dat overal in de natuur pannenkoekenhuizen of andere attracties voor het publiek worden neergezet
In zijn column Biologica maakt Jean-Pierre Geelen, natuurredacteur van de Volkskrant, zich boos over de stichting Vrienden van de Loenense bossen. Die heeft niet alleen gezorgd voor een trimbaan in het bos, maar ijvert nu ook voor de bouw van een 21 meter hoge uitkijktoren. Stichting Natuuralert verzet zich daartegen uit bezorgdheid over bepaalde diersoorten. “Natuuralert vreest ook dat de mobiele koffiekeet (met ‘eigen gebakken appelplaatkoek’) bij de huidige schaapskooi zal uitgroeien tot horeca-onderneming. Niet onterecht: ieder kan de verpannekoekisering van de natuur zelf vaststellen op blauwepaaltjesroutes die na 2,5 kilometer steevast eindigen bij een pannenkoekenhuis annex ‘bezoekerscentrum’.”
Verpannenkoekisering (NB: volgens de spellingregels hoor je een tussen-n te schrijven) is een afleiding van het zelfstandige naamwoord pannenkoek, met het voorvoegsel ver- en het achtervoegsel -isering. Dit handige procedé komen we vaak tegen, bijvoorbeeld in verkatelijnisering, verpretparkisering, verroompottisering of veruberisering. Het kan soms ook zonder ver-: mcdonaldisering, pretparkisering, uberisering. In de meeste gevallen gaat het om een verschijnsel of proces dat als iets negatiefs en ongewensts wordt gezien.
Verpannenkoekisering is niet gloednieuw, maar wel in deze betekenis. In 2012 stond op de site gemeente.nu: “Van strikte hiërarchie gaat het naar een veel plattere organisatie; de ‘verpannekoekisering’ van de organisatie.” En in 1998 gebruikte iemand het als een soort synoniem van verdozing, de ‘tendens doosachtige gebouwen te plaatsen’. De persoon die daarover klaagde was ook al niet blij met de “verdere verautomobilisering van Nederland”. Wel leuk gevonden, want in verautomobilisering zit zowel auto(mobiel) als mobilisering. Het moge duidelijk zijn: geen zelfstandig naamwoord is veilig voor de ver-isering-truc.
Bronnen:
- de Volkskrant, 27 oktober 2023
- gemeente.nu, 9 oktober 2012
- frisodezeeuw.nl, 1 december 1998