In het Nederlands kennen we hightech in de betekenis ‘hoogwaardige, hypermoderne techniek’. In de woordenboeken staat dat het woord afkomstig is van het Engelse high tech, een verkorting van high technology ‘hoogwaardige techniek’. Klopt dat eigenlijk wel?
Ja en nee. We hebben hightech inderdaad uit het Engels overgenomen en de spelling wat aan onze eigen taal aangepast. Maar het woord zelf is verrassend genoeg niet op Engelse bodem gemaakt. Al in 1995 wees Garland Cannon in het Amerikaanse tijdschrift Dictionaries op een merkwaardig fenomeen: Engelse woorden zoals camcorder, pacman, walkman en ook hightech zijn oorspronkelijk in Japan verzonnen, werden door het Engels weer uit Japan geleend en verspreidden zich daarna over de wereld.
Made in Japan
In haar Leenwoordenboek (1996) vat Nicoline van der Sijs het als volgt samen: “Het komt er dus op neer dat het Engels een Engels woord uit een andere taal geleend heeft! De geleende vorm bestaat uit twee Engelse elementen die in een andere taal, volgens de Engelse woordvormingsregels, tot een nieuw woord gecombineerd zijn, dat vervolgens als nieuw Engels woord wordt opgevat.” De woordenboeken hebben dus gelijk dat hightech uit het Engels geleend is, maar Engelse woordenboeken zouden eerlijkheidshalve moeten vermelden dat het Engelse woord high tech oorspronkelijk van Japanse makelij is. Zowel in de industrie zelf als in de daarbij behorende taal spelen de Japanners handig in op de wensen van de consumenten.
- hightech in de Etymologiebank