Vorige week bespraken we hier woorden zonder klinker, zoals hmm en tss. In deze laatste grammaticasafari voor de zomervakantie hebben we het over woorden mét een klinker, maar dan wel een heel speciale. Een klinker die iedereen gebruikt, maar die maar weinigen van naam kennen: de svarabhaktivocaal.
Melluk
Wat hebben melk en arm gemeen? Niet veel, behalve dat ze een lettergreep hebben die eindigt op twee medeklinkers: -lk en -rm. Dit noemen we een consonantcluster. Aan zo’n cluster kun je een extra klinker toevoegen: mel-luk, ar-rum. Die extra klinker is een stomme e, ofwel sjwa. Voeg je ’m toe aan een consonantcluster, dan heet-ie de svarabhaktivocaal. Het woord svarabhakti is Oudindisch. Svara betekent ‘klank’ en bhakti ‘scheiding’.
Tongbreker
Maar waarom voegen we die svarabhaktivocaal toe? Vooral uit gemakzucht. Lettergrepen op -lk en -rm zijn lastig uit te spreken. Door een stomme e toe te voegen, splitsen we de tongbreker in tweeën. Daarnaast zijn lettergrepen als -luk en -rum, met afwisselend een medeklinker en een klinker, voor luisteraars het makkelijkst te verstaan. We doen het dus niet alleen voor onszelf, maar ook voor onze medemens.