Last van een herfstdip? Misschien is een coach wel wat voor je. Of is een psycholoog dan een beter idee? Wie mag zich eigenlijk allemaal coach noemen? Coach is in ieder geval geen beschermd beroep en de titel is dat ook niet, maar er zijn wel erkende coachopleidingen. Maar wat welke coach precies doet, is vaak minder duidelijk, en dan zijn er ook nog eens ontzettend veel coaches. Voor woordenboekmakers best lastig, want begeleiden en ondersteunen zijn meestal de kernwoorden, maar die zijn natuurlijk ook best vaag. Sommige mensen worden er daarom een beetje boos van: ‘al die coaches tegenwoordig’, ‘ga liever naar een psycholoog’, hoor je dan. Anderen vinden coach juist positief klinken: als je naar een coach gaat, ligt de nadruk niet zo op een probleem hebben, maar op groeien en ontwikkelen. Nog beter worden. De term coach is niet voor niets afkomstig uit de sport. Coaches kenden we vroeger vooral van het voetbalveld, maar nu zijn er coaches op het werk, in de horeca en bij de bevalling. Tijd voor een coachwoordenboekje. Een greep uiteraard, want alle coaches verzamelen, dat is onbegonnen werk.
afvalcoach
1. iemand die mensen begeleidt bij het afvallen
2. iemand die informatie geeft over afval en afvalstromen, en mensen begeleidt bij het scheiden van afval
agressiecoach
iemand die zich bezighoudt met het begeleiden van mensen die gemakkelijk agressief gedrag vertonen of die werknemers leert om te gaan met agressief gedrag op de werkvloer
autismecoach
iemand die mensen met een autismespectrumstoornis (ASS) ondersteunt door hen bijvoorbeeld te begeleiden bij dagelijkse activiteiten zoals boodschappen doen, het reizen met het openbaar vervoer, etc.
beautycoach
iemand die schoonheidsbehandelingen geeft; schoonheidsspecialist
bedrijfscoach
iemand die werknemers van een bedrijf begeleidt en ondersteunt, bijvoorbeeld bij het samenwerken in teamverband
bevallingscoach
iemand die zich bezighoudt met het op niet-medische wijze bijstaan van een zwangere vrouw tijdens en rond de bevalling, bijvoorbeeld door massage of emotionele en praktische ondersteuning; doula
biercoach
iemand die advies geeft over bier, vooral speciaalbier
budgetcoach
iemand die mensen begeleidt die moeite hebben om rond te komen; iemand die advies geeft over het omgaan met een beperkt budget; iemand die helpt bij budgetproblemen
burn-outcoach
iemand die mensen begeleidt en ondersteunt die een burn-out hebben gehad of tegen een burn-out aan zitten, door hen bijvoorbeeld praktische tips te geven (zie ook stresscoach)
coach
1. iemand die een sportploeg of een individuele sporter op technisch en tactisch gebied begeleidt, bijvoorbeeld een bondscoach of een voetbalcoach 2. iemand die mensen begeleidt en ondersteunt die op een bepaald gebied, bijvoorbeeld op sociaal-maatschappelijk gebied of in hun werk, hulp nodig hebben, vaak praktische hulp
coachee
iemand die begeleid wordt door een coach
coachen
iemand begeleiden of ondersteunen bij een bepaald vraagstuk of een bepaald probleem; als coach optreden of fungeren voor iemand
coachcenter
plaats waar mensen opgeleid worden tot coach
conflictcoach
iemand die mensen, vooral op de werkvloer, begeleidt die een conflict hebben en hen helpt om inzicht te krijgen in het conflict en hun gedrag aan te passen (maar helpen bij het concreet oplossen van het conflict wordt meestal aan een mediator overgelaten)
cultuurcoach
iemand die de samenwerking tussen het onderwijs en de culturele partners in een gemeente coördineert met de bedoeling meer mensen actief bij culturele initiatieven in de buurt te betrekken
depressiecoach
iemand die mensen met klachten van (chronische) somberheid begeleidt en hen meer probeert te activeren (de depressiecoach wordt meestal niet ingezet bij gevallen van ernstige depressie)
dialectcoach
iemand die mensen, bijvoorbeeld acteurs, helpt om (meer) met een bepaald accent te leren spreken of een bepaald dialect te leren beheersen
duurzaamheidscoach
iemand die (met name) organisaties adviseert en begeleidt bij verduurzaming, bijvoorbeeld bij energiezuinige bouwprojecten
e-coach
iemand die online coacht (waarin e een verkorting is van Engels electronic of elektronisch, om aan te geven dat iets langs elektronische weg plaatsvindt)
energetisch coach
iemand die mensen helpt om een verstoring in hun energie te herstellen
executive coach
iemand die directeuren, ondernemers, bestuurders en (top)managers begeleidt en ondersteunt bij hun werkzaamheden
feestcoach
iemand die mensen helpt bij het organiseren van een feest, zoals het uitkiezen van een locatie en die verder bijvoorbeeld advies geeft over aankleding, hapjes en muziek (ook wel partycoach genoemd)
gezinscoach
iemand die een gezin begeleidt bij het oplossen van problemen, bijvoorbeeld op het gebied van schulden, het opvoeden van de kinderen, veiligheid in huis, etc.
huishoudcoach
iemand die mensen begeleidt in hun huishouden, bijvoorbeeld door te helpen met opruimen (soms ook opruimcoach genoemd)
ICF
afkorting van International Coach Federation, een organisatie die zich inzet voor het bevorderen van het beroep coach, door onder andere het aanbieden van kwalitatief hoogstaande opleidingen en het bouwen van een netwerk van professionele coaches
imagocoach
iemand die mensen advies geeft over hun imago en hen helpt om een krachtiger imago te krijgen, bijvoorbeeld door hen bepaalde kleding- en stylingtips te geven (en er bestaat ook een kledingcoach, een lifestylecoach een stijlcoach)
interieurcoach
iemand die mensen advies geeft over de inrichting van hun huis
horecacoach
iemand die horecaondernemers helpt bij het verbeteren van hun organisatie, en in sommige gevallen ook kan bemiddelen tussen uitbaters, gasten en buurtbewoners
kerkcoach
iemand die mensen (financieel) advies geeft over het beheer en benutten van kerken
leiderschapscoach
iemand die leidinggevenden begeleidt bij het vormgeven van hun eigen stijl in leidinggeven
levenscoach
iemand die mensen helpt om hun persoonlijke, zakelijke en maatschappelijke leven vorm te geven; iemand die mensen helpt bij levens- en zingevingsvragen (ook wel lifecoach genoemd)
loopbaancoach
coach die mensen begeleidt om hun loopbaan een verdere invulling te geven, bijvoorbeeld bij het kiezen van een opleiding, bij een carrièreswitch of het zoeken naar werk (ook wel baancoach of carrièrecoach genoemd)
LVSC
afkorting van Landelijke Vereniging voor Supervisie en Coaching, beroepsvereniging voor professionele coaches in Nederland
mediacoach
iemand die mensen helpt om te gaan met nieuwe en traditionele media; coach gespecialiseerd in mediawijsheid. Een mediacoach is vaak in dienst bij een bibliotheek of school.
mental coach
iemand die een ander helpt om verandering aan te brengen in denkprocessen; iemand die helpt om anders te leren denken
mindfulnesscoach
iemand die mensen helpt om meer in het hier-en-nu te leven, door bijvoorbeeld meditatie- en ademhalingstechnieken toe te passen
nlp-coach
iemand die mensen begeleidt en ondersteunt met behulp van nlp-technieken. De afkorting nlp staat voor neurolinguïstisch programmeren, een (niet-wetenschappelijke) methode voor het veranderen van gevoel en gedrag waardoor je bijvoorbeeld effectiever kunt communiceren
NOBCO
afkorting van Nederlandse Orde van Beroepscoaches, een beroepsorganisatie voor coaches die onder andere informatie geeft over (ontwikkelingen in) de coachingsbranche en als gesprekspartner van de overheid optreedt
organisatiecoach
iemand die organisaties begeleidt bij (interne) veranderingen
paardencoach
iemand die paarden inzet als hulpmiddel om mensen inzicht te geven in hun gevoel en gedrag, door interpretatie van de reactie van een paard op een persoon
passiecoach
iemand die mensen helpt seksualiteit en intimiteit binnen hun relatie te verbeteren
personal coach
iemand die mensen persoonlijk, een-op-een, begeleidt, bijvoorbeeld in de sportschool of bij werk- en levensvraagstukken
registercoach
iemand die een erkende coachopleiding heeft gevolgd en aangesloten is bij een beroepsorganisatie zoals LVSC of NOBCO
relatiecoach
iemand die mensen helpt om hun liefdesrelatie te herstellen, te verbeteren of te verdiepen
rouwcoach
iemand die mensen ondersteunt bij het omgaan met en het verwerken van verlies, bijvoorbeeld de dood van een dierbare of ontslag
SAM-coach
iemand die mensen begeleidt en ondersteunt op basis van de Script-As-Methode (SAM), een manier om in zeven stappen negatieve emoties kwijt te raken door ze op te schrijven en in te kleuren (script) en dit script vervolgens te verbranden (as)
socialmediacoach
iemand die anderen helpt bij het gebruik van social media, bijvoorbeeld om hun bedrijf te promoten, of die jongeren leert om veilig om te gaan met social media
spijbelcoach
iemand die hardnekkige spijbelaars begeleidt om te voorkomen dat ze uitvallen en uiteindelijk hun school niet afmaken (ook antispijbelcoach genoemd)
stemcoach
iemand die anderen helpt om hun stemgebruik te verbeteren. Zangers, acteurs maar bijvoorbeeld ook mensen die moeite hebben om voor publiek te spreken, kunnen terecht bij een stemcoach (ook vocal coach genoemd).
straatcoach
iemand die (probleem)jongeren op straat in de gaten houdt en zo nodig aanspreekt op hun gedrag, vaak iemand die zelf ook in de wijk woont waar hij als coach actief is
stresscoach
iemand die mensen helpt om beter met stress te leren omgaan, om zo bijvoorbeeld een burn-out te voorkomen (zie ook burn-outcoach)
taalcoach
iemand, meestal een vrijwilliger, die anderstaligen helpt met het leren van een taal, onder andere door te oefenen met voorbeelden uit de praktijk
teamcoach
iemand die ervoor zorgt dat mensen binnen een team optimaal samenwerken
telecoaching
coaching op afstand, waarbij de coachee telefonisch of via internet contact heeft met de coach of hulpverlener
transformatiecoach
iemand die mensen helpt om te veranderen of te leren omgaan met veranderingen (ook wel verandercoach genoemd)
voedingscoach
iemand die mensen advies geeft op het gebied van voeding
vrouwencoach
iemand die specifiek vrouwen begeleidt en ondersteunt; coach speciaal voor vrouwen
wandelcoach
iemand die al wandelend door de natuur mensen begeleidt en ondersteunt, en daarbij gebruikmaakt van wat er in de omgeving gebeurt, of wat er te horen of te zien is (ook wel natuurcoach genoemd)
welzijnscoach
iemand die advies geeft op het gebied van het algehele welzijn; iemand die mensen advies geeft op het gebied van voeding en beweging
work-life-balancecoach
iemand die mensen helpt om de balans tussen werk en privé goed te houden
zelfvertrouwencoach
iemand die mensen helpt om hun zelfvertrouwen te vergroten
En wat zijn ook weer …
psychiater
iemand die zich voor zijn beroep bezighoudt met het behandelen van zeer ernstige psychische problemen, vaak veroorzaakt door een aandoening of stoornis, en hier ook medicijnen voor mag voorschrijven omdat hij medisch specialist is; arts die zich bezighoudt met zeer ernstige psychische en psychiatrische problemen. Een psychiater heeft een universitaire studie geneeskunde gevolgd, artsexamen gedaan en daarnaast een specialisatie in de psychiatrie afgerond.
psycholoog
iemand die zich voor zijn beroep bezighoudt met het behandelen van psychische problemen en die het gedrag van de mens probeert te verklaren. Een psycholoog heeft een universitaire studie psychologie afgerond, soms nog aangevuld met een specialisatie, bijvoorbeeld klinische psychologie of ontwikkelingspsychologie.
psychotherapeut
iemand die zich voor zijn beroep bezighoudt met het behandelen van vrij ernstige psychische problemen die de ontwikkeling en het functioneren van de patiënt in sterke mate belemmeren en die hiervoor vaak ook gerichte, vaak langdurige, therapie geeft. Een psychotherapeut heeft een universitaire opleiding afgerond, bijvoorbeeld in de geneeskunde, psychologie, pedagogische wetenschappen of gezondheidswetenschappen en daarna meestal een aanvullende opleiding tot psychotherapeut gevolgd. De woorden psycholoog en psychotherapeut worden door veel mensen als synoniemen van elkaar gebruikt, maar dit klopt eigenlijk niet.
therapeut
iemand die voor zijn beroep lichamelijke of psychische aandoeningen behandelt volgens een bepaalde behandelmethode met bijvoorbeeld oefeningen en hier meestal ook een gerichte opleiding voor heeft gevolgd, bijvoorbeeld een fysiotherapeut of een psychotherapeut