Aan de Universiteit Leiden is het lespakket Merci voor je brief. Taalcontact in ouder Nederlands ontwikkeld. Op basis van archiefstukken en met behulp van historische woordenboeken – waaronder het Woordenboek der Nederlandsche Taal – ontdekken leerlingen dat ontlening en codeswitching, oftewel ‘het mengen van talen’, van alle tijden zijn.
Het lespakket is te vinden op de website van het Instituut voor de Nederlandse Taal onder het kopje Onderwijs. Het bestaat uit een docentenhandleiding, een powerpointpresentatie, leerlingmateriaal en scans van een originele 19e-eeuwse brief (pagina 1, pagina 2, pagina 3, pagina 4).
In les 1 maken leerlingen kennis met de brief, geschreven door Gerardus Allebé. Hij is 25 jaar oud en schrijft vanuit Bordeaux aan zijn broer August in Amsterdam. August (zie de foto) zou een bekende schilder worden. In les 2 ontdekken de leerlingen kenmerken van 19e-eeuws Nederlands en leren ze werken met online historische woordenboeken. In les 3 doen ze een onderzoekje naar hun eigen taalgebruik en vergelijken ze hun eigen gebruik van leenwoorden en uitdrukkingen uit andere talen zoals Engels met het gebruik van Frans door Gerardus.
De transcriptie van de brief is meegeleverd, zodat het lespakket ook ingekort kan worden tot les 2 en/of les 3.
Het lespakket is ontwikkeld door Hester Groot, Andreas Krogull en Gijsbert Rutten binnen het NWO-project Pardon my French? Dutch-French language contact in the Netherlands, 1500-1900. Voor vragen en opmerkingen: g.j.rutten@hum.leidenuniv.nl.