Categorieën
Nieuws

Nieuws

Actuele berichten over het Instituut voor de Nederlandse Taal, lexicologie, terminologie en (middelen voor) taalkundig onderzoek.

  • Ben jij beter in taal dan de computer?

    27 juni 2024

    Speel mee met Duidelijke Taal! Beoordeel door de computer versimpelde zinnen op onder andere moeilijkheid en juistheid, en win een cadeaubon of goodiebag! Afbeelding: DALL-E Op de website duidelijketaal.ivdnt.org, een project van het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) en de Taalunie, kun je in een spelomgeving zinnen beoordelen op een aantal punten, zoals juistheid en complexiteit. ...

  • Ja, uhm, hoera! Vernieuwd hoofdstuk tussenwerpsels in de e-ANS

    13 juni 2024

    Deze maand publiceert het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) het vernieuwde hoofdstuk Het tussenwerpsel van de online Algemene Nederlandse Spraakkunst (e-ANS), hét naslagwerk over de Nederlandse grammatica. Tussenwerpsels, zoals ja, o, hm, hallo en sorry, vormen een bijzondere woordsoort, omdat ze zelfstandig al een hele uiting vormen. Ze drukken vaak een emotie uit, of vervullen een ...

  • Podcast: Paula Stevens over vertalen (uit het Noors)

    11 juni 2024

    Vertalen is een anoniem beroep — maar ook een zeer intensieve bezigheid, en hondsmoeilijk bovendien. Denk bijvoorbeeld maar aan alle taal- en cultuurverschillen waar je een oplossing voor moet zien te vinden. En hoe ga je om met onvertaalbare woorden en woordgrapjes, en hoe breng je de stijl van een auteur zo goed mogelijk over? Paula ...

  • Lesmodule ‘Generatieve AI en machinevertaling

    4 juni 2024

    Een praktische handleiding over generatieve AI en machinevertaling voor het onderwijs, die is ontwikkeld door de Europese Commissie, het Europees Parlement en de Universiteit Utrecht.  De lesmodule helpt jongeren beter te begrijpen wat AI is en maakt ze wegwijs in het gebruik van de nieuwe AI-tools. Ook helpt ze bij het vinden van de juiste balans tussen ...

  • Europees netwerk neologismen

    23 mei 2024

    Het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) neemt deel aan het nieuwe COST-netwerk European Network on Lexical Innovation (ENEOLI). ENEOLI brengt onderzoekers, docenten, studenten, vertalers, journalisten, taalbeleidsmakers en andere geïnteresseerden samen op het gebied van nieuwe woorden en nieuwe betekenissen in de taal. Het Europese netwerk heeft als doel de terminologie binnen het vakgebied te ...

  • Taalmodellen & lexicografie

    23 mei 2024

    Op donderdag 16 mei vond de jaarlijkse conferentie van het Zentrum  für digitale Lexikographie der deutschen Sprache (ZDL) plaats in Berlijn. Er was dit keer speciale aandacht voor de impact van grote taalmodellen op de lexicografie. Locatie van de conferentie: Berlin-Brandenburgische Akademie der Wissenschaften. Foto: Jörg Zägel, CC BY-SA 3.0 via Wikimedia Commons Het Zentrum  für digitale ...

  • Caland

    13 mei 2024

    Wie was A. Caland die een belangrijke bijdrage heeft geleverd aan de totstandkoming van de eerste editie van de Oxford English Dictionary?

  • Podcast: etymologie – waar komen onze woorden vandaan?

    30 april 2024

    Bij etymologie gaat het vaak over leenwoorden – woorden die uit andere talen komen – maar een belangrijk deel van onze woordenschat bestaat uit erfwoorden. En precies die woorden vormen het interessegebied van Yoïn van Spijk. Foto: Yoïn van Spijk (door Laura van Eerten) Erfwoorden zijn woorden die er altijd al waren, maar die door de (vele) ...

  • ‘Brus’ in het woordenboek

    4 april 2024

    Deze week zijn in België 35 kinderen op brussenkamp: een kamp speciaal voor broers en zussen van kinderen die extra zorg nodig hebben. De kinderen zijn er om een leuke tijd te beleven, maar ook om het woord brussen bekender te maken. Daarom staat vanaf vandaag het woord brus in het Woordenboek van Nieuwe Woorden. Brus ...

  • Podcast: Superbrabants

    26 maart 2024

    Dialecten dreigen te verdwijnen, maar in Brabant is iets bijzonders aan de hand: daar spreken jongeren een nieuwe vorm van dialect, waarin sommige eigenschappen worden uitvergroot. In de nieuwe aflevering van Over taal gesproken praten Raymond Noë (Onze Taal) en Laura van Eerten (INT) over dit onderwerp met Kristel Doreleijers. Raymond Noë, Kristel Doreleijers en Laura ...

  • Digitaaljaar: Carole en computerlinguïstiek

    21 maart 2024

    Op 26 februari 2024 hield onze INT-collega Carole Tiberius haar inaugurele rede: de eerste officiële toespraak in haar functie als hoogleraar computerlinguïstiek. Naast haar toegepaste wetenschappelijke werk op het Instituut voor de Nederlandse Taal zet ze zich door middel van onderzoek en onderwijs in voor het vak bij het Leiden University Centre for Linguistics. Foto: Boukje Verheij “Computerlinguistiek is ...

  • Over taal gesproken genomineerd voor Language Industry Award

    29 februari 2024

    De podcast Over taal gesproken is genomineerd voor een Language Industry Award (LIA) in de categorie ‘beste taalproject’. Stemmen kan tot 12 maart, de uitreiking is op 14 maart in Gent. De LIA’s is een wedstrijd voor actieve taalprofessionals en studenten en wordt georganiseerd door De Taalsector, het platform dat taalprofessionals met elkaar verbindt. Elk jaar reikt De Taalsector ...

  • Persbericht: Samenwerkingsverband Nationaal Taalinstituut Curaçao en Instituut voor de Nederlandse Taal

    22 februari 2024

    Op 21 februari 2024, de Internationale Dag van de Moedertaal, sloten het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) en het Nationaal Taalinstituut Curaçao (NTIC) een belangrijk samenwerkingsverband. Beide instituten gaan samenwerken aan de opbouw van een taalkundige database voor het Papiamentu, ten behoeve van de verdere beschrijving en bestudering van de taal. Het Nationaal Taalinstituut Curaçao ...

  • Prof. dr. Nicoline van der Sijs ontvangt Matthias de Vriespenning

    30 januari 2024

    Op vrijdag 26 januari 2024, tijdens het symposium ‘Taal tot op de bodem’, ontving prof. dr. Nicoline van der Sijs de Matthias de Vriespenning. Deze penning wordt bij hoge uitzondering uitgereikt aan een taalkundige die zich zeer verdienstelijk heeft gemaakt voor de taalwetenschap en de lexicologie in het bijzonder. Frieda Steurs en Nicoline van der Sijs. ...

  • Woordenlijst.org in nieuw jasje met verbeterde zoekopties

    25 januari 2024

    De website Woordenlijst.org, waar je de officiële spelling van het Nederlands vindt, heeft sinds vandaag een nieuw jasje en verbeterde en nieuwe zoekmogelijkheden. Zo krijg je relevantere suggesties als je een woord zoekt via het zoekvenster en een betere weergave van de zoekresultaten. Bovendien kun je nu ook zoeken op woordsoort en is bij veel woorden ...

  • Digitaaljaar 2024: databanken van Nicoline

    25 januari 2024

    Nicoline van der Sijs mag dan de ‘koningin van de historische taalkunde’ zijn, zoals dagblad Trouw haar ooit – terecht – omschreef, maar dat betekent niet dat ze zich vooral in het verleden begeeft. Integendeel! Nicoline heeft een ongekend grote bijdrage geleverd aan de digitalisering van het (historische) Nederlands, door het samenstellen van talloze databanken ...

  • SAILS-workshop

    24 januari 2024

    Op 8 december vond in Leiden de SAILS-workshop plaats met de titel AI and LLMs: Keeping the Linguist in the Loop. De workshop werd georganiseerd door het Leiden University Centre for Linguistics en het Instituut voor de Nederlandse Taal in samenwerking met SAILS. SAILS staat voor Society, Artificial Intelligence and Life Sciences en is een initiatief van ...

  • Historische scheepspost ‘Gekaapte Brieven’ weer online

    11 januari 2024

    Eind december zijn de Gekaapte Brieven weer beschikbaar gekomen in een nieuwe zoekapplicatie en met nieuwe, verbeterde en aangevulde metadata. Het gaat om 6000 brieven en andere documenten zoals rekeningen die in de zeventiende en achttiende eeuw als scheepspost aan Nederlandse schepen zijn meegegeven. Tijdens een van de vier oorlogen tussen de Republiek en Groot-Brittannië zijn ze door de Engelsen gekaapt, met ...

  • Podcast: het taaljaar 2023

    27 december 2023

    In deze laatste podcastaflevering van 2023 kijken we terug op het afgelopen taaljaar: wat waren de ontwikkelingen, wie zijn ons ontvallen, en wat waren de woorden van dit jaar? Onze deskundige gast daarbij is Kees van der Zwan, tot voor kort hoofdredacteur van het taaltijdschrift Onze Taal.  En behalve naar het voorbije jaar, kijken we ...

  • Podcast: 60 jaar Nederlands in Triëst

    11 december 2023

    Dit jaar bestaat de opleiding Nederlands in Triëst, Italië, 60 jaar. Ter ere daarvan maakten we een speciale aflevering van de podcast Over taal gesproken. Foto: Paola Gentile, coördinator van de opleiding Nederlands in Triëst Triëst is een van de vijf Italiaanse  steden waar je Nederlands kunt studeren.  De opleiding, die vooral tolken en vertalers aflevert, bestaat ...

  • Internationaal keurmerk Core Trust Seal voor INT

    28 november 2023

    In oktober 2023 is voor de komende drie jaar het Core Trust Seal (CTS) toegekend aan het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT). Alleen betrouwbare, digitale archieven komen in aanmerking voor dit keurmerk. Het CTS-keurmerk is ontstaan uit een samenwerking tussen DSA en WDS (World Data System of the International Science Council). De certificatie-eisen zijn ...

  • SignON-project wint onderzoeksprijs in Ierland

    28 november 2023

    Science Foundation Ireland heeft hun ‘Engaged Research of the Year 2023 Award’ toegekend aan het Europese samenwerkingsproject SignON: een drie jaar durend project om de communicatie tussen horenden, doven en slechthorenden te ondersteunen. Het SignON-project wordt gecoördineerd door de Ierse professor Andy Way van de DCU School of Computing en bestaat in totaal uit 17 Europese ...

  • EFNIL Masterscriptiewedstrijd 2023-2024

    28 november 2023

    EFNIL (Europese Federatie van Nationale Taalinstellingen) roept masterstudenten op om deel te nemen aan de wedstrijd voor de beste Europese masterscriptie op het gebied van taalgebruik, taalbeleid en meertaligheid. De uiterste inleverdatum is 15 januari 2024. De prijs De studenten van de beste drie scripties ontvangen de EFNIL Masterscriptieprijs, die bestaat uit: Een bedrag van € 1.500; een uitnodiging voor ...

  • Erik Boels nieuw lid Raad van Toezicht

    28 november 2023

    Per 1 december 2023 treedt Erik Boels toe tot de Raad van Toezicht van het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT). Hij is de opvolger van Gertine van der Vliet. Erik Boels Erik Boels is als directeur Financiën en Implementatie Strategie verbonden aan de Universiteit van Amsterdam (UvA). In die functie realiseert hij onder andere de strategische ...

  • ‘Daar is geen woord Frans bij’: nieuw boek van Nicoline van der Sijs

    22 november 2023

    Daar is geen woord Frans bij. Aan het eind van zijn Latijn zijn. Dat komt mij Spaans voor. Het Nederlands kent honderden uitdrukkingen waarin taalnamen voorkomen. In haar nieuwe boek onderzoekt Nicoline van der Sijs wat die uitdrukkingen voor beeld schetsen van andere talen. Het gebruik van vreemde talen leidt ook vaak tot spot. We zeggen ...