Nog lang niet uitgeteld: een vernieuwd hoofdstuk in de e-ANS
16 november 2023
Deze maand publiceert het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) het vernieuwde hoofdstuk Het telwoord van de online Algemene Nederlandse Spraakkunst (e-ANS). Daarin wordt beschreven welke typen telwoorden het Nederlands kent, hoe ze gevormd worden, en hoe we ze gebruiken. De Nederlandse telwoorden zitten vernuftig in elkaar. Er is een handjevol basisvormen, zoals een tot en met ...
Webinarreeks ‘Werken met online taalbronnen
2 november 2023
In oktober en november 2023 organiseren het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) en de Taalunie de webinarreeks ‘Werken met online taalbronnen’. In vier interactieve webinars krijg je handvatten om aan de slag te gaan met verschillende taalbronnen van het INT: het Corpus Hedendaags Nederlands, Woordcombinaties, de Algemene Nederlandse Spraakkunst en de Historische Woordenboeken online. ...
Letterlijk Leiden 2023
2 november 2023
Van 16 november t/m 16 december staat de stad Leiden in het teken van taal en literatuur. Met lezingen, boekpresentaties, debatten, workshops en meer. Tijdens Letterlijk Leiden kun je met het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) o.a. een talige stadswandeling maken. De themamaand trapt af met een nieuw literair festival in en rondom de Oude UB aan ...
Podcast: hoe vangen we geur in woorden?
23 oktober 2023
Waarom is het zo lastig om geuren goed te omschrijven? Hadden we vroeger meer woorden voor geur? Kun je met meer geurwoorden beter over geur praten? En hoe belangrijk is het om over geur te (kunnen) praten? Raymond Noë, Caro Verbeek & Laura van Eerten In de nieuwe aflevering van Over taal gesproken, de podcast die ...
Podcast: grammatica en gevoel
2 oktober 2023
Hoe druk je een gevoel uit in taal? Dat kan met je intonatie (‘Zie ik daar nou een béér?) of met je woordkeus (‘Shit!’), maar het kan ook door een bepaalde zinsconstructie te gebruiken. In de nieuwe aflevering van Over taal gesproken praten we daarover met taalkundige Ronny Boogaart. Ronny Boogaart ‘Wat zit je nou te lachen ...
Nu online: De Digitale Pallas
13 september 2023
Russisch woordenboek uit 1790-1791 met 300 begrippen in 311 talen In de achttiende eeuw werd een ‘kat’ in het Sranantongo man-boesi-boesi genoemd. Althans, volgens het Russische vergelijkende woordenboek van alle talen en dialecten, dat in opdracht van de Russische keizerin Catharina de Grote werd samengesteld door de Pruisische geleerde Peter Simon Pallas. Dat historische woordenboek is ...
Week van het Nederlands 2023
12 september 2023
Van 30 september tot 7 oktober 2023 vindt de negende editie van de Week van het Nederlands plaats. De organisatie is in handen van Vlaams-Nederlands Huis deBuren en wordt mee gefinancierd door de Taalunie. Tijdens de week presenteert het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) een webinarreeks, een juridisch woordenboek en een podcastaflevering over ...
Lespakket ‘Merci voor je brief’
5 september 2023
In het lespakket Merci voor je brief ontdekken leerlingen op basis van archiefstukken en met behulp van woordenboeken dat ontlening en codeswitching – het mengen van talen – van alle tijden zijn.
Het Glossarium Trevirense
31 augustus 2023
In 1973 bezorgde Piet van Sterkenburg een uitgave van het Glossarium Harlemense en in 1977 van het Glossarium Bernense (samen met Louis de Man). Nu vijftig jaar later is het de beurt aan de Latijns-Middelnederlandse woordenlijst uit de Stadtbibliothek van Trier, het zogeheten Glossarium Trevirense (Codex 1125/2059 Stadtbibliothek Trier). Foto: Laura van Eerten Aandacht wordt in deze ...
Presentatie Juridisch Woordenboek Nederlands-Spaans
23 augustus 2023
Op woensdag 4 oktober 2023, tijdens de Week van het Nederlands, presenteerden het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) en de Stichting Rechtstaal – Lingua Iuris de digitale versie van Oosterveld & Vuyk, Juridisch Woordenboek Nederlands-Spaans II (JWSII). JWSII staat onder redactie van Consuelo Oosterveld-Egas Repáraz en mr. Theresa Munneke-Lourens, met medewerking van drs. Margriet ...
Persbericht – Koosjer & Sjoa: online woordenboek van Hebreeuwse en Jiddisje woorden in het Nederlands
10 augustus 2023
Wat is de herkomst van mazzel, schrijf je kosjer of koosjer, wat betekent Sjoa en waar ligt de klemtoon? Het Nederlands bevat veel woorden uit het Hebreeuws. Sofeer, het digitale woordenboek van Hebreeuwse en Jiddisje woorden in het Nederlands, geeft informatie over spelling, betekenis, uitspraak en herkomst. Het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) heeft nu een vernieuwde versie van het woordenboek online ...
Podcast: Smous en het n-woord, taalhistoricus Ewoud Sanders over het schrappen van beledigende woorden
4 juli 2023
Moet je het n-woord en woorden als smous uit het woordenboek schrappen? En uit historische uitgaven? En uit ons dagelijks taalgebruik? Ewoud Sanders In de nieuwste aflevering van de podcast Over taal gesproken praten we met taalhistoricus Ewoud Sanders, die onlangs het boek Het n-woord publiceerde, over de geschiedenis van deze beladen term. En we spreken met Peggy Bouva, die in de ...
META-FORUM: het Nederlands staat er digitaal goed voor in Europa
28 juni 2023
Op 27 juni 2023 vond in Brussel het META-FORUM plaats, de internationale conferentie over state of the art taaltechnologieën voor de meertalige informatiemaatschappij. Tijdens de conferentie werd het boek European Language Equality. A Strategic Agenda for Digital Language Equality gepresenteerd. Het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) en de Universiteit Antwerpen schreven het hoofdstuk voor ...
Nieuwe versie Database Geschiedenis Nederlandse Taalkunde
22 juni 2023
In 1852 publiceerde de Nederlandse taalkundige Matthias de Vries zijn ontwerp voor het Woordenboek der Nederlandsche Taal. Marten Le Mayre bracht in 1606 een leerboekje voor Engelsen uit met ‘the true and perfect way to learne the Dutch tongue’. Twee voorbeelden van belangrijke taalkundige werken met historische waarde, die nu door het Instituut voor de ...
Succesrecept voor een nieuw woord
6 juni 2023
Tentsletje, moordstrookje, knaldrang en knuffelcontact. Allemaal nieuwe woorden, maar wat bepaalt het succes en de levensduur van deze woorden? Ella Van Lint deed voor haar scriptie aan de KU Leuven onderzoek naar de levensloop van neologismen. Daarvoor gebruikte ze onder andere het Woordenboek van Nieuwe Woorden (WNW) en het Corpus Hedendaags Nederlands (CHN), gemaakt op ...
Persbericht: Invloed van het Engels op verschillende talen vergelijken met de Global Anglicism Database (GLAD)
25 mei 2023
In het Japans komen meer Engelse leenwoorden voor dan in het Nederlands. In het Nederlands worden die Engelse woorden vaker letterlijk vertaald dan in het Japans. Dit soort informatie is te vinden in de Global Anglicism Database (GLAD) die het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) nu openbaar heeft gemaakt. Meeting, inzoomen en selfie. Dat het ...
Verhuizing servers
10 mei 2023
Op woensdag 24 mei 2023 zijn alle websites en applicaties van het Instituut voor de Nederlandse Taal offline vanwege een verhuizing van de servers. Dit gebeurt om onze capaciteit te vergroten en de verbinding met de websites te versnellen. De servers van het instituut zijn ondergebracht in het datacentrum van Universiteit Leiden. Het datacentrum ...
Podcast: Meertaligheid – goed voor je brein en goed voor de samenleving
25 april 2023
Op school, op werk, op straat en soms ook thuis: ons leven wordt steeds meertaliger. Wat zijn daarvan de gevolgen? Anne-Mieke Thieme (foto: Laura van Eerten) Raken we in de war van al die talen, of is het juist goed voor ons? Goed voor ons brein, goed voor de economie, goed voor de samenleving? In de nieuwe ...
Vacature managementassistent
12 april 2023
Wij zoeken per 1 oktober 2023 een enthousiaste en energieke managementassistent (16-20 uur, in te vullen op woensdag, donderdag en vrijdag). Ben jij die spin in het web en een kei in plannen en organiseren? Vind je het leuk om in brede zin administratieve ondersteuning te geven in een interessante organisatie? Dan hebben wij een ...
Openbaar taalmodel OpenGPT-X
29 maart 2023
Het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) werkt mee aan OpenGPT-X: de wetenschappelijke tegenhanger van het taalmodel dat ten grondslag ligt aan ChatGPT. Het taalmodel achter ChatGPT is namelijk niet openbaar. OpenGPT-X-modellen zullen wel vrij toegankelijk zijn. In het Duitse project OpenGPT-X werken verschillende partijen samen aan een het – vanaf nul – opbouwen van een aantal taalmodellen, ...
Overlijdensbericht Paul Rüpp 1957-2023
29 maart 2023
Op 26 maart is Paul Rüpp overleden, onze voormalige voorzitter van de Raad van Toezicht. Het Instituut voor de Nederlandse Taal is verdrietig om het verlies van een bevlogen bestuurder die ons instituut mee heeft vormgegeven. Paul Rüpp is kort na de oprichting van het Instituut voor de Nederlandse Taal in 2016 toegetreden tot de Raad ...
Podcast: ChatGPT, een hallucinerende babbelaar
28 maart 2023
Opeens was het er, en nu al niet meer weg te denken: ChatGPT, een geavanceerde chatbot die alles lijkt te kunnen als het om schrijven en vertalen gaat. In de nieuwe aflevering van Over taal gesproken, de podcast die we samen met Onze Taal maken, spreken we drie deskundigen over wat ChatGPT allemaal kan, wat ...
Persbericht: Samenwerking INT en DPG Media
9 maart 2023
Om ontwikkelingen in het hedendaagse Nederlands in kaart te brengen legt het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) het Corpus Hedendaags Nederlands (CHN) aan: een steeds groeiende verzameling van Nederlandstalige teksten uit onder meer kranten. Onlangs heeft het INT een overeenkomst gesloten met DPG Media, het grootste mediabedrijf van Nederland en België. Hierdoor is het ...
Uitslag Taalkundeolympiade 2023
28 februari 2023
Afgelopen zaterdag werd aan de Universiteit Leiden de uitslag bekendgemaakt van de 23e Taalkundeolympiade.
Podcast: Wat zegt je naam over jou?
28 februari 2023
Wat zegt je naam over jou? Eigenlijk niet zo veel, maar des te meer over je ouders — aldus naamkundige en voornamenexpert Gerrit Bloothooft. Gerrit Bloothooft (foto: gerritbloothooft.nl) We spraken hem over het verschil tussen traditionele en modenamen, over hoe belangrijk vernoeming nog is, over voornamen als middel om je te onderscheiden, en over hoe ouders vooral ...
Categorieën
Nieuws
Actuele berichten over het Instituut voor de Nederlandse Taal, lexicologie, terminologie en (middelen voor) taalkundig onderzoek.