Categorieën
Nieuws

Nieuws

Actuele berichten over het Instituut voor de Nederlandse Taal, lexicologie, terminologie en (middelen voor) taalkundig onderzoek.

  • Presentatie Juridisch Woordenboek Nederlands-Spaans

    23 augustus 2023

    Op woensdag 4 oktober 2023, tijdens de Week van het Nederlands, presenteerden het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) en de Stichting Rechtstaal – Lingua Iuris de digitale versie van Oosterveld & Vuyk, Juridisch Woordenboek Nederlands-Spaans II (JWSII). JWSII staat onder redactie van Consuelo Oosterveld-Egas Repáraz en mr. Theresa Munneke-Lourens, met medewerking van drs. Margriet ...

  • Persbericht – Koosjer & Sjoa: online woordenboek van Hebreeuwse en Jiddisje woorden in het Nederlands

    10 augustus 2023

    Wat is de herkomst van mazzel, schrijf je kosjer of koosjer, wat betekent Sjoa en waar ligt de klemtoon? Het Nederlands bevat veel woorden uit het Hebreeuws. Sofeer, het digitale woordenboek van Hebreeuwse en Jiddisje woorden in het Nederlands, geeft informatie over spelling, betekenis, uitspraak en herkomst. Het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) heeft nu een vernieuwde versie van het woordenboek online ...

  • Podcast: Smous en het n-woord, taalhistoricus Ewoud Sanders over het schrappen van beledigende woorden

    4 juli 2023

    Moet je het n-woord en woorden als smous uit het woordenboek schrappen? En uit historische uitgaven? En uit ons dagelijks taalgebruik? Ewoud Sanders In de nieuwste aflevering van de podcast Over taal gesproken praten we met taalhistoricus Ewoud Sanders, die onlangs het boek Het n-woord publiceerde, over de geschiedenis van deze beladen term. En we spreken met Peggy Bouva, die in de ...

  • META-FORUM: het Nederlands staat er digitaal goed voor in Europa

    28 juni 2023

    Op 27 juni 2023 vond in Brussel het META-FORUM plaats, de internationale conferentie over state of the art taaltechnologieën voor de meertalige informatiemaatschappij. Tijdens de conferentie werd het boek European Language Equality. A Strategic Agenda for Digital Language Equality gepresenteerd. Het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) en de Universiteit Antwerpen schreven het hoofdstuk voor ...

  • Nieuwe versie Database Geschiedenis Nederlandse Taalkunde

    22 juni 2023

    In 1852 publiceerde de Nederlandse taalkundige Matthias de Vries zijn ontwerp voor het Woordenboek der Nederlandsche Taal. Marten Le Mayre bracht in 1606 een leerboekje voor Engelsen uit met ‘the true and perfect way to learne the Dutch tongue’. Twee voorbeelden van belangrijke taalkundige werken met historische waarde, die nu door het Instituut voor de ...

  • Succesrecept voor een nieuw woord

    6 juni 2023

    Tentsletje, moordstrookje, knaldrang en knuffelcontact. Allemaal nieuwe woorden, maar wat bepaalt het succes en de levensduur van deze woorden? Ella Van Lint deed voor haar scriptie aan de KU Leuven onderzoek naar de levensloop van neologismen. Daarvoor gebruikte ze onder andere het Woordenboek van Nieuwe Woorden (WNW) en het Corpus Hedendaags Nederlands (CHN), gemaakt op ...

  • Persbericht: Invloed van het Engels op verschillende talen vergelijken met de Global Anglicism Database (GLAD)

    25 mei 2023

    In het Japans komen meer Engelse leenwoorden voor dan in het Nederlands. In het Nederlands worden die Engelse woorden vaker letterlijk vertaald dan in het Japans. Dit soort informatie is te vinden in de Global Anglicism Database (GLAD) die het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) nu openbaar heeft gemaakt. Meeting, inzoomen en selfie. Dat het ...

  • Verhuizing servers

    10 mei 2023

    Op woensdag 24 mei 2023 zijn alle websites en applicaties van het Instituut voor de Nederlandse Taal offline vanwege een verhuizing van de servers. Dit gebeurt om onze capaciteit te vergroten en de verbinding met de websites te versnellen. De servers van het instituut zijn ondergebracht in het datacentrum van Universiteit Leiden. Het datacentrum ...

  • Podcast: Meertaligheid – goed voor je brein en goed voor de samenleving

    25 april 2023

    Op school, op werk, op straat en soms ook thuis: ons leven wordt steeds meertaliger. Wat zijn daarvan de gevolgen? Anne-Mieke Thieme (foto: Laura van Eerten) Raken we in de war van al die talen, of is het juist goed voor ons? Goed voor ons brein, goed voor de economie, goed voor de samenleving? In de nieuwe ...

  • Vacature managementassistent

    12 april 2023

    Wij zoeken per 1 oktober 2023 een enthousiaste en energieke managementassistent (16-20 uur, in te vullen op woensdag, donderdag en vrijdag). Ben jij die spin in het web en een kei in plannen en organiseren? Vind je het leuk om in brede zin administratieve ondersteuning te geven in een interessante organisatie? Dan hebben wij een ...

  • Openbaar taalmodel OpenGPT-X

    29 maart 2023

    Het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) werkt mee aan OpenGPT-X: de wetenschappelijke tegenhanger van het taalmodel dat ten grondslag ligt aan ChatGPT. Het taalmodel achter ChatGPT is namelijk niet openbaar. OpenGPT-X-modellen zullen wel vrij toegankelijk zijn. In het Duitse project OpenGPT-X werken verschillende partijen samen aan een het – vanaf nul – opbouwen van een aantal taalmodellen, ...

  • Overlijdensbericht Paul Rüpp 1957-2023

    29 maart 2023

    Op 26 maart is Paul Rüpp overleden, onze voormalige voorzitter van de Raad van Toezicht. Het Instituut voor de Nederlandse Taal is verdrietig om het verlies van een bevlogen bestuurder die ons instituut mee heeft vormgegeven. Paul Rüpp is kort na de oprichting van het Instituut voor de Nederlandse Taal in 2016 toegetreden tot de Raad ...

  • Podcast: ChatGPT, een hallucinerende babbelaar

    28 maart 2023

    Opeens was het er, en nu al niet meer weg te denken: ChatGPT, een geavanceerde chatbot die alles lijkt te kunnen als het om schrijven en vertalen gaat. In de nieuwe aflevering van Over taal gesproken, de podcast die we samen met Onze Taal maken, spreken we drie deskundigen over wat ChatGPT allemaal kan, wat ...

  • Persbericht: Samenwerking INT en DPG Media

    9 maart 2023

    Om ontwikkelingen in het hedendaagse Nederlands in kaart te brengen legt het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) het Corpus Hedendaags Nederlands (CHN) aan: een steeds groeiende verzameling van Nederlandstalige teksten uit onder meer kranten. Onlangs heeft het INT een overeenkomst gesloten met DPG Media, het grootste mediabedrijf van Nederland en België. Hierdoor is het ...

  • Uitslag Taalkundeolympiade 2023

    28 februari 2023

    Afgelopen zaterdag werd aan de Universiteit Leiden de uitslag bekendgemaakt van de 23e Taalkundeolympiade.

  • Podcast: Wat zegt je naam over jou?

    28 februari 2023

    Wat zegt je naam over jou? Eigenlijk niet zo veel, maar des te meer over je ouders — aldus naamkundige en voornamenexpert Gerrit Bloothooft. Gerrit Bloothooft (foto: gerritbloothooft.nl) We spraken hem over het verschil tussen traditionele en modenamen, over hoe belangrijk vernoeming nog is, over voornamen als middel om je te onderscheiden, en over hoe ouders vooral ...

  • Sterfdag Pieter Weiland

    26 januari 2023

    Vandaag is het de 181e sterfdag van Pieter Weiland (1754-1842), een belangrijke grammaticus en lexicograaf. Weiland is vooral bekend geworden omdat hij in opdracht van de regering een Nederduitsche spraakkunst (1805) heeft geschreven. Samen met de spellingregeling die de Leidse hoogleraar Matthijs Siegenbeek (1774-1854) in 1804 had gepubliceerd, vormde Weilands spraakkunst vele decennia de officiële Nederlandse ...

  • Audiotour ‘Weg van woorden’

    10 januari 2023

    Bekijk de binnenstad van Leiden eens door een talige bril en loop de ‘Weg van woorden’: een stadswandeling die Roland de Bonth en Laura van Eerten van het Instituut voor de Nederlandse Taal maakten voor het taalfestival Letterlijk Leiden. Afbeelding: Laura van Eerten Tijdens deze wandeling van ongeveer 2 kilometer kom je meer te weten over Leiden ...

  • Podcast: Leonie Cornips over de ‘animal turn’ in de taalkunde

    10 januari 2023

    Onderzoek naar dierentaal: lange tijd een no-go in de taalkunde, maar langzaam lijkt daar nu verandering in te komen. In de nieuwe aflevering van Over taal gesproken, de podcast die we samen met het Genootschap Onze Taal maken, spreken we Leonie Cornips over dit onderwerp. Leonie Cornips en haar stier Piet. Foto: Henk van de ...

  • Persbericht: Mieke Zaanen nieuwe voorzitter Raad van Toezicht

    19 december 2022

    Op 1 december 2022 is Mieke Zaanen benoemd als nieuwe voorzitter van de Raad van Toezicht van het Instituut voor de Nederlandse Taal. Ze is daarmee de opvolger van Paul Rüpp. Mieke Zaanen trad in 2015 aan als eerste vrouwelijke algemeen directeur van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW). Tijdens haar directeurschap gaf ze met ...

  • Terminologieconferentie: domeinverlies en -winst

    8 december 2022

    Op 20 en 21 april 2023 organiseert NL-Term samen met het Instituut voor de Nederlandse Taal, de European Association for Terminology (EAFT) en Infoterm de internationale conferentie ‘Terminology: Domain Loss and Gain’. Tot 15 december mogen er nog voorstellen voor lezingen worden ingediend. Het concept domeinverlies is ontstaan in de Scandinavische landen in de jaren negentig ...

  • Letterlijk Leiden

    10 november 2022

    Van 17 november t/m 18 december staat de stad Leiden in het teken van taal en literatuur. Met lezingen, boekpresentaties, debatten, workshops en meer. Tijdens Letterlijk Leiden kun je met het Instituut voor de Nederlandse Taal, gevestigd aan het Rapenburg in Leiden, een stadswandeling maken, een pubquiz spelen over taal en een podcast luisteren over ...

  • Matthias de Vries aan het woord

    9 november 2022

    Ter gelegenheid van de 202e geboortedag van Matthias de Vries op 9 november stelt het Instituut voor de Nederlandse Taal de pdf-versie van het boek Matthias de Vries aan het woord (2020) gratis ter beschikking. Op 9 november 2020 was het precies tweehonderd jaar geleden dat de Nederlandse taal- en letterkundige Matthias de Vries werd ...

  • Persbericht: Frieda Steurs ontvangt Simon Stevinpenning

    24 oktober 2022

    Tijdens de TiNT-dag op 21 oktober 2022 ontving prof. dr. Frieda Steurs, directeur van het Instituut voor de Nederlandse Taal en hoogleraar aan de KU Leuven, de Simon Stevinpenning: een onderscheiding voor een wetenschapper die zich zeer verdienstelijk maakt voor de Nederlandstalige terminologie en vaktaal. Joost Buysschaert, emeritus hoogleraar UGent en covoorzitter van NL-Term, sprak bij ...

  • Vernieuwd hoofdstuk Woordvorming en woordstructuur in de e-ANS

    20 oktober 2022

    Deze maand publiceert het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) het vernieuwde hoofdstuk ‘Woordvorming en woordstructuur‘ van de online Algemene Nederlandse Spraakkunst (e-ANS). Daarin wordt beschreven op welke manieren we in het Nederlands nieuwe woorden kunnen maken, en welke betekenisvolle elementen we kunnen onderscheiden in bestaande woorden.   Het woord appeltaart, bijvoorbeeld, is een samenstelling, een veelgebruikte ...