Het EK-voetbal is weer begonnen. En dat is niet alleen voor de voetballiefhebber maar ook voor de taalliefhebber weer genieten geblazen. Want er wordt rond de wedstrijden flink wat afgepraat, waarbij de mooiste constructies opduiken. Een voorbeeld daarvan is:
- Elke ploeg kan een Wout Weghorst gebruiken.
Dat een is apart, want voor een eigennaam zetten we normaal gesproken geen lidwoord:
- Weer een mooie actie van Cody Gakpo.
- Speelt Kylian Mbappé mee?
Het kan natuurlijk wel. Denk maar aan Bedoel je dé Marco van Basten? Of: Er kwam ene Joost voor je aan de deur. Ook zie je vaak zinnen als:
- Is dat een Van Gogh?
Met een bedoelen we hier niet Van Gogh zelf, maar een van zijn werken. Zo zouden we de zin met Wout Weghorst ook kunnen interpreteren, maar dat wordt hier vast niet bedoeld.
Iemand van het type…
Eerder dit seizoen konden we in het tv-programma Studio Voetbal horen:
- Ik kan me gewoon niet voorstellen dat een Sarina Wiegman in de kleedkamer stapt bij een Rafael van der Vaart.
Hierbij ging de discussie over vrouwencoaches in het mannenvoetbal. En net als bij een Wout Weghorst gaat het hier niet per se om Sarina Wiegman of Rafael van der Vaart zelf, maar om iemand van dat type. Een zou je dus kunnen vervangen door iemand van het type: Elke ploeg kan iemand van het type Wout Weghorst gebruiken.
We zeggen ook wel dat we in dit geval Sarina Wiegman, Rafael van der Vaart en Wout Weghorst beschouwen als exemplarisch voor hun type: Wout Weghorst als het typische breekijzer, Sarina Wiegman als (in dit geval) een typische vrouwencoach en Rafael van der Vaart als een typische mannelijke voetballer in de kleedkamer. Kortom, op grammaticagebied nu al een EK-voetbal om van te smullen.
- Lees meer over het gebruik van lidwoorden bij eigennamen in de Algemene Nederlandse Spraakkunst.