Waar komt ‘mijn competentie hebben’ vandaan?
14 juni 2012
De vraag luidde: “Als wij voldoende hadden gegeten en niet nog eens opgeschept wilden hebben, moesten wij zeggen: ‘Ik heb mijn competentie.’ Nu kan ik nergens terugvinden waar dit vreemde gezegde vandaan komt. Kunt u helderheid verschaffen?” Voor het antwoord moeten we diep in het verleden duiken. Als we genoeg gegeten hebben, kunnen we neutraal zeggen ...
Hoe is de betekenis van het woord ‘kruiperig’ te verklaren vanuit ‘kruipen’?
7 juni 2012
Het woord kruiperig is een regelmatige afleiding van de stam van het werkwoord kruipen met het achtervoegsel -erig. Het suffix -erig is productief, dat wil zeggen dat het nog altijd gebruikt wordt om er woorden mee te vormen. Meestal wordt het achter een werkwoordstam geplakt (bijterig, huilerig, rillerig), maar ook wel achter een bijvoeglijk naamwoord ...
Wat is de betekenis van ‘koeterwaals’?
7 juni 2012
Koeterwaals is een term die gebruikt wordt om onbegrijpelijk taalgebruik aan te duiden. De oudste vermelding van koeterwaals dateert uit de negentiende eeuw, maar al in de zeventiende eeuw vinden we in het Nederlands het zelfstandig naamwoord koeterwaal voor ‘iemand die een onverstaanbare/onbegrijpelijke taal spreekt’ en het werkwoord koeterwalen ‘een onverstaanbare/onbegrijpelijke taal spreken’. Ook koeterwaals is ...
Waarom staat het werkwoord ‘zich beseffen’ niet in de woordenboeken?
7 juni 2012
Zich beseffen is een contaminatie van twee werkwoorden die hetzelfde betekenen, namelijk zich realiseren en beseffen. Onder invloed van het formelere zich realiseren is men in de spreektaal ten onrechte ook beseffen als wederkerend werkwoord gaan gebruiken en worden constructies als ik besef me dat ik fout zit en zij beseft zich niet wat zij ...
Wat heeft een ‘moedervlek’ met moeders te maken?
1 juni 2012
Een moedervlek is een donkere pigmentvlek op de huid. Vroeger dacht men dat deze vlekken aangeboren waren, maar meestal ontstaan ze pas in de eerste jaren na de geboorte. Het woord komt al zeker sinds 1761 in het Nederlands voor. Zulke vlekken werden vroeger ook wel maanvlekken of muizenvlekken genoemd. De benaming moedervlek verwijst naar de ...
Categorieën
Woordbaak
Waarom noemen we een foto kiekje? Hoe is het woord hamvraag ontstaan? Wat is een spoonerisme? In de rubriek Woordbaak beantwoorden onze taalkundigen vragen over de betekenis of herkomst van opmerkelijke Nederlandse woorden.