In welke mate verschilt het denken over taalvariatie en -normen in gebieden waar het Nederlands gesproken wordt? Promovenda Frauke Vervaeke van de Universiteit Gent doet daar onderzoek naar, en is op zoek naar Nederlanders. Het Nederlands varieert van plaats tot plaats en van land tot land. Hoe beoordelen Nederlandstaligen die variatie? Zijn ze zich er…
Redactie
Categorieën
EU-concours voor vertalers
Het Europees Bureau voor personeelsselectie (EPSO) heeft het EU-concours voor vertalers met Nederlands als hoofdtaal geopend. Solliciteren kan tot 14 januari 2025 12.00 uur. De belangrijkste taak van vertalers bij de Europese Unie is het leveren van vertalingen van hoge kwaliteit binnen de gestelde termijnen en het verstrekken van andere taaldiensten, en aldus de Europese…
Vandaag publiceert het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) het vernieuwde hoofdstuk Het adjectief van de online Algemene Nederlandse Spraakkunst (e-ANS), hét naslagwerk over de Nederlandse grammatica. Adjectieven, of bijvoeglijke naamwoorden, drukken een eigenschap van iets of iemand uit. Veel adjectieven kunnen op verschillende manieren gebruikt worden in een zin, zoals voor een zelfstandig naamwoord (een…
Op mijnNederlands.org staat een nieuwe verzameling lesmaterialen over vertaaltools voor docenten Nederlands die vertaalonderwijs aanbieden. De lesmaterialen zijn gemaakt door De Taalsector en Drongo, in opdracht van de Taalunie en het Instituut voor de Nederlandse Taal. Donderdag 28 november 2024 werden de nieuwe lesmaterialen gepresenteerd tijdens een webinar. Het webinar is hieronder terug te kijken.…
Categorieën
Podcast: het Papiaments
Het Papiaments is de moedertaal van de meeste inwoners van Aruba, Bonaire en Curaçao. Maar wat weten we verder eigenlijk van de taal? Hoe is deze creooltaal ontstaan? Hoe is de verhouding met het Nederlands, dat ook een officiële taal is op de drie eilanden? En hoe zit het met die talen in het onderwijs?…
Categorieën
Nieuw boek: Taal in transformatie
Op 26 november verscheen Taal in transformatie. Technologie, economie, en de kracht van generatieve AI, geschreven door Frieda Steurs. Het eerste exemplaar werd tijdens de boekpresentatie in Den Haag overhandigd aan Gunther Van Neste, algemeen secretaris van de Taalunie. Het nieuwe boek van INT-directeur Frieda Steurs gaat over de positie van het Nederlands in deze veranderende wereld,…
Categorieën
INT-gastonderzoekers
Als kennisinstelling die zich inzet voor internationale samenwerking en uitwisseling, verwelkomt het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) gastonderzoekers van over de hele wereld. Het programma biedt gasten toegang tot de faciliteiten van het INT (inclusief de Universiteitsbibliotheek Leiden) zodat ze onderzoek kunnen doen naar een vooraf overeengekomen onderwerp. INT research fellows As a knowledge…
Categorieën
EFNIL Masterscriptiewedstrijd 2024-2025
EFNIL (Europese Federatie van Nationale Taalinstellingen) roept masterstudenten op om deel te nemen aan de wedstrijd voor de beste Europese masterscriptie op het gebied van taalgebruik, taalbeleid en meertaligheid. De uiterste inleverdatum is 15 januari 2025. Dit is de zesde editie van de EFNIL-scriptieprijs. Kijk hier voor de winnaars van de voorgaande edities. De prijs De studenten van…
Op de website duidelijketaal.ivdnt.org, een project van de Taalunie en het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT), kon je in een spelomgeving zinnen beoordelen op een aantal punten, zoals juistheid en complexiteit. Hoe meer vragen de deelnemers beantwoordden, hoe hoger de score. Ook de correctheid en doordachtheid van de antwoorden telden mee, net als de snelheid…
Categorieën
Vacature taalkundig assistent
Ben je geboeid door de Nederlandse taal? Ben je op zoek naar een uitdagende baan waarbij je niet alleen vragen van onderzoekers en gebruikers beantwoordt maar ook zelf praktisch met taaldata aan de slag kan gaan? Dan is het Instituut voor de Nederlandse Taal iets voor jou. Het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) in…
Categorieën
Vacature directeur/bestuurder INT
Met ingang van 1 september 2025 is het INT op zoek naar een nieuwe directeur/bestuurder. Solliciteren kan t/m 22 november 2024. Het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) is een uniek kennisinstituut dat voor het hele Nederlandse taalgebied (Nederland en de Caribische rijksdelen, Vlaanderen en Suriname) de digitale taalinfrastructuur naar een wetenschappelijk hoger niveau tilt…
Categorieën
3 oktoberwoordenboekje
Rond 3 oktober zijn talloze woorden te horen die rond het Leidens Ontzet en de viering ervan een rol spelen. Het Instituut voor de Nederlandse Taal, gevestigd in Leiden, maakte er dit gelegenheidswoordenboekje voor.
Categorieën
Week van het Nederlands 2024
Van 28 september t/m 5 oktober 2024 vindt de tiende editie van de Week van het Nederlands plaats, een samenwerking van Vlaams-Nederlands huis deBuren en de Taalunie. Tijdens deze week verschijnt een nieuw seizoen van onze podcast Waar komt pindakaas vandaan? (samen met Onze Taal) en organiseren we (samen met de Taalunie) twee webinars: over…
Op Taaladvies.net vind je de antwoorden op enkele duizenden concrete vragen over taal die vaak aan taaladviesdiensten in Nederland en België gesteld worden – bijvoorbeeld over woordgebruik, spelling, grammatica of leestekens. De website is genomineerd voor de verkiezing Website van het Jaar in de categorie Educatie & opleiding. De ‘Website van het Jaar’-verkiezing wordt jaarlijks georganiseerd door Emerce in samenwerking…
Categorieën
Taalboekenprijs 2024
Dit najaar wordt voor de zesde keer de Taalboekenprijs toegekend. Eén van de vijf genomineerde boeken is Daar is geen woord Frans bij. Het beeld van vreemde talen in Nederlandse uitdrukkingen, geschreven door Nicoline van der Sijs. De Taalboekenprijs is in 2019 in het leven geroepen door Onze Taal in samenwerking met de culturele organisatie Algemeen-Nederlands Verbond…
Categorieën
Podcast: Over taal gesproken & Meneer Van Dale
In deze speciale, gecombineerde zomeraflevering praten Laura van Eerten (Instituut voor de Nederlandse Taal) en Raymond Noë (Onze Taal) met Jaap Parqui, alias Meneer Van Dale, van de gelijknamige podcast. Overdag is Jaap uitgever bij Van Dale, en we spraken hem over zijn werk daar, hoe het is en hoe het was. Maar Jaap ondervraagt…
Categorieën
Podcast: de uitspraak van de R
Geen klank is zo variabel als de r. Je hebt de (rollende) tongpunt-r, de huig-r en de Gooise r, of beter gezegd, de randstad-r. Maar dan heb je ook nog de typisch Haagse r, en soms valt de r helemaal weg. Hoeveel r’en zijn er eigenlijk? Koen Sebregts deed jarenlang onderzoek naar de klank, en…
Categorieën
Ben jij beter in taal dan de computer?
Speel mee met Duidelijke Taal! Beoordeel door de computer versimpelde zinnen op onder andere moeilijkheid en juistheid, en win een cadeaubon of goodiebag! Op de website duidelijketaal.ivdnt.org, een project van het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) en de Taalunie, kun je in een spelomgeving zinnen beoordelen op een aantal punten, zoals juistheid en complexiteit. Je…
Deze maand publiceert het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) het vernieuwde hoofdstuk Het tussenwerpsel van de online Algemene Nederlandse Spraakkunst (e-ANS), hét naslagwerk over de Nederlandse grammatica. Tussenwerpsels, zoals ja, o, hm, hallo en sorry, vormen een bijzondere woordsoort, omdat ze zelfstandig al een hele uiting vormen. Ze drukken vaak een emotie uit, of vervullen…
Vertalen is een anoniem beroep — maar ook een zeer intensieve bezigheid, en hondsmoeilijk bovendien. Denk bijvoorbeeld maar aan alle taal- en cultuurverschillen waar je een oplossing voor moet zien te vinden. En hoe ga je om met onvertaalbare woorden en woordgrapjes, en hoe breng je de stijl van een auteur zo goed mogelijk over?…
Categorieën
Lesmodule ‘Generatieve AI en machinevertaling’
Een praktische handleiding over generatieve AI en machinevertaling voor het onderwijs, die is ontwikkeld door de Europese Commissie, het Europees Parlement en de Universiteit Utrecht. De lesmodule helpt jongeren beter te begrijpen wat AI is en maakt ze wegwijs in het gebruik van de nieuwe AI-tools. Ook helpt ze bij het vinden van de juiste balans…
Categorieën
Europees netwerk neologismen
Het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) neemt deel aan het nieuwe COST-netwerk European Network on Lexical Innovation (ENEOLI). ENEOLI brengt onderzoekers, docenten, studenten, vertalers, journalisten, taalbeleidsmakers en andere geïnteresseerden samen op het gebied van nieuwe woorden en nieuwe betekenissen in de taal. Het Europese netwerk heeft als doel de terminologie binnen het vakgebied te…
Categorieën
Taalmodellen & lexicografie
Op donderdag 16 mei vond de jaarlijkse conferentie van het Zentrum für digitale Lexikographie der deutschen Sprache (ZDL) plaats in Berlijn. Er was dit keer speciale aandacht voor de impact van grote taalmodellen op de lexicografie. Het Zentrum für digitale Lexikographie der deutschen Sprache (ZDL) wijdt zich sinds 2019 aan de documentatie van de hedendaagse…
Bij etymologie gaat het vaak over leenwoorden – woorden die uit andere talen komen – maar een belangrijk deel van onze woordenschat bestaat uit erfwoorden. En precies die woorden vormen het interessegebied van Yoïn van Spijk. Erfwoorden zijn woorden die er altijd al waren, maar die door de (vele) eeuwen heen wel aanzienlijk veranderd zijn.…
Categorieën
‘Brus’ in het woordenboek
Deze week zijn in België 35 kinderen op brussenkamp: een kamp speciaal voor broers en zussen van kinderen die extra zorg nodig hebben. De kinderen zijn er om een leuke tijd te beleven, maar ook om het woord brussen bekender te maken. Daarom staat vanaf vandaag het woord brus in het Woordenboek van Nieuwe Woorden.…
Categorieën
Podcast: Superbrabants
Dialecten dreigen te verdwijnen, maar in Brabant is iets bijzonders aan de hand: daar spreken jongeren een nieuwe vorm van dialect, waarin sommige eigenschappen worden uitvergroot. In de nieuwe aflevering van Over taal gesproken praten Raymond Noë (Onze Taal) en Laura van Eerten (INT) over dit onderwerp met Kristel Doreleijers. Taalkundige Kristel Doreleijers doet onderzoek…
Categorieën
Digitaaljaar: Carole en computerlinguïstiek
Op 26 februari 2024 hield onze INT-collega Carole Tiberius haar inaugurele rede: de eerste officiële toespraak in haar functie als hoogleraar computerlinguïstiek. Naast haar toegepaste wetenschappelijke werk op het Instituut voor de Nederlandse Taal zet ze zich door middel van onderzoek en onderwijs in voor het vak bij het Leiden University Centre for Linguistics. “Computerlinguistiek is een…
De podcast Over taal gesproken is genomineerd voor een Language Industry Award (LIA) in de categorie ‘beste taalproject’. Stemmen kan tot 12 maart, de uitreiking is op 14 maart in Gent. De LIA’s is een wedstrijd voor actieve taalprofessionals en studenten en wordt georganiseerd door De Taalsector, het platform dat taalprofessionals met elkaar verbindt. Elk jaar reikt De…
Op 21 februari 2024, de Internationale Dag van de Moedertaal, sloten het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) en het Nationaal Taalinstituut Curaçao (NTIC) een belangrijk samenwerkingsverband. Beide instituten gaan samenwerken aan de opbouw van een taalkundige database voor het Papiamentu, ten behoeve van de verdere beschrijving en bestudering van de taal. Het Nationaal Taalinstituut…
Op vrijdag 26 januari 2024, tijdens het symposium ‘Taal tot op de bodem’, ontving prof. dr. Nicoline van der Sijs de Matthias de Vriespenning. Deze penning wordt bij hoge uitzondering uitgereikt aan een taalkundige die zich zeer verdienstelijk heeft gemaakt voor de taalwetenschap en de lexicologie in het bijzonder. Het symposium werd georganiseerd ter gelegenheid…
De website Woordenlijst.org, waar je de officiële spelling van het Nederlands vindt, heeft sinds vandaag een nieuw jasje en verbeterde en nieuwe zoekmogelijkheden. Zo krijg je relevantere suggesties als je een woord zoekt via het zoekvenster en een betere weergave van de zoekresultaten. Bovendien kun je nu ook zoeken op woordsoort en is bij veel…
Categorieën
Digitaaljaar 2024: databanken van Nicoline
Nicoline van der Sijs mag dan de ‘koningin van de historische taalkunde’ zijn, zoals dagblad Trouw haar ooit – terecht – omschreef, maar dat betekent niet dat ze zich vooral in het verleden begeeft. Integendeel! Nicoline heeft een ongekend grote bijdrage geleverd aan de digitalisering van het (historische) Nederlands, door het samenstellen van talloze databanken…
Categorieën
SAILS-workshop
Op 8 december vond in Leiden de SAILS-workshop plaats met de titel AI and LLMs: Keeping the Linguist in the Loop. De workshop werd georganiseerd door het Leiden University Centre for Linguistics en het Instituut voor de Nederlandse Taal in samenwerking met SAILS. SAILS staat voor Society, Artificial Intelligence and Life Sciences en is een initiatief van…
Eind december zijn de Gekaapte Brieven weer beschikbaar gekomen in een nieuwe zoekapplicatie en met nieuwe, verbeterde en aangevulde metadata. Het gaat om 6000 brieven en andere documenten zoals rekeningen die in de zeventiende en achttiende eeuw als scheepspost aan Nederlandse schepen zijn meegegeven. Tijdens een van de vier oorlogen tussen de Republiek en Groot-Brittannië zijn ze door de Engelsen gekaapt, met…
Categorieën
Podcast: het taaljaar 2023
In deze laatste podcastaflevering van 2023 kijken we terug op het afgelopen taaljaar: wat waren de ontwikkelingen, wie zijn ons ontvallen, en wat waren de woorden van dit jaar? Onze deskundige gast daarbij is Kees van der Zwan, tot voor kort hoofdredacteur van het taaltijdschrift Onze Taal. En behalve naar het voorbije jaar, kijken we…
In oktober 2023 is voor de komende drie jaar het Core Trust Seal (CTS) toegekend aan het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT). Alleen betrouwbare, digitale archieven komen in aanmerking voor dit keurmerk. Het CTS-keurmerk is ontstaan uit een samenwerking tussen DSA en WDS (World Data System of the International Science Council). De certificatie-eisen zijn…
Categorieën
SignON-project wint onderzoeksprijs in Ierland
Science Foundation Ireland heeft hun ‘Engaged Research of the Year 2023 Award’ toegekend aan het Europese samenwerkingsproject SignON: een drie jaar durend project om de communicatie tussen horenden, doven en slechthorenden te ondersteunen. Het SignON-project wordt gecoördineerd door de Ierse professor Andy Way van de DCU School of Computing en bestaat in totaal uit 17…
Categorieën
EFNIL Masterscriptiewedstrijd 2023-2024
EFNIL (Europese Federatie van Nationale Taalinstellingen) roept masterstudenten op om deel te nemen aan de wedstrijd voor de beste Europese masterscriptie op het gebied van taalgebruik, taalbeleid en meertaligheid. De uiterste inleverdatum is 15 januari 2024. De prijs De studenten van de beste drie scripties ontvangen de EFNIL Masterscriptieprijs, die bestaat uit: Over EFNIL EFNIL is…
Daar is geen woord Frans bij. Aan het eind van zijn Latijn zijn. Dat komt mij Spaans voor. Het Nederlands kent honderden uitdrukkingen waarin taalnamen voorkomen. In haar nieuwe boek onderzoekt Nicoline van der Sijs wat die uitdrukkingen voor beeld schetsen van andere talen. Het gebruik van vreemde talen leidt ook vaak tot spot. We zeggen…
Deze maand publiceert het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) het vernieuwde hoofdstuk Het telwoord van de online Algemene Nederlandse Spraakkunst (e-ANS). Daarin wordt beschreven welke typen telwoorden het Nederlands kent, hoe ze gevormd worden, en hoe we ze gebruiken. De Nederlandse telwoorden zitten vernuftig in elkaar. Er is een handjevol basisvormen, zoals een tot en…
Categorieën
Webinarreeks ‘Werken met online taalbronnen
In oktober en november 2023 organiseren het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) en de Taalunie de webinarreeks ‘Werken met online taalbronnen’. In vier interactieve webinars krijg je handvatten om aan de slag te gaan met verschillende taalbronnen van het INT: het Corpus Hedendaags Nederlands, Woordcombinaties, de Algemene Nederlandse Spraakkunst en de Historische Woordenboeken online.…
Categorieën
Letterlijk Leiden 2023
Van 16 november t/m 16 december staat de stad Leiden in het teken van taal en literatuur. Met lezingen, boekpresentaties, debatten, workshops en meer. Tijdens Letterlijk Leiden kun je met het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) o.a. een talige stadswandeling maken. De themamaand trapt af met een nieuw literair festival in en rondom de Oude UB…
Categorieën
Week van het Nederlands 2023
Van 30 september tot 7 oktober 2023 vindt de negende editie van de Week van het Nederlands plaats. De organisatie is in handen van Vlaams-Nederlands Huis deBuren en wordt mee gefinancierd door de Taalunie. Tijdens de week presenteert het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) een webinarreeks, een juridisch woordenboek en een podcastaflevering over taal…
Categorieën
Lespakket ‘Merci voor je brief’
In het lespakket Merci voor je brief ontdekken leerlingen op basis van archiefstukken en met behulp van woordenboeken dat ontlening en codeswitching – het mengen van talen – van alle tijden zijn.
Categorieën
Het Glossarium Trevirense
In 1973 bezorgde Piet van Sterkenburg een uitgave van het Glossarium Harlemense en in 1977 van het Glossarium Bernense (samen met Louis de Man). Nu vijftig jaar later is het de beurt aan de Latijns-Middelnederlandse woordenlijst uit de Stadtbibliothek van Trier, het zogeheten Glossarium Trevirense (Codex 1125/2059 Stadtbibliothek Trier). Aandacht wordt in deze moderne uitgave onder…
Op woensdag 4 oktober 2023, tijdens de Week van het Nederlands, presenteerden het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) en de Stichting Rechtstaal – Lingua Iuris de digitale versie van Oosterveld & Vuyk, Juridisch Woordenboek Nederlands-Spaans II (JWSII). JWSII staat onder redactie van Consuelo Oosterveld-Egas Repáraz en mr. Theresa Munneke-Lourens, met medewerking van drs. Margriet…
Wat is de herkomst van mazzel, schrijf je kosjer of koosjer, wat betekent Sjoa en waar ligt de klemtoon? Het Nederlands bevat veel woorden uit het Hebreeuws. Sofeer, het digitale woordenboek van Hebreeuwse en Jiddisje woorden in het Nederlands, geeft informatie over spelling, betekenis, uitspraak en herkomst. Het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) heeft nu een vernieuwde versie van het woordenboek online…
Moet je het n-woord en woorden als smous uit het woordenboek schrappen? En uit historische uitgaven? En uit ons dagelijks taalgebruik? In de nieuwste aflevering van de podcast Over taal gesproken praten we met taalhistoricus Ewoud Sanders, die onlangs het boek Het n-woord publiceerde, over de geschiedenis van deze beladen term. En we spreken met Peggy Bouva, die in de…
Op 27 juni 2023 vond in Brussel het META-FORUM plaats, de internationale conferentie over state of the art taaltechnologieën voor de meertalige informatiemaatschappij. Tijdens de conferentie werd het boek European Language Equality. A Strategic Agenda for Digital Language Equality gepresenteerd. Het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) en de Universiteit Antwerpen schreven het hoofdstuk voor…
In 1852 publiceerde de Nederlandse taalkundige Matthias de Vries zijn ontwerp voor het Woordenboek der Nederlandsche Taal. Marten Le Mayre bracht in 1606 een leerboekje voor Engelsen uit met ‘the true and perfect way to learne the Dutch tongue’. Twee voorbeelden van belangrijke taalkundige werken met historische waarde, die nu door het Instituut voor de…
Categorieën
Succesrecept voor een nieuw woord
Tentsletje, moordstrookje, knaldrang en knuffelcontact. Allemaal nieuwe woorden, maar wat bepaalt het succes en de levensduur van deze woorden? Ella Van Lint deed voor haar scriptie aan de KU Leuven onderzoek naar de levensloop van neologismen. Daarvoor gebruikte ze onder andere het Woordenboek van Nieuwe Woorden (WNW) en het Corpus Hedendaags Nederlands (CHN), gemaakt op…
In het Japans komen meer Engelse leenwoorden voor dan in het Nederlands. In het Nederlands worden die Engelse woorden vaker letterlijk vertaald dan in het Japans. Dit soort informatie is te vinden in de Global Anglicism Database (GLAD) die het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) nu openbaar heeft gemaakt. Meeting, inzoomen en selfie. Dat…
Categorieën
Verhuizing servers
Op woensdag 24 mei 2023 zijn alle websites en applicaties van het Instituut voor de Nederlandse Taal offline vanwege een verhuizing van de servers. Dit gebeurt om onze capaciteit te vergroten en de verbinding met de websites te versnellen. De servers van het instituut zijn ondergebracht in het datacentrum van Universiteit Leiden. Het datacentrum wordt…
Op school, op werk, op straat en soms ook thuis: ons leven wordt steeds meertaliger. Wat zijn daarvan de gevolgen? Raken we in de war van al die talen, of is het juist goed voor ons? Goed voor ons brein, goed voor de economie, goed voor de samenleving? In de nieuwe aflevering van de podcast…
Categorieën
Vacature managementassistent
Wij zoeken per 1 oktober 2023 een enthousiaste en energieke managementassistent (16-20 uur, in te vullen op woensdag, donderdag en vrijdag). Ben jij die spin in het web en een kei in plannen en organiseren? Vind je het leuk om in brede zin administratieve ondersteuning te geven in een interessante organisatie? Dan hebben wij een…
Categorieën
Openbaar taalmodel OpenGPT-X
Het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) werkt mee aan OpenGPT-X: de wetenschappelijke tegenhanger van het taalmodel dat ten grondslag ligt aan ChatGPT. Het taalmodel achter ChatGPT is namelijk niet openbaar. OpenGPT-X-modellen zullen wel vrij toegankelijk zijn. In het Duitse project OpenGPT-X werken verschillende partijen samen aan een het – vanaf nul – opbouwen van een aantal…
Categorieën
Overlijdensbericht Paul Rüpp 1957-2023
Op 26 maart is Paul Rüpp overleden, onze voormalige voorzitter van de Raad van Toezicht. Het Instituut voor de Nederlandse Taal is verdrietig om het verlies van een bevlogen bestuurder die ons instituut mee heeft vormgegeven. Paul Rüpp is kort na de oprichting van het Instituut voor de Nederlandse Taal in 2016 toegetreden tot de…
Categorieën
Podcast: ChatGPT, een hallucinerende babbelaar
Opeens was het er, en nu al niet meer weg te denken: ChatGPT, een geavanceerde chatbot die alles lijkt te kunnen als het om schrijven en vertalen gaat. In de nieuwe aflevering van Over taal gesproken, de podcast die we samen met Onze Taal maken, spreken we drie deskundigen over wat ChatGPT allemaal kan, wat…
Categorieën
Persbericht: Samenwerking INT en DPG Media
Om ontwikkelingen in het hedendaagse Nederlands in kaart te brengen legt het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) het Corpus Hedendaags Nederlands (CHN) aan: een steeds groeiende verzameling van Nederlandstalige teksten uit onder meer kranten. Onlangs heeft het INT een overeenkomst gesloten met DPG Media, het grootste mediabedrijf van Nederland en België. Hierdoor is het…
Categorieën
Uitslag Taalkundeolympiade 2023
Afgelopen zaterdag werd aan de Universiteit Leiden de uitslag bekendgemaakt van de 23e Taalkundeolympiade.
Categorieën
Podcast: Wat zegt je naam over jou?
Wat zegt je naam over jou? Eigenlijk niet zo veel, maar des te meer over je ouders — aldus naamkundige en voornamenexpert Gerrit Bloothooft. We spraken hem over het verschil tussen traditionele en modenamen, over hoe belangrijk vernoeming nog is, over voornamen als middel om je te onderscheiden, en over hoe ouders vooral in de…
Categorieën
Sterfdag Pieter Weiland
Vandaag is het de 181e sterfdag van Pieter Weiland (1754-1842), een belangrijke grammaticus en lexicograaf. Weiland is vooral bekend geworden omdat hij in opdracht van de regering een Nederduitsche spraakkunst (1805) heeft geschreven. Samen met de spellingregeling die de Leidse hoogleraar Matthijs Siegenbeek (1774-1854) in 1804 had gepubliceerd, vormde Weilands spraakkunst vele decennia de officiële…
Categorieën
Audiotour ‘Weg van woorden’
Bekijk de binnenstad van Leiden eens door een talige bril en loop de ‘Weg van woorden’: een stadswandeling die Roland de Bonth en Laura van Eerten van het Instituut voor de Nederlandse Taal maakten voor het taalfestival Letterlijk Leiden. Tijdens deze wandeling van ongeveer 2 kilometer kom je meer te weten over Leiden als belangrijke…
Onderzoek naar dierentaal: lange tijd een no-go in de taalkunde, maar langzaam lijkt daar nu verandering in te komen. In de nieuwe aflevering van Over taal gesproken, de podcast die we samen met het Genootschap Onze Taal maken, spreken we Leonie Cornips over dit onderwerp. Leonie Cornips is van huis uit taalkundige en sociolinguïst. Ze…
Op 1 december 2022 is Mieke Zaanen benoemd als nieuwe voorzitter van de Raad van Toezicht van het Instituut voor de Nederlandse Taal. Ze is daarmee de opvolger van Paul Rüpp. Mieke Zaanen trad in 2015 aan als eerste vrouwelijke algemeen directeur van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW). Tijdens haar directeurschap gaf ze…
Op 20 en 21 april 2023 organiseert NL-Term samen met het Instituut voor de Nederlandse Taal, de European Association for Terminology (EAFT) en Infoterm de internationale conferentie ‘Terminology: Domain Loss and Gain’. Tot 15 december mogen er nog voorstellen voor lezingen worden ingediend. Het concept domeinverlies is ontstaan in de Scandinavische landen in de jaren…
Categorieën
Letterlijk Leiden
Van 17 november t/m 18 december staat de stad Leiden in het teken van taal en literatuur. Met lezingen, boekpresentaties, debatten, workshops en meer. Tijdens Letterlijk Leiden kun je met het Instituut voor de Nederlandse Taal, gevestigd aan het Rapenburg in Leiden, een stadswandeling maken, een pubquiz spelen over taal en een podcast luisteren over…
Categorieën
Matthias de Vries aan het woord
Ter gelegenheid van de 202e geboortedag van Matthias de Vries op 9 november stelt het Instituut voor de Nederlandse Taal de pdf-versie van het boek Matthias de Vries aan het woord (2020) gratis ter beschikking. Op 9 november 2020 was het precies tweehonderd jaar geleden dat de Nederlandse taal- en letterkundige Matthias de Vries werd…
Tijdens de TiNT-dag op 21 oktober 2022 ontving prof. dr. Frieda Steurs, directeur van het Instituut voor de Nederlandse Taal en hoogleraar aan de KU Leuven, de Simon Stevinpenning: een onderscheiding voor een wetenschapper die zich zeer verdienstelijk maakt voor de Nederlandstalige terminologie en vaktaal. Joost Buysschaert, emeritus hoogleraar UGent en covoorzitter van NL-Term, sprak…
Deze maand publiceert het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) het vernieuwde hoofdstuk ‘Woordvorming en woordstructuur‘ van de online Algemene Nederlandse Spraakkunst (e-ANS). Daarin wordt beschreven op welke manieren we in het Nederlands nieuwe woorden kunnen maken, en welke betekenisvolle elementen we kunnen onderscheiden in bestaande woorden. Het woord appeltaart, bijvoorbeeld, is een samenstelling, een…
Vandaag, op de Europese dag van de talen, presenteren de Taalunie, NOB en Nuffic ‘Onbegrensd taalleren’: een visie op het taalonderwijs van de toekomst.
Categorieën
Week van het Nederlands 2022
Van 1 tot en met 8 oktober 2022 vindt de achtste editie van de Week van het Nederlands plaats, een samenwerking van Vlaams-Nederlands Huis deBuren en de Taalunie. Het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) organiseert een webinar over inclusieve taal en presenteert het tweede Taalvragenvuur. 5 oktober: Wat mag je ook zeggen? Noem je…
Over taal gesproken is terug! De podcast over het Nederlands gemaakt door het Instituut voor de Nederlandse Taal en Onze Taal.
Categorieën
Streektaalconferentie 2022
Op 23 september 2022 organiseert de Stichting Nederlandse Dialecten in samenwerking met Variaties vzw, Brusseleir en de Nederlandse Taalunie haar jaarlijkse streektaalconferentie. De conferentie vindt plaats bij deBuren in Brussel en heeft als centraal thema ‘Taalvariatiebeleid in tijden van globalisering: overbodig of net cruciaal?’ Via lezingen en interviews met Vlaamse, Brusselse en Nederlandse beleidsmakers en taalkundigen belichten…
Het nieuwe Couranten Corpus maakt duizenden 17e-eeuwse kranten goed toegankelijk.
Een tool om namen uit het Oekraïens en Russisch in het Nederlands weer te geven: de Transcriptor.
Hoe doet het Nederlands het op het vlak van online aanwezigheid en digitale hulpmiddelen? Een nieuw rapport beantwoordt die vraag.
Categorieën
Het taaljaar 2021
Over taal gesproken is dé podcast over het Nederlands, die Onze Taal en het Instituut voor de Nederlandse taal samen verzorgen. In de laatste aflevering van het eerste seizoen blikken we terug op het taaljaar 2021.
Categorieën
EFNIL Masterscriptiewedstrijd 2021-2022
EFNIL (European Federation of National Institutions for Language / Europese Federatie van Nationale Taalinstellingen) roept masterstudenten op om deel te nemen aan de wedstrijd voor de beste Europese masterscriptie op het vlak van taalgebruik, taalbeleid / -politiek en meertaligheid. De uiterste inleverdatum is 25 februari 2022. Deze oproep betreft de derde editie van de EFNIL…
In 2021 is het Instituut voor de Nederlandse Taal geëvalueerd door een onafhankelijke visitatiecommissie.
Categorieën
Podcast: hoe klonk het vroegste Nederlands?
Over taal gesproken is dé podcast over het Nederlands, die Onze Taal en het Instituut voor de Nederlandse taal samen verzorgen. Elke maand spreken we met een deskundige over de Nederlandse taal. De zevende aflevering gaat over het alleroudste Nederlands.
Categorieën
Uitbreiding Corpus Hedendaags Nederlands
Het vernieuwde Corpus Hedendaags Nederlands (CHN) is sterk uitgebreid en bevat nu meer dan 2,5 miljoen teksten uit onder meer boeken, blogs, kranten, tijdschriften en journaaluitzendingen uit Nederland en de Caribische rijksdelen, Vlaanderen en Suriname. In de nieuwe versie van het CHN zijn 1.700.000 teksten toegevoegd: het corpus bestaat nu uit bijna 1 miljard woorden.…
Op 17 november 2021 publiceert het Instituut voor de Nederlandse Taal een online woordenboek dat compleet gewijd is aan nieuwe woorden. Vanaf vandaag ligt ook het bijbehorende populairwetenschappelijke boek Knuffelcontact en waterwappie. De kracht van nieuwe woorden in de winkels. Dinsdag 30 november om 16.00 uur: presentatie van zowel het woordenboek als het boek (livestream op YouTube).…
Categorieën
META-FORUM 2021
Nog maar een paar dagen tot de start van META-FORUM 2021, de internationale conferentiereeks over krachtige en innovatieve taaltechnologieën voor de meertalige informatiemaatschappij. De online conferentie is de plek waar je moet zijn om meer te weten te komen over de meest recente ontwikkelingen en prestaties op het gebied van Europese taaltechnologie, zowel uit de…
Categorieën
20 & 21 november: netwerkonderhoud
Op 20 en 21 november staat er groot onderhoud gepland aan het netwerk van Universiteit Leiden. Het universitaire netwerk, waar ook de INT-websites deel van uitmaken, is op zaterdag 20 november vanaf 9.00 uur niet beschikbaar. Dit duurt de gehele dag en een groot deel van zondag 21 november. Omdat het Instituut voor de Nederlandse…
Categorieën
3-12-2021: European Language Grid workshop
Op 3 december 2021 organiseert het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) een workshop over de European Language Grid: een online platform voor taal- en spraaktechnologische informatie, data en software. Deze workshop heeft als doel om Nederlandse bedrijven en andere organisaties die geïnteresseerd zijn in taal- of spraaktechnologie kennis te laten maken met de European Language…
Categorieën
Ewoud Sanders wint Groenman Taalprijs
Aanstaande zaterdag krijgt taalhistoricus en columnist bij het Instituut voor de Nederlandse Taal Ewoud Sanders in het radioprogramma De Taalstaat de Groenman Taalprijs. Sanders krijgt de prijs, die wordt overhandigd door juryvoorzitter Hans Heestermans, voor zijn taalrubriek WoordHoek. In die rubriek, die twintig jaar lang in NRC Handelsblad stond en sinds het begin van dit jaar is verhuisd…
Categorieën
Podcast: vaktaal en terminologie
Over taal gesproken is dé podcast over het Nederlands, die Onze Taal en het Instituut voor de Nederlandse taal samen verzorgen. Elke maand spreken we met een deskundige over de Nederlandse taal. De zesde aflevering gaat over vaktaal.
Categorieën
Taalvragenvuur
Op donderdag 7 oktober om 15.00 uur organiseren het Genootschap Onze Taal, het Team Taaladvies van de Vlaamse overheid en het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) het Taalvragenvuur. In dit online live-evenement tijdens de Week van het Nederlands beantwoorden twee taaladviseurs van Onze Taal en Team Taaladvies in een klein uurtje uw brandende taalvragen. Dat…
Tijdens de Week van het Nederlands presenteert het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) het tweede seizoen van de podcastserie Waar komt pindakaas vandaan? In wekelijkse afleveringen van ongeveer 10 minuten vertellen Laura van Eerten, Caspar Stalenhoef en Frieda Steurs over de verrassende herkomst van doodgewone woorden. Die woorden kun je tegenkomen in alledaagse situaties zoals in…
Ter gelegenheid van de Week van het Nederlands pakken de Universiteit van Nederland en de Universiteit van Vlaanderen uit met twee nieuwe online colleges over het Nederlands. Met bijzondere aandacht voor bronnen en basismaterialen die beschikbaar zijn bij het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT). Op 30 september is bij de Universiteit van Vlaanderen “Was…
Categorieën
Atlas van het dialect in Vlaanderen
Dinsdag 28 september werd het nieuwe boek Atlas van het dialect in Vlaanderen gepresenteerd. INT-dialectoloog Veronique De Tier is een van de auteurs. Meer en meer mensen in Vlaanderen – van jong tot oud – hebben belangstelling voor dialect. Tegelijk is er nog nooit zoveel kennis voorhanden geweest over de dialecten in Vlaanderen. Daarom is…
Categorieën
Posters in de klas
Bent u docent Nederlands en kan uw klaslokaal wel wat nieuws aan de muur gebruiken? Wij stellen een pakket van vijf informatieve en kleurrijke posters beschikbaar, dat u voor een totaalbedrag van €15,- (inclusief verzendkosten) bij ons kunt bestellen. De posters zijn op A2-formaat (42 x 59,4 cm, 250 g/m2) en beschrijven kort en duidelijk…
Prof. dr. Nicoline van der Sijs is aangesteld als gastprofessor aan de Université de Liège. Ze gaat met emeritaat aan de Radboud Universiteit, en naar aanleiding daarvan presenteert ze op 8 oktober een nieuw boek. Voor het academiejaar 2021-2021 is Nicoline van der Sijs, senior onderzoeker bij het Instituut voor de Nederlandse Taal, gastprofessor aan de…
Categorieën
Voortvarend Nederlands! Virtueel
Voortvarend Nederlands! is een programma van de Internationale Vereniging voor Neerlandistiek (IVN) met lezingen, interviews, masterclasses, presentaties en podcasts. In dit programma ontmoeten internationale docenten en onderzoekers elkaar. Op 23 september 2021 om 16.00 geeft INT-directeur Frieda Steurs een virtuele lezing. Wat is de betekenis van het Instituut voor de Nederlandse Taal voor het Nederlands?…
Over taal gesproken is dé podcast over het Nederlands, die Onze Taal en het Instituut voor de Nederlandse taal samen verzorgen. Elke maand spreken we met een deskundige over de Nederlandse taal. De vijfde aflevering gaat over de taal van de troonrede en de Algemene Beschouwingen.
Categorieën
Website Taaladvies.net vernieuwd
Taaladvies.net, de website met antwoorden op veelgestelde vragen over de Nederlandse taal en spelling, is in een fris en gebruiksvriendelijk nieuw jasje gestoken. Zo zijn de zoekfunctie en de manier van navigeren beter en gemakkelijker gemaakt. De samenwerkende organisaties achter de site, de Nederlandse Taalunie, het Genootschap Onze Taal, Team Taaladvies van de Vlaamse overheid…
Categorieën
Podcast: Grammatica is leuker als je denkt
Over taal gesproken is dé podcast over het Nederlands, die Onze Taal en het Instituut voor de Nederlandse taal samen verzorgen. Elke maand spreken we met een deskundige over de Nederlandse taal. De vierde aflevering gaat over grammatica.
Over taal gesproken is dé podcast over het Nederlands, die Onze Taal en het Instituut voor de Nederlandse taal samen verzorgen. Elke maand spreken we met een deskundige over de Nederlandse taal. De nieuwste aflevering gaat over dialect.
Tot nu toe ontbrak er een uitgebreide Nederlandstalige beschrijving van de Nederlandse klankleer, het gebied van de taalkunde dat spraakklanken bestudeert als onderdeel van de grammatica. Die wetenschappelijke beschrijving is er nu wel: de klankleer inclusief audiofragmenten is toegevoegd aan de digitale versie van de Algemene Nederlandse Spraakkunst (e-ANS). De onderwerpen die in het nieuwe hoofdstuk aan…