Roland de Bonth

Enge kinderen aan de vooravond van heiligmis

Had de Franse voetbalster Kylian Mbappé zijn neusbreuk kunnen voorkomen met een halsberg?

Bevangen door de hitte? Een verkoelende julep biedt uitkomst.

Boongangers hielden van bonen, niet om te eten maar om te stemmen.

Een verre vriend is beter dan een hatebuur.

Met z’n allen onder één dak.

Heeft de bruid een lekker luchtje opgedaan?

De Landelijke Dag tegen Pesten is een uitgelezen moment om aandacht te vragen voor ribbenzakken.

Kleren maken de man, bevers de kastoorhoed.

‘Snoep verstandig, eet een appel’ zal de eerste appelbijtster hebben gedacht.

De stamerbout komt niet goed uit zijn woorden op de Dag van de Logopedie.

Het hoonwoord is eruit!

Kijkt Nicoline van der Sijs er met een schuin oog naar?

Al heeft hij een uitgestreken gezicht, vertrouw nooit een uitstrijker!

Brood om mee te schieten?

Is er een vreemde snuiter in aantocht?

Het parlement kan beter parlementeren dan parlementen.

Jacob Campo Weyerman heeft de woordenschat van het Nederlands met verschillende woorden verrijkt. Moet er alsnog een Woordenboek op Weyerman komen?

Waarom noemen we rodekool en witlof groente, terwijl ze helemaal niet groen zijn?

Een taalvrouw staat niet snel met haar mond vol tanden.

Vitaminerijk eten is het beste medicijn tegen deze gebreksziekte.

Consumenten zijn er in vele soorten en maten. Een van hen was de uitbrengklant.

Het woord kunst(ver)lakker komt niet in onze historische woordenboeken voor. Toch kunnen we achterhalen wat de betekenis ervan is.

De Reynaert is een middeleeuws verhaal dat nog altijd bijzonder populair is. Dat zal zeker samenhangen met de reinardie in het werk.

Er zijn verschillende manieren om je tegen de felle zon te beschermen. In het Verre Oosten bood de kippesol uitkomst.

Op de Dag van de Lange Mensen staat Terug in de taal stil bij reuze-interessante voeten.

Juryleden van literaire wedstrijden werden boekkeurders genoemd, maar dat was niet de oudste betekenis.

We praten er niet graag over maar op enig moment zullen we sterven. Van de talloze woorden die ervoor in omloop zijn geweest en verdwenen zijn, brengen we zwelten tot leven.

Op de Internationale Dag van de Blindengeleidehond staan we stil bij verouderde benamingen voor blind en slechtziend.

De schrik zat er vroeger goed in als mensen aan het firmament een noodster ontwaarden. Dat betekende slecht nieuws.

De pen voorziet schrijvers van diverse pluimage al eeuwen van hun dagelijks brood. Een van hen was de pennist.

Er zijn verschillende manieren om mensen uit de weg te ruimen. Moordbranden was er één van.

Toen kanonnen nog geen onderdeel uitmaakten van gemotoriseerde tanks, was de protswagen een handig hulpmiddel om kanonnen te verplaatsen.

Ook onder niet-religieuze vrouwen was de hoofddoek een populair kledingstuk en dat heeft zijn sporen nagelaten in de woordenschat.

Heeft u wel eens gehoord van het woord ‘vloerkwaad’? Volgens ChatGPT verwijst het naar tapijten of matjes. Terug in de taal weet wel beter!

Spijt betuigen is iets van alle tijden. Voor een licht vergrijp kon iemand met een afbede verontschuldigingen aanbieden.

Pannenkoeken bakken is lang niet zo eenvoudig als het lijkt. Vooral de eerste wil nog wel eens mislukken. Daar bestond een mooi woord voor.

Boombanket, een smakelijk en gezond tussendoortje.

Een kannetje bier om thuis op te drinken? Dat was te verkrijgen bij een vaantjeshouder.

Geld opstrijken terwijl je er niets voor hoeft te doen? Maak kennis met de mortepaai!

De schoolvos zal vroeger niet op veel sympathie van leerlingen hebben kunnen rekenen.

Voor de lijkman geldt: de een zijn dood is de ander zijn brood.

Voordat het asielzoekerzoekerscentrum bestond, konden mensen hun toevlucht zoeken in een vrijhuis.

Met een landzoen kan het escalerende stikstofconflict een halt worden toegeroepen.

Waarom heette het langgenekte beest met vlekken vroeger kameelpaard in het Nederlands?

Ratten die in een rattenkasteel wonen, hebben het niet zo goed als je denkt.

Op de Dag van de Handdoek staan we stil bij deze onmisbare lap stof. En bij een verdwenen synoniem: de handdwaal.

Beroertes zien we als welvaartsziekten, maar in de middeleeuwen kwamen ze ook al voor.

Tegenwoordig betekent verknollen ‘bedriegen’ of ‘verknoeien’, maar dit woord had vroeger ook een andere betekenis.

Russische journalisten mogen het woord oorlog niet meer gebruiken als ze schrijven over het Russisch-Oekraïense conflict. Nederlandse journalisten zouden zo’n verbod gemakkelijk kunnen omzeilen.

De lente is aangebroken. Wanneer ontstonden de woorden voor dit seizoen eigenlijk?

Een maaldrager bezorgde geen maaltijden, maar wat dan wel?

Overspel in de middeleeuwen bracht niet alleen kinderen maar ook bijzondere woorden voort.

Prachtige, met witte sneeuw bedekte bergtoppen waren sneeuwbarig

Seksueel grensoverschrijdend gedrag werd vroeger putertieren genoemd.

Fruitvliegjes zijn heel vervelend, maar een moutvlieg of een biervlieg wil je liever ook niet in huis hebben.

Vroeger hoefden stompjes kaars niet te worden weggegooid. Dankzij een bijzonder voorwerp: het profijtertje.

Kerstig, kersterig en kerstachtig drukken uit dat iets doet denken aan de sfeer van Kerstmis. Maar geldt dat ook voor kerstvormig?

Sinterklaas klopt in deze tijd zachtjes tegen het raam. Krijgt hij daarbij de hulp van een klophengst?

Wat is de overeenkomst tussen het leger en iemand die hoge nood heeft? Ze trekken zich allebei graag terug.

Alle mensen zijn sterfelijk, maar niet iedereen lijkt lijdzaam op zijn einde te wachten.

Iemand die oud is, werd een paar decennia geleden nog bejaard genoemd. Maar welke woorden waren daar eerder voor in gebruik?

Vroeger konden kinderen wel tegen een stootje, dankzij de valhoed.

Niet alle tot slaaf gemaakten legden zich neer bij hun miserabele situatie. Sommige kozen ervoor te absenteren.

Na de dood van haar man braken er vroeger onzekere tijden aan voor een vrouw. Maar door het recht van bijleving had zij bestaanszekerheid.

Pizzabezorgers bezorgen pizza’s, postbezorgers post. Maar wat bezorgden armbezorgers?

Het woord drogenis drukt goed uit dat lang niet alles is wat het lijkt.

Hazen, kippen en lammeren zijn dieren die echt bij Pasen horen. Maar wat was een paaskoe?

Vogels in de tuin zijn een genot om naar te kijken, maar een vensterkauw in de woonkamer is niet zo prettig.

Basisschoolleerlingen in Nederland mogen weer naar school. Worden zij daar verwelkomd door een schoolmamsel?

Een huisdier dat een huwelijk in gevaar brengt.

Als niets met de paplepel wordt ingegoten. Lepelzucht is een spottende benaming voor een verdwenen ziekte.

Genoot, maar dronk met mate!

Rioolwater onderzoeken op het coronavirus lijkt een innovatieve methode, maar kijken naar urine geeft al eeuwen lang informatie over ziektes en kwalen

Behalve rijst serveer je bij een Indiase maaltijd ook vaak naan. Heerlijk, maar een middeleeuwer zou er niet zo snel zijn tanden in zetten.

Mijn leren is spelen.

Kippige beeldspraak.

Eet met mate(n).