Instituut voor de Nederlandse Taal
Luister vanaf vandaag naar de eerste aflevering van Over taal gesproken, dé podcast over het Nederlands. De nieuwe taalpodcast is een samenwerking van het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) en het Genootschap Onze Taal. In elke aflevering spreken we een deskundige over de Nederlandse taal. Bijvoorbeeld over dialecten, over het belang van vaktaal of…
De nieuwe online versie van de Algemene Nederlandse Spraakkunst (e-ANS) zou versoepelingen voorschrijven: groter als mag nu ook. Dat is niet correct: de e-ANS beschrijft de standaardtaal en is geen vóórschrijvend naslagwerk. Dinsdag 20 april is de vernieuwde e-ANS – de online versie van de Algemene Nederlandse Spraakkunst – gepresenteerd tijdens een feestelijke webinar. De…
Op 6 juli 2021 organiseren wij van 15.00 – 16.30 uur een gratis webinar waarin we u het hoofdstuk Klankleer voorstellen, dat binnenkort wordt toegevoegd aan de nieuwe online editie van de Algemene Nederlandse Spraakkunst (e-ANS). Tot nu toe ontbrak er een uitgebreide beschrijving van de klankleer in de Algemene Nederlandse Spraakkunst, en dat nog wel terwijl…
Je weet wat je wil zeggen, maar je kunt niet op het juiste woord komen. Of je twijfelt eraan of je eraan in deze zin kan weglaten. Twijfel je aan of over je taalvaardigheid in het Nederlands? De kurk waarop iets of iemand drijft, is dat een zaak of een persoon, of allebei? Valt er…
De Vertaalwoordenschat (https://vertaalwoordenschat.ivdnt.org/) is een gratis applicatie voor tweetalige woordenboeken met Nederlands als bron- of doeltaal, ontwikkeld door het Instituut voor de Nederlandse Taal. Naast de taalparen Nederlands-Nieuwgrieks, Nederlands-Portugees en Nederlands-Estisch is nu ook Nederlands-Fins toegevoegd. In de toekomst wordt de applicatie uitgebreid met nog meer talen. De woordenboeken Nederlands-Fins en Fins-Nederlands zijn in 2012 gedrukt verschenen…
Kunnen we in de digitale wereld volledig in het Nederlands communiceren? Is onze taal voldoende ondersteund en klaar om gelijke tred te houden met de technologische vooruitgang van het AI-tijdperk? De derde European Language Resource Coordination (ELRC)-workshop in Nederland op 11 juni 2021 stelt deze vragen aan de orde. Taaltechnologie vormt een belangrijk onderdeel van…
Save the date: ELRC-workshop 11 juni.
Dit weekend is er extra onderhoud aan een aantal van onze websites. Op zaterdag 1 en zondag 2 mei 2021 tussen 7 en 8 uur ’s ochtends zijn verschillende services even niet bereikbaar. Het gaat om o.a. de Database van de Zuidelijk-Nederlandse Dialecten (DSDD), Taalportaal, Termtreffer, het Corpus Hedendaags Nederlands (CHN), GrETEL en Namescape. De…
Vandaag, 20 april, verschijnt de nieuwe online editie van de Algemene Nederlandse Spraakkunst, beter bekend onder de afkorting ANS of e-ANS. Dit naslagwerk is nu door iedereen gratis te raadplegen via het webadres https://e-ans.ivdnt.org/. De ANS is het standaard naslagwerk waarin de grammaticale regels van het Nederlands worden beschreven. De ANS richt zich op de…
Het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) heeft de rol van nationale vertegenwoordiger in een aantal Europese taalinfrastructuurprojecten. Zo is het INT sinds kort National Competence Centre (NCC) Netherlands voor de European Language Grid (ELG). ELG is een platform dat op een eenvoudige manier toegang biedt tot honderden commerciële en niet-commerciële taaltechnologieën voor alle Europese…
Op dinsdag 20 april van 15.00-16.30 uur presenteert het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) in samenwerking met de Taalunie de vernieuwde e-ANS. De Algemene Nederlandse Spraakkunst, kortweg ANS, is de meest uitgebreide Nederlandse beschrijving van de Nederlandse grammatica. De ANS is tot stand gekomen in Belgisch-Nederlandse samenwerking en verscheen voor het eerst in boekvorm in 1984.…
Op 29 januari 2021 heeft het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) een nieuwe, derde versie van de internetapplicatie Brieven als Buit uitgebracht. De applicatie heeft een nieuw uiterlijk gekregen, de zoekmogelijkheden zijn uitgebreid en de resultaten kunnen nu ook gedownload worden. Het corpus Brieven als Buit bevat 1033 brieven uit de 17e en 18e eeuw die familieleden,…
Op 11 december worden de eerste vijf online delen van het Woordenboek van de Achterhoekse en Liemerse Dialecten (WALD) gelanceerd tijdens een feestelijke virtuele bijeenkomst. De website is het resultaat van een samenwerking tussen het Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers (ECAL) en het Centre for Language Studies van de Radboud Universiteit. De zogenoemde e-WALD-applicatie is ontwikkeld…
SignON, een drie jaar durend project om de communicatie tussen horenden, doven en slechthorenden te ondersteunen, heeft 5,6 miljoen euro financiering gekregen van de Europese Commissie (Horizon 2020). Het SignON EU consortium bestaat uit 17 Europese partners, gecoördineerd door prof. Andy Way van Dublin City University (Ierland) en dr. Dimitar Shterionov van de Universiteit van…
De website van het Instituut voor de Nederlandse Taal is vernieuwd. De indeling is compacter, de navigatie is vereenvoudigd en de site is geschikt gemaakt voor mobiel en tablet. De eerste stap naar een nieuwe en overzichtelijkere website van het Instituut voor de Nederlandse Taal werd gezet in oktober 2020. Toen is de catalogus met…
Op 18 november werd bekend dat de Nederlandse Dataprijs 2020 in de categorie sociale en geesteswetenschappen is toegekend aan de 17e-eeuwse krantenset die door honderden vrijwilligers is getranscribeerd binnen een samenwerkingsproject tussen het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT), de Koninklijke Bibliotheek, de nationale bibliotheek van Nederland (KB) en het Meertens Instituut onder leiding van…
Op donderdag 5 november 2020 werd tijdens het symposium ‘Op je woorden letten’ het nieuwe boek Geen woord te veel. Geschiedenis van INL tot INT gepresenteerd. Het boek is geschreven door voormalig INL-directeur Piet van Sterkenburg en Frieda Steurs, de huidige directeur van het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT). In het boek komen Matthias…
Op donderdag 5 november 2020 ontving prof. dr. Dirk Geeraerts tijdens het symposium ‘Op je woorden letten’ de Matthias de Vriespenning. Deze bijzondere penning wordt traditioneel door het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) uitgereikt aan taalkundigen die zich zeer verdienstelijk hebben gemaakt voor de lexicologie en de studie Nederlands. Het was voor het eerst…
Wie kan tippen aan de imposante kaakbeharing van Matthias de Vries? Laat je bakkebaarden staan, stuur ons voor 5 december een duidelijke foto en maak kans op een behandeling bij een barbier bij jou in de buurt! Omdat het 200 jaar geleden is dat de Nederlandse taal- en letterkundige werd geboren, heeft het Instituut voor…
Met haar boek 15 eeuwen Nederlandse taal wint INT-taalkundige Nicoline van der Sijs de Taalboekenprijs 2020. In een uitzending van het radioprogramma De Taalstaat op 10 oktober ontving ze de prijs – 3.000,- en een oorkonde – uit handen van juryvoorzitter Nelleke Noordervliet. 15 eeuwen Nederlandse taal beschrijft hoe de taal van de Lage Landen…
Vandaag lanceert het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) een nieuwe website voor de taalmaterialen: bronnen, data en tools voor taalkundig onderzoek en taal- en spraaktechnologie. Voorheen maakte de catalogus met taalmaterialen deel uit van de INT-website. Dat leidde nog weleens tot verwarring: bezoekers die een bepaald product zochten kwamen bijvoorbeeld terecht bij een nieuwsbericht over…
Vanaf 5 oktober 2020 presenteert het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) een serie korte podcasts over woorden: ‘Waar komt pindakaas vandaan?’ Zes weken lang, twee keer per week een verrassend verhaal over de herkomst van een doodgewoon woord, verteld door Laura van Eerten, Caspar Stalenhoef en Frieda Steurs. Pindakaas is best een raar woord. Want…
Op 30 september 2020 lanceerde het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) samen met de Vakgroep Taalkunde – Nederlands van de UGent het online dialectportaal Database van de Zuidelijk-Nederlandse Dialecten. De database bevat 390.000 woorden uit de Zuidelijk-Nederlandse dialecten en is een samenvoeging van de gegevens uit het Woordenboek van de Vlaamse Dialecten (WVD), het Woordenboek van de Brabantse…
Van 8-10 mei 2019 vond in Brussel DATeCH (Digital Access to Textual Cultural Heritage) plaats. Deze internationale en interdisciplinaire conferentie werd mede georganiseerd door het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT). Alle presentaties staan nu online. DATeCH 2019 bracht onderzoekers en gebruikers uit computerwetenschappen, (digitale) geesteswetenschappen en culturele erfgoedstudies samen die op zoek zijn naar…
Van 3 t/m 10 oktober 2020 is het de Week van het Nederlands, een samenwerking van Vlaams-Nederlands Huis deBuren en de Taalunie. In deze week wordt de veelzijdigheid van het Nederlands op verschillende manieren onder de aandacht gebracht. Ook het Instituut voor de Nederlandse Taal is weer van de partij met diverse (online)activiteiten. 30 september:…
Het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) is druk bezig om alle historische corpora in een nieuw jasje te steken. De eerste resultaten daarvan zijn inmiddels te zien. Vanaf 1 september 2020 zijn zowel het Corpus Gysseling als het Corpus Middelnederlands, twee belangrijke corpora voor onderzoekers van en geïnteresseerden in de Middelnederlandse taal en literatuur,…
Er is nooit systematisch onderzocht door wie en waar Nederlandse afleidingen als stommerd, stommeling, stommerik of stombo worden gebruikt. Bestaan er regionale verschillen binnen de standaardtaal van Nederland en de Caribische rijksdelen, België en Suriname? Help ons om hier beter inzicht in te krijgen en vul de vragenlijst in! Bestaan er dialectverschillen binnen de Lage Landen, of zijn…
Begin juni zijn de Etymologiebank, de elektronische Woordenbank van de Nederlandse Dialecten (eWND) en de Uitleenwoordenbank verhuisd naar het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT). Deze drie databanken zijn opgezet door onderzoeker Nicoline van der Sijs, die begin dit jaar in dienst trad bij het instituut. Etymologiebank De Etymologiebank bevat momenteel de inhoud van zestig…
Vier studenten van de Rijksuniversiteit Groningen (RUG) ontwikkelden Puzzelbeestje: een spel waarbij je met zeven letters zo veel mogelijk woorden moet proberen te maken, en waarvan één letter verplicht is. Het spel werd gemaakt op basis van een groot lexicon van modern Nederlands, gebouwd door het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT). RUG-studenten Riemmelth Ruitenbeek,…
Aerosol, coronakapsel en groepsimmuniteit: voormalig directeur Piet van Sterkenburg stelde in samenwerking met het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) een uitgebreide woordenlijst samen met coronawoorden. Aerosol, coronakapsel, groepsimmuniteit, mitigatie, oversterfte, thuiswerken, WhatsApperitieven en zelfquarantaine: allemaal woorden die verbonden zijn met de coronacrisis. Er ontstaan niet alleen nieuwe woorden zoals WhatsApperitieven, ook een gangbaar woord als thuiswerken en medische termen als aerosol en oversterfte vertegenwoordigen het typische taalgebruik tijdens de…
Met een online plechtigheid vanuit Zuid-Afrika is op 21 mei 2020 het Afrikaans officieel toegevoegd aan het Taalportaal: het digitale platform dat alle kennis over de Nederlandse, Friese en nu ook Afrikaanse (wetenschappelijke) grammatica beschikbaar maakt voor een internationaal publiek. Voor deze gelegenheid is de website van het Taalportaal door het Instituut voor de Nederlandse…
Op 27 juni 2020 geeft onze directeur Frieda Steurs een lezing over taaltechnologie voor Abralin, de Braziliaanse vereniging voor linguïstiek. De lezing is onderdeel van het virtuele evenement Abralin ao Vivo – Linguists Online, dat de vereniging organiseert in samenwerking met onder andere CIPL (Comité International Permanent des Linguistes), waar Frieda Steurs secretaris-generaal van is.…
Op Delpher, de website met historisch Nederlandse publicaties, is vanaf vandaag de transcriptie van 6000 Nederlandstalige kranten uit de 17e eeuw en een deel van de Tweede Wereldoorlogskranten doorzoekbaar. Op het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) wordt verder gewerkt aan het krantenmateriaal, ten behoeve van onderzoek naar het taalgebruik in de 17e eeuw. Ruim…
Op 26 februari 2020 werd de online vertaling van het Lexicon Frisicum gepresenteerd in het provinciehuis in Leeuwarden. 148 jaar geleden schreef Joast Hiddes Halbertsma de eerste aanzet tot het Friese woordenboek, in het Latijn. Lexicograaf en taalkundige Anne Dykstra vertaalde het Lexicon naar het Fries, samen met zijn collega Bouke Slofstra en verschillende vrijwilligers.…
EFNIL, de Europese Federatie van Nationale Taalinstellingen, roept masterstudenten op om deel te nemen aan de wedstrijd voor de beste Europese masterscriptie op het vlak van taalgebruik, taalbeleid/-politiek en meertaligheid. De uiterste inleverdatum voor de prijzen in 2020 is 30 juni 2020. De Prijs De studenten van de beste drie scripties ontvangen de EFNIL Masterscriptieprijs,…
Op vrijdag 6 en zaterdag 7 maart 2020 vinden de eerste Neerlandistiekdagen plaats in Leiden, een initiatief van de Raad voor Neerlandistiek. Vrijdag is de academische dag, die in het teken staat van onderwijs en onderzoek. Het programma op zaterdag is gericht op het grote publiek. Het INT is als partner betrokken bij de samenstelling…
Op 1 februari 2020 is onderzoeker en historisch taalkundige Nicoline van der Sijs bij ons in dienst getreden. Binnen het INT houdt ze zich bezig met onderzoek en projecten op het gebied van de historische taalkunde, etymologie en dialectologie. Daarnaast is Nicoline hoogleraar Historische taalkunde van het Nederlands in de digitale wereld aan de Radboud Universiteit.…
Begin januari 2020 heeft het Instituut voor de Nederlandse Taal een eerste versie van DiaMaNT online toegankelijk gemaakt. DiaMaNT staat voor Diachroon seMAntisch lexicon van de Nederlandse Taal. Dit lexicon bevat niet alleen woordbetekenissen maar ook semantische relaties – dat zijn betekenisrelaties – tussen woorden. (Klik op de afbeelding voor een vergroting.) Met de huidige…
Op 9 november 2020 is het precies tweehonderd jaar geleden dat de Nederlandse taal- en letterkundige Matthias de Vries werd geboren. De Vries heeft veel voor de studie van het Nederlands betekend en is onder andere grondlegger van het grootste woordenboek ter wereld, het Woordenboek der Nederlandsche Taal. Om deze belangrijke wetenschapper te eren roept het Instituut voor…
‘Op luchtige, losse wijze schilderen’ is de betekenis van zwadderen, de 17e-eeuwse schildersterm die werd gekozen als winnaar van onze verkiezing ‘Rembrandtwoord van het jaar’. Het woord werd op woensdag 11 december 2019 door Onno Blom, auteur van De jonge Rembrandt, onthuld in de Pieterskerk in Leiden, waar het in de vorm van een projectie…
Zwadderen is verkozen tot mooiste ‘Rembrandtwoord van het jaar’ in de gelijknamige verkiezing van het Instituut voor de Nederlandse Taal. Het woord werd zojuist door Onno Blom, auteur van De jonge Rembrandt, onthuld in de Pieterskerk in Leiden, waar het in de vorm van een projectie tot eind januari 2020 te zien is. Het jaar 2019 stond in het teken van…
Het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) is gestart met het ontwikkelen van een digitale klankleer van het Nederlands. In dit naslagwerk wordt beschreven welke klanken en klankcombinaties er in het Nederlands mogelijk zijn en hoe deze worden uitgesproken. De belangrijkste uitspraakverschillen in het taalgebied zullen worden beschreven. Ook komen woordklemtoon en intonatie aan de…
Het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) organiseerde van 4 t/m 8 november een workshop in het Lorentz Center in Leiden met als thema ‘The Future of Academic Lexicography: Linguistic Knowledge Codification in the Era of Big Data and AI’. Een kleine zestig experts uit Europa en Zuid-Afrika bogen zich over de vraag hoe de…
Het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) werkt aan een pilot waarin termen uit het medische vakgebied worden samengebracht en op verschillende taalniveaus worden verklaard. In november 2018 werd het boek Medische Mensentaal van Frans Meijman gepresenteerd. Hierbij werd aandacht gevraagd voor het toegankelijk en begrijpelijk maken van de medische en zorgtermen voor een breed,…
Komt een klimaatschieter op gewelddadige wijze op voor het milieu? Is een dwangzoen een typisch gevalletje #MeToo? En zijn kastelen in Spanje echt een bezoekje waard? In het nieuwe boek Klimaatschieter, dwangzoen en kastelen in Spanje bespreken Dirk Geirnaert en Roland de Bonth de betekenis en herkomst van ‘woorden die we wisten’. De woorden klimaatschieter…
Op vrijdag 25 en zaterdag 26 oktober 2019 vindt het DRONGO talenfestival plaats op de Radboud Universiteit in Nijmegen. Bij het lab van het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) kunt u onder andere meedoen met Taalradar: een medisch onderzoek. Weet u wat een suppo is? Hoe heet een achillespees in medische taal en wat…
Van 5 tot 7 maart 2020 wordt in Wrocław de conferentie TERMOS 2020 georganiseerd, met als thema ‘Grenzen van en in de terminologie’. U kunt uw conferentiebijdragen indienen tot 30 september 2019. Het aantal specialisten dat zich bezighoudt met terminologie groeit. Niet alleen terminologen maar ook bijvoorbeeld vertaaltheoretici, docenten vertaaldidactiek, taalwetenschappers en vertalers hebben te…
De Vertaalwoordenschat is een gratis applicatie voor tweetalige woordenboeken met Nederlands als bron- of doeltaal, ontwikkeld door het Instituut voor de Nederlandse Taal. Naast Nederlands-Nieuwgrieks en Nederlands-Portugees is nu ook Nederlands-Estisch toegevoegd. Rond de eeuwwisseling zijn er verschillende tweetalige bestanden ontwikkeld die voor Nederlandstaligen wel relevant zijn, maar op de commerciële markt niet spontaan aan…
Op 9, 10 en 11 oktober 2019 komen nationale taalinstellingen uit Europa samen tijdens de jaarlijkse EFNIL-conferentie. De conferentie wordt gehouden in Tallinn (Estland) en heeft dit keer als thema taal en economie. EFNIL, de Europese Federatie van Nationale Taalinstellingen, is een platform voor samenwerking tussen taalbeleidsinstanties en taalinstituten binnen de Europese Unie. De Taalunie…
26 september 2019 is de Europese Dag van de Talen. Ter ere van die dag wordt in Brussel een congres georganiseerd met als titel ‘De kracht van taal, economisch en sociaal’. De keynotelezing wordt gegeven door INT-directeur Frieda Steurs. Waarom is taal zo belangrijk voor de economie en op het sociale vlak? Het Europese Dag…
Taalradar is een crowdsourcingplatform dat het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) ontwikkelt in het kader van het Europese samenwerkingsproject enetCollect. In het nieuwste Taalradaronderzoek kunt u helpen met het opschonen van onze tekstverzamelingen. Om het hedendaagse Nederlands te kunnen monitoren, legt het INT grote tekstverzamelingen aan, ook wel corpora genoemd. Zo maken we onder…
2019 staat in het teken van Rembrandt van Rijn, omdat het precies 350 jaar geleden is dat de schilder overleed. Naar aanleiding van dit Rembrandtjaar en de geboortedag van Rembrandt op 15 juli, presenteert het Instituut voor de Nederlandse Taal een gelegenheidswoordenboekje met zeventiende-eeuwse schilderstermen. Wat is ‘smalt’ voor kleur en waar is een ‘vispenseel’ van gemaakt? Kan…
Van 5 t/m 12 oktober 2019 vindt voor de vijfde keer de Week van het Nederlands plaats: een week waarin allerlei activiteiten georganiseerd worden rondom de Nederlandse taal. De week is een initiatief van de Taalunie en met ingang van dit jaar is de organisatie in handen van het Vlaams-Nederlands Huis deBuren. Tijdens de week…
Op 28 november 2019 organiseert het Instituut voor de Nederlandse Taal samen met het Onderwijsnetwerk Zuid-Holland een workshop over nieuwe woorden, speciaal voor docenten Nederlands. In deze workshop leren deelnemers onder andere hoe nieuwe woorden gevormd worden en gaan ze met elkaar aan de slag om te bedenken hoe de inhoud toegepast kan worden in…
Het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) ondersteunt taalwetenschappelijk onderzoek door het ontwikkelen, onderhouden en beschikbaar stellen van digitale onderzoeksbronnen, ook wel taalmaterialen genoemd. Twee nieuwe toevoegingen aan onze catalogus zijn GiGaNT-Molex, een groot computationeel lexicon van het hedendaags Nederlands, en CHN-n-grams, reeksen opeenvolgende woorden uit hedendaagse teksten. GiGaNT-Molex Het INT ontwikkelt een groot computationeel…
Op 9 april 2019 vond het Internationaal Studentendictee der Nederlandse taal plaats: een dictee voor studenten Nederlands in het buitenland, dat jaarlijks op zo’n 17 universiteiten in Europa gehouden wordt. Het Instituut voor de Nederlandse Taal verzorgde de eindredactie van het dictee, dit jaar geschreven door Gerdien Verschoor. De tekst van het dictee: In Holland…
Dinsdag 9 april 2019 heeft het Instituut voor de Nederlandse Taal een nieuwe versie van de OpenSoNaR-webapplicatie gelanceerd, waarmee je kunt zoeken in grote hoeveelheden geschreven en gesproken Nederlands. De applicatie geeft toegang tot data uit het SoNaR-corpus, een verzameling geschreven teksten van meer dan 500 miljoen woorden, en het Corpus Gesproken Nederlands (CGN), een…
Het Betonlexicon, het Dokterswoordenboek, het Kunst ABC en Spoorwegjargon: vier voorbeelden van online raadpleegbare lijsten met termen, verzameld in de nieuwe catalogus ‘Termenlijsten’ op de website van het Instituut voor de Nederlandse Taal. Sinds juli 2016 zijn de taken van het vroegere Steunpunt Nederlandstalige Terminologie (SNT) overgeheveld naar het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT).…
In 2019 is het precies 350 jaar geleden dat Rembrandt van Rijn overleed. In het kader daarvan lanceerde ING, als hoofdsponsor van het Rijksmuseum, vandaag de Rembrandt Tutorials: een reeks YouTube-schilderlessen door de meester zelf. Het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) zorgde ervoor dat hij zijn lessen in zeventiende-eeuws Nederlands kon geven. Historisch taalkundigen Dirk Geirnaert en Roland de Bonth…
Het IMPACT Centre of Competence (www.digitisation.eu) kreeg onlangs het keurlabel CLARIN K(nowledge)-Centre. IMPACT (IMProving ACcess to Text) is een non-profitorganisatie die in 2012 is opgericht en als doel heeft massadigitalisering van teksten beter, sneller en goedkoper te maken. Daarvoor biedt het Centre of Competence onder andere advies, (online)trainingen en taaldata op het gebied van digitalisering.…
Van 8 tot 10 mei 2019 vindt de internationale conferentie DATeCH (Digital Access to Textual Cultural Heritage) plaats in Brussel. Het Instituut voor de Nederlandse Taal is medeorganisator van het congres. DATeCH brengt onderzoekers en mensen uit de praktijk samen om kennis uit te wisselen over de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van het digitaliseren…
Elk jaar zetten we een selectie uit onze rubriek Neologisme van de week op een rij, voor elke maand een woord. Een terugblik op 2018 in twaalf nieuwe woorden.
Vertaalwoordenschat is een applicatie voor tweetalige woordenboeken met Nederlands als bron- of doeltaal. Naast de webversie is er nu ook een app beschikbaar. Op dit moment kunt u woorden in het Nederlands-Nieuwgrieks en Nederlands-Portugees opzoeken. Andere taalparen zullen in de toekomst worden toegevoegd. Rond de eeuwwisseling zijn er verschillende tweetalige bestanden ontwikkeld voor talen die…
Taal- en spraaktechnologie (TST) voor mensen met een visuele beperking is het centrale thema van het decembernummer van DIXIT, het vakblad voor de TST-sector. Vincent Vandeghinste en Frieda Steurs schreven voor deze editie een artikel over de bijdrage die het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) kan leveren. Catia Cucchiarini (Taalunie) werd door DIXIT gevraagd…
Op dinsdagavond 18 december organiseert het Instituut voor de Nederlandse Taal samen met het Vlaams-Nederlands Huis deBuren in Brussel voor de tweede keer ‘Het jaar in taal’. Taalkundige Vivien Waszink onderzoekt welke (nieuwe) woorden het publieke debat in 2018 domineerden en bespreekt die met vier experts. Na een geslaagde editie in 2017 brengen deBuren en…
Het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) draagt vanaf nu het label ‘Core Trust Seal’, een kwaliteitskeurmerk voor duurzame en betrouwbare data-infrastructuren. Sinds 2014 is het INT gecertificeerd als CLARIN B-centrum met het ‘Data Seal of Approval’. Een CLARIN B-centrum is een leverancier van data en (web)services aan de wetenschappelijke onderzoekers die deel uitmaken van…
In november 2018 verscheen bij AUP Kids, koffietjes & comfortzone, waarom taal soms irritant is. Taalkundigen Vivien Waszink en Laura van Eerten bespreken en analyseren in dit boek de duizenden woorden die de afgelopen vijf jaar ingestuurd zijn voor de verkiezing Weg met dat woord!
Op vrijdag 9 en zaterdag 10 november vindt het DRONGO talenfestival plaats op de Radboud Universiteit in Nijmegen. Bij het zogeheten lab van het Instituut voor de Nederlandse Taal kunt u onder andere meedoen aan Taalradar: een onderzoek naar (nieuwe) Nederlandse woorden. Hoe is het woord glamping opgebouwd? Kunt u nieuwe woorden herkennen in een…
Eind juni keurde het Europees Parlement met overweldigende meerderheid een resolutie goed waarin gesteld wordt dat er binnen Europa volop ingezet moet worden op digitale taalgelijkheid waarmee bedoeld wordt dat iedereen online alles zoveel mogelijk in zijn eigen taal kan doen. Taaltechnologie speelt hierbij een cruciale rol. Digitale taalgelijkheid is belangrijk voor zowel officiële documenten…
Op 11 en 12 oktober 2018 vond in Amsterdam de 16de editie van de EFNIL-conferentie plaats. Deze bijeenkomst werd georganiseerd door de Taalunie en het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT). EFNIL staat voor European Federation of National Institutes for Language. De Taalunie is al sinds de oprichting van EFNIL lid van deze organisatie, het…
Midden oktober 2018 vond in Pisa de belangrijkste jaarlijkse bijeenkomst van het Europese project CLARIN plaats: de CLARIN Annual Conference (CAC). Het CLARIN-team voor Vlaanderen van het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) woonde de conferentie bij, en brengt verslag uit. Het CLARIN-team vertegenwoordigde Vlaanderen en het INT op de vergaderingen van de CLARIN-overlegorganen die…
CLARIN is een Europees project dat taalmaterialen en tools beschikbaar stelt voor onderzoek in de sociale en menswetenschappen. Het driekoppige CLARIN-team van het Instituut voor de Nederlandse Taal helpt onderzoekers, docenten en studenten onder meer aan data en tools voor taalkundig onderzoek. Het acroniem CLARIN staat voor ‘Common Language Resources and Technology Infrastructure’. Momenteel zijn…
“Als je met één muisklik toegang zou hebben tot 41 miljoen oude en nieuwe Nederlandse teksten en 18 miljard woorden, wat zou je dan willen weten?” ‘Team Nederlab’ stelt u deze vraag tijdens de presentatie van het onderzoeksportaal op 26 oktober 2018 in Amsterdam. Van het vroegste Middelnederlands tot Nederlands uit de eenentwintigste eeuw: in…
Op vrijdag 14 september 2018 ontving prof. dr. Jacques Van Keymeulen de Matthias de Vriespenning uit handen van prof. dr. Frieda Steurs, directeur van het Instituut voor de Nederlandse Taal. Deze penning wordt uitgereikt aan mensen die zich verdienstelijk hebben gemaakt voor de lexicologie. De Stichting Matthias de Vriesfonds werd ongeveer 40 jaar geleden opgericht…
Wat is Fluxus voor kunststroming? En wat betekent het als een wielrenner in de bus zit? Tijdens de Week van het Nederlands, 6 t/m 13 oktober 2018, publiceren we dagelijks een ‘Term van de dag’ op onze website. Het Steunpunt Nederlandstalige Terminologie (SNT), dat sinds 2016 onderdeel is van het Instituut voor de Nederlandse Taal…
Tijdens het International Congress of Linguists (ICL) 2018 in Kaapstad is Frieda Steurs gekozen tot nieuwe secretaris-generaal van het Comité International Permanent des Linguistes (CIPL). CIPL is een non-profitorganisatie die de kennis van taalkundigen wereldwijd promoot, de ontwikkeling van taalkundig onderzoek stimuleert en de samenwerking tussen taalkundigen bevordert. De organisatie werd opgericht in 1928 tijdens…
Op 28 september 2018 geeft INT-directeur Frieda Steurs een lezing tijdens een interne conferentie van het Europees Economisch en Sociaal Comité (EESC) en het Europees Comité van de Regio’s (CvdR) in Brussel. Het thema van de bijeenkomst is ‘Translation – Past, Present, Future’. Het EESC brengt adviezen en informatieve rapporten uit die grotendeels geschreven zijn…
Tijdens de Open Monumentendag op zaterdag 8 en zondag 9 september 2018 is het pand waar het Instituut voor de Nederlandse Taal gevestigd is gratis te bezichtigen. Het grachtenpand waar het Instituut voor de Nederlandse Taal sinds begin 2018 zit, stamt al uit de zestiende eeuw. Oorspronkelijk bestond het gebouw uit twee woningen. In de…
Op 10, 11 en 12 oktober 2018 wordt de jaarlijkse EFNIL-conferentie gehouden in Amsterdam (EFNIL is de Europese Federatie van Nationale Taalinstellingen). De conferentie wordt georganiseerd door het Instituut voor de Nederlandse Taal en de Nederlandse Taalunie, en heeft als titel: ‘Language variation: a factor of increasing language complexity and a challenge for language policy…
Uit welke woorden bestaat DigiD? Hoe is het woord glamping opgebouwd? In Taalradar, een nieuw crowdsourcingexperiment, verzamelt het Instituut voor de Nederlandse Taal kennis over samenstellingen. Helpt u mee? Na de succesvolle COST-actie (COST is een organisatie die wetenschappelijke samenwerking in Europa stimuleert) European Network of e-Lexicography (ENeL) is het Instituut voor de Nederlandse Taal opnieuw betrokken…
In een nieuw rapport van de Taalunie en het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) is het onderzoek op het gebied van taal- en spraaktechnologie en gerelateerde disciplines in Vlaanderen in de afgelopen vijf jaar overzichtelijk in beeld gebracht. Het rapport toont aan dat de Vlaamse deelname aan CLARIN ERIC, de Europese infrastructuur voor taalonderzoek,…
In samenwerking met het Brussels Platform for Digital Humanities (DIGI) organiseert het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) op 11 juni 2018 een informatiesessie over de CLARIN-infrastructuur voor iedereen die geïnteresseerd is in digitale taalmaterialen en het gebruik ervan voor onderzoek. CLARIN staat voor Common Language Resources and Technology Infrastructure (http://www.clarin.eu) en is een infrastructuur die digitale taalmaterialen en tools…
Vandaag bestaat het internet precies 25 jaar. Vanwege dit jubileum presenteert het Instituut voor de Nederlandse Taal een ‘gelegenheidswoordenboekje‘ met allemaal woorden die met internet te maken hebben. Homepage, internettrol en viral zijn voor de meeste mensen bekende termen. Maar wat is een kruimelpad precies? Wie is er onderdeel van de apenstaartgeneratie en weet iemand nog wat inbellen is? In het Internetwoordenboekje heeft het Instituut voor…
In samenwerking met het Ghent Centre for Digital Humanities organiseert het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) op 7 mei 2018 een informatiesessie over CLARIN: een infrastructuur die digitale taalmaterialen en tools via een enkele login beschikbaar stelt voor wetenschappers en studenten. CLARIN staat voor Common Language Resources and Technology Infrastructure (http://www.clarin.eu). De infosessie wordt op…
Op woensdagmiddag 27 juni 2018 vindt er weer een bijeenkomst plaats van het Matthias de Vriesgenootschap, een genootschap voor Nederlandse lexicografen. Het thema van de bijeenkomst is dit keer ‘woordcombinaties’. Sprekers zijn Lut Colman (Instituut voor de Nederlandse Taal), Hindrik Sijens (Fryske Akademy) en Ludo Permentier (journalist). De middag begint om twee uur en zal tot…
De online historische woordenboeken van het Instituut voor de Nederlandse Taal zijn in een nieuw jasje gestoken. De applicatie ziet er niet alleen overzichtelijker uit, maar is door technische aanpassingen ook vriendelijker in het gebruik. Het is nu niet meer nodig om Adobe Flash te installeren. In 2007 werd de onlineversie van het Woordenboek der Nederlandsche Taal gelanceerd. Een…
Op dinsdag 20 maart 2018 wordt er aan de KU Leuven een informatiesessie georganiseerd over CLARIN: Common Language Research Infrastructure. Tijdens de sessie presenteert het Instituut voor de Nederlandse Taal onder andere hoe onderzoekers met de infrastructuur kunnen werken. De CLARIN-infrastructuur maakt digitale taalmaterialen en tools via een enkele login beschikbaar voor wetenschappers en studenten. Om…
Het digitale tijdperk heeft het gebruik van woordenboeken flink veranderd. Een woord opzoeken doen we nu meestal online in plaats van dat we een fysiek woordenboek uit de kast pakken. Maar hoe weet je nu of iets een kwalitatief goed naslagwerk is of niet? Om het gebruik van online woordenboeken te onderzoeken en in goede…
Dagelijks ontstaan er nieuwe woorden in het Nederlands. Nieuwe samenstellingen, bestaande woorden met een nieuwe betekenis en mixwoorden: allemaal neologismen. De meeste neologismen verdwijnen weer, maar sommige blijven bestaan. Het Instituut voor de Nederlandse Taal verzamelt ze allemaal. Welke nieuwe woorden heeft 2018 ons tot nu toe gebracht? Kech was een van de eerste nieuwe woorden…
Wegens renovatie van het pand aan de Matthias de Vrieshof verhuizen wij begin februari 2018 naar een nieuwe locatie in Leiden. Vanaf dan is ons bezoekadres: Rapenburg 61 2311 GJ Leiden Het postadres blijft ongewijzigd: Postbus 95152300 RA Leiden De persoonlijke contactgegevens van de medewerkers blijven hetzelfde, zie /over-ons/medewerkers.
Eind 2017 verscheen Vak-Taal, een boek over vaktermen onder redactie van Willy Martin en Marcel Thelen. Lut Colman van het Instituut voor de Nederlandse Taal schreef een bijdrage over termen in de paardensport. Wat hebben golfers met juristen gemeen? En wetenschappers met zeilers? En waarom tref je muziekliefhebbers aan in de buurt van liefhebbers van paardendressuur?…
Elk jaar zetten we een selectie uit onze rubriek Neologisme van de week op een rij, voor elke maand een woord. Een terugblik op 2017 in twaalf nieuwe woorden.
Sinds 2014 reikt De Taalsector, een platform voor taalprofessionals, jaarlijks de Language Industry Awards (LIAs) uit voor de beste taaldiensten en -producten uit de taalsector. In 2017 werd het boek ‘Taal is business’ genomineerd, geschreven door onze directeur Frieda Steurs. Het interview dat tijdens de uitreiking van de LIAs met haar gehouden werd staat nu…
Op dinsdagavond 19 december 2017 organiseert het Instituut voor de Nederlandse Taal samen met het Vlaams-Nederlands Huis deBuren in Brussel ‘Het jaar in taal’: taalkundige Vivien Waszink onderzocht welke woorden het publieke debat in 2017 domineerden en bespreekt ze deze avond met vijf experts. Waarin verschilt ons taalgebruik in 2017 van dat van vorig jaar…
Genderneutraal en ik heb zoiets van zijn de irritantste woorden van 2017. Dat vinden de ruim 23.000 deelnemers aan de jaarlijkse verkiezing ‘Weg met dat woord!’ Genderneutraal kreeg in Nederland maar liefst 43% van de stemmen, in Vlaanderen stemde 28% ik heb zoiets van weg. In november deed het Instituut voor de Nederlandse Taal een oproep om de irritantste woorden van het afgelopen jaar in…
Scrummen, stip aan de horizon en aanvliegen: in het verlengde van de jaarlijkse verkiezing ‘Weg met dat woord!’ organiseert het AD ‘Weg met dat kantoorwoord!’, in samenwerking met het Instituut voor de Nederlandse Taal. Tot 22 december kan er gestemd worden op de top tien ergste kantoorwoorden van 2017. In de top tien staan onder…
Guilty pleasure is in 2017 het vaakst bekeken in het Algemeen Nederlands Woordenboek (ANW), het gratis online woordenboek dat het eigentijdse Nederlands beschrijft. Naast andere uit het Engels afkomstige termen zoals swipen, mindfuck en bingewatching werden ook afkortingen zoals e.e.a. en n.o.t.k., Franse uitdrukkingen zoals partir c’est mourir un peu en het woord kroonjaar veel…
Sinds 2012 organiseert de Katholieke Universiteit van Lublin (Polen) elk jaar de Dagen van het Nederlands. In 2017 vinden de Dagen plaats op donderdag 9 en vrijdag 10 november, met dit keer als thema ‘Het (on)vertaalbare vertaald’. Frieda Steurs is een van de keynotesprekers. De leerstoel voor neerlandistiek in Lublin, die in 2017 zijn 40-jarig jubileum viert, nodigt…
Het Instituut voor de Nederlandse Taal maakt sinds oktober 2017 deel uit van EFNIL, de Europese Federatie van Nationale Taalinstellingen. EFNIL is een platform voor samenwerking tussen taalbeleidsinstanties en taalinstituten binnen de Europese Unie. De Taalunie is één van de initiatiefnemers van het platform. EFNIL richt zich op alle aspecten die tot de taalpolitiek, het…
Op dinsdag 10 oktober 2017 geeft professor Michael Zock van de universiteit van Marseille een lezing bij het Instituut voor de Nederlandse Taal met als titel: Wheels for the mind of the language producer: microscopes, macroscopes, semantic maps and a good compass. Datum: 10 oktober 2017 Tijd: 11.00 uur Toegang: gratis Locatie: Instituut voor de…
